تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۷
آسیب دیسک بین مهرهای به علت ضربات و یا تغییرات تدریجی ناشی از افزایش سن (فرآیند پیری) اتفاق میافتد. ضربههای وارده به ستون فقرات ممکن است منجربه پارگی فیبرهای بخش محیطی گردد که نتیجه آن بیرون زدگی قسمتی از هسته دیسک است. به بیرون زدگی هسته دیسک و آزاد شدن آن از بخش محیطی (آنولوس فیبروزوس)، فتق دیسک بین مهرهای میگویند.
به دلیل تحرک زیاد در ناحیه کمری، دیسکهای این قسمت از ستون مهرهها بسیار آسیب پذیر هستند. بیشترین موارد فتق دیسک بین مهرهای ناحیه کمری، در دیسکهای L4-L5 و L5-S1 اتفاق میافتد که با فشار بر روی ریشههای عصبی L5 و S1 همراه میگردد.
ضایعه دیسک بین مهرهای با افزایش سن بیشتر میشود. فرآیند پیری ازطریق کاهش مقدار آب موجود در قسمت هسته دیسک، از خاصیت ارتجاعی آن میکاهد. همچنین خاصیت ارتجاعی بخش محیطی دیسک بین مهرهای که از حلقه فیبری غضروفی تشکیل شدهاست، با افزایش سن کاهش مییابد که در برخی از افراد ممکن است سریعتر از زمان مورد انتظار رخ دهد. کاهش خاصیت ارتجاعی بخش محیطی و مرکزی دیسک بین مهرهای، یک عامل مهم آسیب آن محسوب میگردد و باعث ایجاد بیماری به نام دیسک کمر می شود.
علائم و نشانههای دیسک کمر
آسیبهای خفیف دیسک معمولاً درد موضعی ایجاد میکنند که میتواند به علت صدمه قسمت محیطی دیسک باشد و یا به علت التهاب هسته دیسک که هنوز به مرحله فتق نرسیدهاست ولی به علت فشار ثانویه به اطراف، درجاتی از درد را ایجاد میکند.
این حالت آسیب جدی محسوب نمیشود، مگر اینکه با ادامه نیروهای غیرطبیعی باعث ازهم گسیختگی لایه محیطی و بیرون زدگی هسته دیسک و فشار به رباط طولی پشتی, نخاع و اعصاب نخاعی گردد. در این موارد، با توجه به میزان فشار به ریشههای عصبی حالات متفاوتی از درد را ایجاد میکند.
درصورت فشار به ریشههای عصبی در ناحیه کمر به علت فتق دیسک، درد ریشه عصب یا درد انتشاری ایجاد میگردد که میتواند تا کل اندام تحتانی امتداد یابد. البته چون در ناحیه کمر دیسکهای L۴-L۵ و L۵-S۱ بیشتر تحت فشار قرار میگیرند بنابراین بیشتر درد عصب سیاتیک که مربوط به پشت اندام تحتانی است بوجود میآید.
دردهای ناشی از ریشه عصب (درد انتشاری) همچون سیاتیک با خم کردن ستون فقرات، نشستن، انجام فعالیت، سرفه و عطسه افزایش و با استراحت کاهش مییابد. اما باید توجه داشت که مسیر انتشار درد به محل دیسک دچار فتق شده در ستون فقرات دارد. دیسکهای ناحیه مهرههای گردنی درد انتشاری در بازو و ساعد و انگشتان دست ایجاد میکنند.
درد انتشاری و علائم بالینی به اشکال مختلف توسط بیمار احساس و بیان میگردد. گاهی بصورت گزگز سوزش و بیحسی در قسمتی از اندام احساس و بیان میشود. در ۵۰ ٪ از موارد که بیرون زدگی دیسک کم است ممکنست هیچگونه علائمی در نزد بیمار وجود نداشته باشد.
اکثر پارگی و فتق دیسک کمر در قسمت کناری-خارجی اتفاق میافتد بهمین علت انتشار درد و علائم به یک طرف اندام حرکتی (راست یا چپ) محدود میباشد البته گاهی فتق دیسک کمر از نوع مرکزی است و درد در دوطرف وجود دارد.
درمان دیسک کمر با فیزیوتراپی
متخصص فیزیوتراپ با اقداماتی نظیر گرم کردن، تحریک الکتریکی، استفاده از میدان های الکتریکی، کشش و دیگر اقدامات، می تواند درد بیمار مبتلا به دیسک کمر را کاهش دهد.
بعد از کاهش علائم دیسک کمر زیر نظر فیزیوتراپ شما نرمش های کششی و تقویتی را یاد خواهید گرفت و انجام خواهید داد که تاثیر بسیار مهمی در درمان دیسک کمر شما دارند. بدون انجام این نرمش ها درمان دیسک کمر شما ناقص بوده و دیسک کمر ممکن است بزودی عود کند. این نرمش ها باید هرچه زودتر بعد از فروکش کردن درد حاد شروع شوند.
در مرکزجامع توانبخشی و طب فیزیکی دکتر فرخانی از بهترین روش های مختلف درمان دیسک کمر از جمله فیزیوتراپی استفاده می شود که که هدف درمان، توانبخشی و بالا بردن سطح سلامت کلیه بیماران عزیز میباشد.
