تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
رادیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از آن میتوان درون بدن انسان را دید و از بیماری های آن اطلاع پیدا کرد. این روش با استفاده از تابش اشعه ایکس X-ray ( اشعه رونتگن) به قسمتی از بدن انسان میتواند تصویر مورد نیاز را تهیه کند.
اشعه ایکس چیست
شعاع X، که توسط ویلهلم رونتگن آلمانی کشف شد، جزء امواج الکترومغناطیسی است. این امواج شامل امواج رادیو، تلویزیون، رادار، نور مرئی، مادون قرمز، اشعه X و اشعه گاما هستند. تمامی این امواج ویژگی مشترکی دارند، یعنی همگی امواج الکترومغناطیسی هستند. تفاوت آنها در طول موج یا فرکانس آنها است. تفاوت در طول موج این امواج باعث تغییر در توان و قدرت نفوذ آنها به درون اجسام می‌شود.
امواج X و گاما با طول موج بسیار کوتاه و قدرت بالا قادرند به درون اجسام نفوذ کنند. بنابراین، درحالی که نور مرئی نمی‌تواند از بدن انسان عبور کند، امواج X می‌توانند این کار را انجام دهند. همانطور که نور مرئی از شیشه عبور میکند، اشعه X نیز از بدن عبور میکند. با این حال، مانند برخی از شیشه‌ها که می‌توانند کاملاً شفاف یا کدر و مات باشند، برخی از بافت‌های بدن به امواج X اجازه می‌دهند به راحتی از آنها عبور کنند، مانند پوست و عضلات. به عبارت دیگر، برخی از بافت‌های بدن مانند استخوان‌ها به راحتی اجازه عبور اشعه X را نمی‌دهند.
وقتی اشعه X به بخشی از بدن برخورد میکند، این اشعه از پوست و عضلات عبور میکند، اما استخوان‌ها مانع عبور آن می‌شوند و راه آن را سد میکنند. در روش رادیوگرافی ساده، از یک ورق پلاستیکی خاص استفاده می‌شود که به آن فیلم می‌گویند. این ورق حساس به اشعه ایکس است. اگر اشعه X به بخش‌هایی از این ورق برخورد کند، تغییراتی در آن ایجاد می‌شود و پس از توسعه و ثبت فیلم، قسمت متناظر با آن قسمت سیاه رنگ دیده می‌شود. اما اگر اشعه X به بخش‌هایی از این فیلم نتابد، پس از توسعه به رنگ سفید دیده می‌شود.
رادیوگرافی یا عکس برداری چگونه کار میکند
برای انجام عکسبرداری با استفاده از اشعه X، قسمتی از بدن بیمار که قصد بررسی آن را داریم، روی یک فیلم قرار می‌دهیم و سپس به آن قسمت شعاع X تابیده می‌شود. اشعه X از پوست و عضلات عبور کرده و با صفحه حساس در تماس است. رنگ قسمت‌هایی که اشعه X به آنها برخورد میکند، پس از پردازش تصویر سیاه می‌شوند. به عبارت دیگر، این قسمت‌ها در تصویر به صورت سیاه دیده می‌شوند. به طرف مقابل، استخوان به عنوان مانعی عمل میکند و اشعه X نمی‌تواند از آن عبور کند، بنابراین پس از پردازش تصویر، قسمتی که استخوان در آن قرار دارد به رنگ سفید دیده می‌شود.
در واقع، عکسبرداری با استفاده از اشعه X به شدت شبیه به ایجاد سایه بر روی دیوار با نور خورشید است. وقتی شما در مقابل آفتاب قرار می‌گیرید و بدن شما جلوی عبور نور خورشید را می‌گیرد، قسمت‌هایی که در آنها نور خورشید مسدود می‌شود، بر روی دیوار تیره‌تر می‌شوند و شما آنها را به صورت سایه خود مشاهده می‌کنید. عکسبرداری رادیوگرافی نیز یک نوع بررسی سایه بافت‌های انسان است، اما در این حالت از اشعه X استفاده می‌شود. بطور مشابه، بافت‌ها نه به طور کامل از عبور اشعه X جلوگیری میکنند و نه به طور کامل به آن اجازه می‌دهند. میزان عبور اشعه از بافت‌ها متفاوت است، مانند یک شیشه که میتواند شفاف یا کدورتی باشد.
بنابراین، در یک تصویر رادیوگرافی، برخی استخوان‌ها که متراکم و جامدتر هستند، به صورت سفیدتری نشان داده می‌شوند، در حالی که برخی دیگر کمتر سفید هستند. برخی اشیاء که به طور کامل اجازه عبور اشعه X را می‌دهند (مانند هوا یا گاز درون روده) به صورت کاملاً سیاه ظاهر می‌شوند، در حالی که برخی دیگر که به طور نسبی عبور اشعه را محدود میکنند (مانند عضلات) به صورت خاکسترای دیده می‌شوند. رادیوگرافی ساده یک ابزار بسیار ارزشمند برای بررسی استخوان‌ها، شکستگی‌ها و بیماری‌های مختلف آنها است.
چه کسی عکس رادیوگرافی را تهیه میکند
وظیفه تهیه عکس رادیوگرافی به عهده تکنیسن رادیولوژی است. پزشک متخصص رادیولوژی یک پزشک است که دوره تخصصی رادیولوژی را دیده است. وظیفه او دیدن تصاویر رادیولوژی و تفسیر آن است. او میتواند با دیدن تصاویر رادیولوژی متوجه شود که آیا قسمتی که از آن عکسبرداری شده سالم است یا بیمار است و اگر بیمار است چه بیماری دارد.
بعضی از تکنیسین های رادیولوژی فیلم های رادیولوژی ساده را تهیه میکنند. بعض دیگر فیلم های تخصصی تر مانند سی تی اسکن را تهیه میکنند ولی یک متخصص رادیولوژی میتواند انواع فیلم ها مانند رادیولوژی ساده، سی تی اسکن و ام آر آی را تفسیر کند.
منبع : ایران ارتوپد
