خار پاشنه پا، یک زایده استخوانی در پاشنه پا است که باعث بروز درد و مشکلاتی در راه رفتن می شود و بهتر است فرد علائم و علت آن را بشناسد.
خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا (یک نوع رباط) ایجاد می‌شود که این امر سبب درد پاشنه می‌شود.فاسیای کف پا، یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده می‌شود. التهاب طولانی مدت فاسیا می‌تواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود. تجمع کلسیم به تنهایی دردناک نیست و درد، ناشی از کشیدگی فاسیا است.
درد خار پاشنه
درد خار پاشنه، به صورت دردی مبهم است، اما گاهی به صورت درد تیز حس می‌شود. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است.
در برخی موارد، خار در عکس ساده رادیولوژی تشخیص داده می‌شود، اما فرد هیچ‌گونه علامتی ندارد.
شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم می شود.
این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی مدت، بسیار دردناک است و علاوه بر این راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین، منجر به افزایش درد می‌شود.
▪ علایم شایع
علایم این بیماری درد در کف پاشنه پا به صورت خود به خودی یا در اثر فشار آوردن به پاشنه و کف پاست. همچنین این بیماری می تواند گاها بدون هیچ گونه علامتی باشد.
▪ عوامل افزایش دهنده خطر
از عواملی که باعث پدید آمدن این بیماری می شود، می توان از دویدن یا ایستادن به مدت طولانی و چاقی را نام برد. این حالت در موارد معدودی هم در اثر راه رفتن زیاد به وجود می آید.
▪ پیشگیری
برای پیشگیری از به وجود آمدن این عارضه باید از انجام فعالیت هایی که باعث وارد آمدن فشار مداوم به پا می شوند، خودداری کنید. کفشی بپوشید که در قسمت پاشنه یک بالشتک پلاستیکی یا نمدی داشته باشد. همچنین می توانید از کفی های طبی مناسب در کف کفش خود استفاده نمایید. نهایتا هر چقدر که می توانید روی پاشنه پا فشار نیاورید، خصوصا در اوایل درمان بیماری.
درمان
فرد مبتلا، بر اثر درد به هنگام راه رفتن، سعی می کند فشار زیادی به پای مبتلا وارد نسازد؛ در نتیجه لنگان لنگان راه می رود و این لنگش، به مرور زمان و در صورت عدم درمان، موجب پیدایش ناراحتی هایی در قسمت تحتانی کمر و زانو می شود. بنابراین خار پاشنه را باید حتما مداوا کرد. اصول درمانی خار پاشنه ساده و شامل موارد زیر است
استراحت: اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است. همچنین بیمار بایداز ایستادن طولانی مدت هم خودداری کند.
کاهش وزن: در درمان خارپاشنه موثر است.
استفاده از پد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را می توانید از داروخانه ها تهیه نموده، به طور دائم در کفش خود استفاده کنید. پد، باعث کاهش فشار بر روی پاشنه و بهبود درد پا خواهد شد.
انجام ورزش هایی که در درمان خار پاشنه مؤثر هستند
الف – کشش فاسیای کف پا: یک باند پهن در کف پا و زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در در دست گرفته بکشید به طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید.هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار نمایید.
ب – کشش تاندون آشیل: بایستید و یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید، پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ یک از پاها نباید با زمین قطع شود. در این حالت باید در پشت ساق، احساس کشش نمایید. این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید.
ج – گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید به طوری که کل انگشتان پا اطراف خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار ، سه یا چهار بار در روز کافی است.
د – نوشتن حروف الفبا : با انگشت بزرگ پا ، حروف الفبا را در هوا بنویسید.این کار را سه بار در روز برای هر پا ، انجام دهید.
استفاده از آب گرم : هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رختخواب، به مدت پانزده دقیقه پاهایتان را در آب گرم قرار دهید. سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج تا ده دقیقه با گوشت کوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید. مراقب باشید ضربه هایتان محکم نباشد.
استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی ، آب بریزید و در فریزر قرار دهید . پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملاً یخ ببندد؛ سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایره های هم پوشان روی پاشنه پا بکشید به طوری که هر دایره، نصف دایره قبل را بپوشاند. البته این روش تنها در کم کردن درد و التهاب مؤثّر است و نمی تواند باعث درمان بیماری شود.
کفی مخصوص کف پای صاف: چنانچه کف پایتان صاف است و قوس طبیعی خودش را ندارد؛ از کفی های خاص به منظور حفظ قوس کف پا بهره ببرید.
درمان خار پاشنه به شیوه طبّ سنّتی«طبیب اصفهانی» می گوید «خَلَد گر به پا خاری، آسان برآید چه سازم به خاری که بر دل نشیند» |
ما هم با طبیب اصفهانی هم عقیده ایم. درمان خار پاشنه ساده است ساده تر از آنچه که گفته شد. با انجام اقدامات درمانی ذیر، بیمار به مدّت طولانی و گاه تا پایان عمر از شرّ درد و آزار خار پاشنه راحت خواهد شد. البته اقدامات فوق به جز داروهای شیمیایی و جرّاحی هم مورد تأیید ما هستند امّا میزان اثربخشی آنها کمتر از روش هایی است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم
خار پاشنه یک درد سرد است.
طبق یک قانون، تقریباً هر دردی که در شب و یا با استراحت بیشتر می شود و با فعّالیت، گرم کردن و مانند آن کمتر می شود؛ دردی است سرد و راه درمان آن هم استفاده از گرماست. درمان خار پاشنه در طبّ سنّتی هم بر اساس همین اصل استوار است.
ماساژ
یکی از بهترین راه ها برای درمان خار پاشنه، ماساژ پاشنه پا و اطراف تاندون آشیل با یک روغن گرم(روغن زیتون، سیاهدانه، کنجد، هسته قیسی، نارگیل، شترمرغ، کوهان شتر و …) است.
این کار بهتر است شب ها قبل از خواب انجام شود و ماساژ تا جذب کامل روغن به پوست ادامه پیدا کند. اضافه کردن کمی فلفل، دارچین یا زنجبیل به روغن و کشیدن یک پلاستیک فریزر روی محلّ ماساژ، اثر درمانی را بسیار بیشتر می کند. معمولاً کاهش درد از همان روز اوّل ملموس است و کم کم کامل می شود. اغلب، تداوم روغن مالی، به تنهایی بیماری را درمان می کند.
گرم نگه داشتن موضعی
پیشنهاد ما آن است که به جای استفاده از پدهای معمول، تکّه ای پشم در کفش خود و زیر پاشنه پا قرار دهید و اثرات درمانی فوق العاده آن را مشاهده کنید. پوشیدن جوراب پشمی، استفاده از کرسی در فصل سرما و ایستادن روی آجر داغ هم راه های مناسب دیگری هستند.
پرهیز از مصرف غذاهای سردی
همان طور که گفتیم، خار پاشنه بیماری سردی است؛ بنابراین اگر بیمار در حدّ امکان از غذاهای گرمی در رژیم غذایی خود استفاده کند؛ خار پاشنه سریعتر بهبود خواهد یافت. برای مثال، تداوم در مصرف سیر، درد خار پاشنه را بهبود خواهد داد.
منبع: وبلاگ دکتر دقاق زاده , وبلاگ دکتر فروغ , مهرطب
