تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
استئوآرتریت یا سائیدگی زانو که به آن آرتروز زانو هم میگویند از شایعترین علل درد زانو در سنین متوسط و بالا است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی میشود. این بیماری صرف نظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن هم میشود.
استئوآرتریت یا ساییدگی زانو چگونه ایجاد میشود
غضروف مفصلی لایه سفید رنگ و نرم و لغزنده ایست که روی سطح استخوان را در ناحیه مفصل میپوشاند و موجب میشود تا استخوان ها براحتی در ناحیه مفصل روی هم حرکت کرده و بلغزند. در استئوآرتریت یا سائیدگی مفصلی این لایه بتدریج ضعیف و نازک میشود. بعد از مدتی شیار هایی روی آن بوجود آمده و سپس قسمت هایی از آن کاملا از بین رفته و تکه تکه میشود.
در نهایت ممکن است قسمتی یا تمام سطح مفصل، پوشش غضروفی خود را از دست بدهد. بنابراین از اولین علائم این بیماری که دررادیوگرافی ساده هم دیده میشود کاهش فاصله مفصلی است به این معنی که فاصله بین انتهای پایینی استخوان ران و انتهای بالایی استخوان درشت نی که در رادیوگرافی حدود چند میلیمتر است و در واقع فضایی است که غضروف مفصلی اشغال کرده است با نازک شدن غضروف بتدریج کمتر میشود. لازم به ذکر است که غضروف مفصلی در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود و در محل آن فضای خالی دیده میشود.
بعد از مدتی که بیماری پیشرفت میکند استخوان های دو طرف سطح مفصلی رشد میکنند و ممکن است استخوان اضافی در این محل تشکیل شود که در رادیوگرافی دیده میشوند. بتدریج لایه سینوویال Synovial Layer که لایه تولید کننده مایع مفصلی است ملتهب شده و رشد میکند و ممکن است مقادیر زیادی مایع مفصلی تولید کند که موجب میشود زانو متورم شده و به اصطلاح آب بیاورد
تشخیص بیماری
پزشکان معمولا بیماری را با انجام یک رادیو گرافی ساده زانو تشخیص می دهند. باریک شدن فضای مفصلی که در اکثر مفاصل بدن نشانه سائیدگی است، در مورد زانو، اغلب تا مراحل پیشرفته بیماری قابل مشاهده نیست.
اولین نشانه بارز سائیدگی زانو تیز یا زائده دار شدن کناره های مفصل بویژه دور کشکک و استخوان درشت نی است. بعدا کاهش فضای مفصلی ایجاد شده و خارهای استخوانی در کناره های مفصل تشکیل می شوند.
درمان بیماری
با وجود آنکه تغییر ساختمانی مفصل غیرقابل برگشت است. اما معمولا درمان علامتی درد تخفیف درد موثر است. موثرترین روش فیزیوتراپی است که ورزش های سنگین به منظور تقویت عضله چهار سر ران انجام می دهند. گرما درمانی موضعی را نیز بکار می برند اما کمتر از ورزش اهمیت دارد.
لازم به ذکر است که استحکام زانو بستگی به عضله چهار سرران دارد و در صورت قوی بودن این عضله ، حتی با وجود سائیدگی واضح ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. علاوه بر اینها پزشکان از داروهای مسکن و ضد التهاب نیز استفاده می کنند. در موارد پیشرفته سائیدگی زانو که همراه با درد شدید دائمی و تغییر شکل مفصل مشاهده می شود عمل جراحی توصیه می شود.
منبع: ایران ارتوپد , وبلاگ دکتر بیدکی