تاریخ ۱۴ اسفند ۱۴۰۲
به معنای انحنای غیرعادی ستون فقرات است که باعث قوزکردن بدن میشود. اگرچه قسمت بالای کمر و شانه‌ها به طور طبیعی انحنا دارند، اما کیفوز باعث افزایش این انحنا میشود. در کیفوز، بخش بالای تنه فرد به سمت جلو انحراف میکند و شانه و چانه نیز به جلو منحرف می‌شوند. در موارد شدید، کیفوز باعث خم شدگی بیش از حد در بخش بالای بدن و ایجاد گوجه‌پشتی میشود.
کیفوز در برخی موارد به وراثت از والدین به کودکان منتقل میشود. اما گاهی اوقات کیفوز به دلیل نامناسب بودن حالت بدن ایجاد میشود، در حالی که در برخی دیگر به علت اختلالاتی که منجر به تغییر شکل و اندازه مهره‌های ستون فقرات میشود، رخ می‌دهد. بیشتر افراد مبتلا به کیفوز هیچ مشکلی ندارند، اما در برخی موارد، این اختلال با گذر زمان بدتر میشود. در صورتی که قوز کمر پیشرفت کند، انحنای غیرعادی بالا تنه باعث درد و اختلال در عملکرد طبیعی ریه‌ها میشود. در موارد نادر، کیفوز ممکن است مشکلاتی در فعالیت غذا خوردن ایجاد کند به نحوی که فرد نمی‌تواند به طور صحیح غذا بخورد و با مشکلاتی مانند رفلاکس اسیدی روبرو شود. اگر شما دچار قوز کمر هستید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا انحنای ستون فقرات شما را ارزیابی کند و به این نتیجه برسد که آیا شرایط شما در حال بدتر شدن هست یا خیر.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی درمان کیفوز و یا رزرو نوبت در مطب دکتر فرخانی با شماره تلفن‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
انواع کیفوز
کیفوز می‌‌تواند جوانان و حتی افراد مسن را نیز درگیر کند. این اختلال می‌‌تواند به دنبال مشکلات متعددی به وجود بیاید و هر بیمار را به اشکال مختلف درگیر نماید. به طور کلی کیفوز به پنج دسته تقسیم میشود که به شرح زیر می‌باشند:
کیفوز وضعیتی
کیفوز در بیماران جوان ممکن است به دلیل نامناسب بودن حالت بدن و فشار زیادی که بر عضلات ستون فقرات وارد میشود، ایجاد شود. در این حالت، بالا تنه به سمت جلو منحرف میشود. در بیماران مسن نیز، کیفوز به دلیل ضعف استخوان‌ها ناشی از پوکی استخوان یا شکستگی مهره‌های ستون فقرات رخ می‌دهد که در نتیجه، مهره‌ها از موقعیت خود خارج می‌شوند.
کیفوز مادرزادی
در این نوع کیفوز معمولاً به علت عدم رشد صحیح یک یا چند قسمت از ستون فقرات کودک به وجود میآید که معمولاً در اوایل زندگی کودک تشخیص داده میشود و میتوان به کمک عمل جراحی به درمان آن پرداخت. گاهی اوقات این اختلال تا زمانی که فرد به دوران نوجوانی نرسیده باشد تشخیص داده نخواهد شد که انجام عمل جراحی در این دوران کمی چالش برانگیز خواهد شد. کیفوز مادرزادی در بیماران مبتلا به فلج مغزی نیز دیده میشود.
کیفوز متابولیکی/ تغذیه ای
این نوع کیفوز به علت برخی اختلالات که بدن توانایی فرآوری کلسیم، منیزیم، فسفر و سایر مواد معدنی مهم برای استخوان سازی و تولید استخوان سفت را ندارد به وجود میآید. هنگامی که بدن نتواند از این مواد معدنی استفاده کند استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و به راحتی دچار فشردگی و شکستگی خواهند شد. پوکی استخوان اختلالی است که در برخی از جوانان و افراد مسن دیده میشود. نرمی استخوان اختلالی است که در برخی از کودکان مشاهده میشود.
کیفوز پس از تروما
این اختلال زمانی به وجود میآید که پس از تصادف شدید سقوط از ارتفاع یا انواع مشابه تصادفات یکی از مهره‌های ستون فقرات دچار شکستگی و آسیب دیدگی شود. هنگامی که یک مهره دچار شکستگی میشود از جای خود منحرف شده و این امر می‌‌تواند باعث تغییر انحنای ستون فقرات شود.
کیفوز شوئرمن
یک نوع بیماری وجود دارد که باعث میشود مهره‌های ستون فقرات به جای آن که به شکل مربع دیده شوند حالت ذوزنقه ای پیدا کنند. تغییر شکل مهره‌های ستون فقرات و ذوزنقه ای شدن آنها باعث افزایش انحنای ستون فقرات خواهد شد. معمولاً علاوه بر بدشکل شدن مهره‌ها پزشک شاهد به وجود آمدن توده‌هایی در قسمت فوقانی استخوان‌ها و محل قرار گیری دیسک درون استخوان خواهد بود. این وضعیت باعث به وجود آمدن گره‌های اشمرول خواهد شد. گره‌های شمول و کیفوز باعث به وجود آمدن اختلالی می‌شوند که بیماری شوئرمن یا کیفوز شوئرمن نام دارد.
علائم و نشانه‌های کیفوز چیست؟
برخی از علائم و نشانه‌های کیفوز با چشم دیده می‌شوند اما برخی دیگر قابل مشاهده نیستند و فقط باعث بروز درد و ناراحتی در بیمار خواهند شد. برخی از علائم کیفوز که با چشم دیده می‌شوند به شرح زیر می‌باشد:
- عوض کردن به ویژه در قسمت فوقانی کمر
- بالا بودن قسمت فوقانی کمر در هنگام خم شدن به سمت جلو
- گرد شدن بیش از حد شانه‌ها
- تفاوت در ارتفاع یا موقعیت شانه‌ها یا کتف
برخی از افراد مبتلا به کیفوز شدید دچار یک یا چند مورد از علائم زیر خواهد شد:
- گرفتگی عضلات پشت ساق پا و به عبارتی گرفتگی عضلات همسترینگ
- درد و سفتی کمر
- اختلال در تنفس
- خستگی شدید
کیفوز در چه مواردی باعث نگرانی میشود؟
در صورتی که انحنای ستون فقرات به حدی شدید باشد که عملکرد قلب و ریه را تحت تأثیر قرار دهد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند تا ستون فقرات او ارزیابی شود و در صورت نیاز، درمان جراحی انجام شود. در بعضی موارد، این مشکلات پیشرفت نمی‌کنند، اما در هنگام ایستادن، راه رفتن و نشستن مشکلاتی را برای بیمار ایجاد می‌کنند. بیماران مبتلا به کیفوز باید تحت نظر متخصص قرار گیرند تا مشکلات ستون فقرات آنها ارزیابی شود و به موقع اقدامات درمانی صورت گیرد. رشد ممکن است باعث بدتر شدن انحنای ستون فقرات شود، اما با رعایت مراقبت‌های صحیح و تحت نظر پزشک متخصص، میتوان از تشدید این مشکلات جلوگیری کرد.
کیفوز چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک برای تشخیص کیفوز به انجام معاینه جسمانی میپردازد تا ستون فقرات را به طور دقیق بررسی کند و همچنین ممکن است درخواست انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس را نیز دهد تا انحنای ستون فقرات را مشخص کند. انحنای طبیعی ستون فقرات بین ۲۰ تا ۴۵ درجه می‌باشد و در صورتی که این انحنا بیش از ۵۰ درجه باشد پزشک به این نتیجه می‌‌رسد که بیمار دچار کیفوز شده است. پزشک همچنین به بررسی سایر مشکلات مرتبط با کیفوز میپردازد. به عنوان مثال افراد مسن که دچار بیماری پارکینسون هستند با مشکلی از قبیل کیفوز قفسه سینه مواجه خواهند شد. در مواردی که انحنای ستون فقرات شدید است ممکن است پزشک درخواست انجام تست ریه را نیز بدهد تا به ارزیابی نحوه عملکرد ریه‌ها بپردازد. در صورتی که پزشک به این نتیجه برسد که طناب نخاعی تحت فشار قرار گرفته است و بیمار دچار علائمی از قبیل بی حسی و سوزن سوزن شدن، بی اختیاری مدفوع و ادرار و مشکلات مرتبط با تعادل شده است درخواست انجام اسکن ام‌آرآی را خواهد داد تا اطلاعات دقیق تری را در این رابطه به دست بیاورد.
کیفوز چگونه درمان میشود؟
اکثر افراد مبتلا به انواع مختلف کیفوز به عمل جراحی نیاز ندارند و فقط در موارد شدید عمل جراحی توصیه میشود.
- معمولاً پزشک با تجویز داروهای مسکن از قبیل استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن به کنترل درد و ناراحتی کمر ناشی از کیفوز میپردازد.
- انجام دادن برخی تمرینات ورزشی که به حفظ سلامت و انعطاف پذیری کمر کمک می‌کنند در کنار داروهای مسکن تجویز میشود. کیفوز به تنهایی باعث بروز درد کمر نمی‌شود اما ضعیف بودن عضلات ناشی از نداشتن فعالیت جسمانی باعث بروز درد عضلات کمر خواهد شد.
- مناسب بودن حالت بدن و حفظ حالت صحیح آن یک فاکتور بسیار مهم است که باید به آن توجه کرد زیرا تاثیرات بسیار زیادی بر فعالیت‌های روزمره می‌گذارد. هنگامی که بدن شما در حالت صحیح قرار دارد مفاصل و عضلات بدن عملکرد بهتری دارند و باعث افزایش توانایی عملکردی شما خواهند شد. به این ترتیب شما شاهد عملکرد صحیح ستون فقرات خود افزایش تعادل و افزایش توانایی حرکتی و انعطاف پذیری بدن خواهید بود.
- در اکثر موارد بیمارانی که دچار قوز کمر هستند با استفاده از بریس تا حد قابل توجهی بهبود پیدا میکند اما در صورتی که بریس نتواند به اصلاح کمر آنها بپردازد انجام عمل جراحی برای اصلاح بد شکلی ایجاد شده ضروری است.
تمرینات مخصوص کیفوز شامل چه مواردی است؟
تمرینات ورزشی مخصوص کیفوز که تحت نظر یک پزشک متخصص انجام شوند می‌‌توانند به بهبود و کاهش عوارض جانبی منفی حاصل از کیفوز و سایر ناهنجاری‌های ساختاری کمک کنند. انجام دادن برخی فعالیت‌های ورزشی از قبیل حرکات کششی پویا و ایستا می‌‌تواند به رفع گرفتگی عضلات کمک کند. تقویت عضلات ضعیف بدن و درگیر کردن آنها یک روش بسیار موثر به منظور کنترل قوز کمر می‌باشد. در صورتی که قصد دارید به کمک تمرینات ورزشی به بهبود کیفوز بپردازید انجام دادن حرکات زیر به شما توصیه میشود:
پارو زدن در حالت نشسته
انجام دادن این تمرین ورزشی ساده در منزل و به کمک طناب ورزشی می‌‌تواند به تقویت عضلات قسمت فوقانی کمر کمک کند. برای انجام این تمرین باید به صورت زیر عمل کنید:
- روی تشک مخصوص یوگا بنشینید هر دو پای خود را مقابل بدن تان قرار دهید. کف پای خود را روی طناب ورزشی قرار دهید و دو انتهای طناب را با دست نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که طناب ورزشی در حالت مناسبی قرار دارد و دچار آسیب دیدگی نخواهید شد. باید کف پای خود را به یک جسم ثابت فشار دهید تا طناب ورزشی در جای خود باقی بماند. کمر خود را به صورت صاف نگه دارید و شانه‌های خود را به سمت عقب و پایین بکشید تا قفسه سینه شما به سمت بیرون کشیده شود. بازوهای خود را مقابل بدن خود قرار دهید. اکنون شما در نقطه شروع قرار دارید. از عضلات کمر و شانه خود استفاده کنید بازوهای خود را به سمت بیرون و عقب بکشید تا سفتی طناب ورزشی افزایش پیدا کند. باید آرنج و ساعد شما موازی با زمین قرار بگیرد. باید بتوانید فشردگی خفیف بین هر دو کتف خود را احساس کنید.
- بازوهای خود را بکشید و به نقطه شروع برگردید. سعی کنید این تمرین را ۱۲ مرتبه تکرار کنید.
میتوانید این تمرین ورزشی را در باشگاه و به کمک دستگاه ورزشی مخصوص نیز انجام دهید.
کشش صورت
برای انجام این ورزش:
- بخش مخصوص اتصال طناب را وصل کنید و دستگاه را تنظیم نمایید.
- روبروی دستگاه بایستید و هر دو دست خود را روی طناب قرار دهید به نحوی که کف دست‌های شما به سمت پایین قرار بگیرند. یک قدم عقب بروید و کف پای راست خود را روی زمین قرار دهید و یک قدم کوچک عقب تر بروید تا پاهای شما کمی بیشتر از عرض شانه‌ها باز شوند.
- به آرامی به سمت عقب متمایل شوید و بازوهای خود را بکشید و طناب را جلوی صورت خود نگه دارید. اکنون در نقطه شروع قرار دارید.
- بازوهای خود را به سمت خارج بکشید و از عضلات شانه و کمر خود برای نزدیک کردن طناب ورزشی به صورت تان استفاده کنید تا جایی که دست‌های شما در نزدیکی گوش تان قرار بگیرند. با فشردن هر دو کتف خود به سمت پایین و عقب از بالا انداختن شانه‌های تان جلوگیری کنید.
- بازوهای خود را بکشید تا به نقطه شروع برگردید. ۱۲ بار به انجام این تمرین ورزشی بپردازید.
صرف نظر از انجام دادن این تمرینات ورزشی در منزل یا محیط کار شما شاهد مزایای حاصل از انجام دادن آنها و قوی شدن عضلات خود خواهید بود.
انجام دادن حرکات کششی برای درمان کیفوز
شما میتوانید با کشش عضلات قفسه سینه به کمک توپ ماساژ یا رول فومی به درمان مشکل خود بپردازید. از جمله مزایای این روش این است که اگر بتوانید آنها را با توجه به شرایط جسمانی خود انجام بدهید نتایج بهتری را به دست خواهید آورد. شما میتوانید به کمک رول فومی انجام برخی حرکات کششی ایستا بپردازید. به انجام حرکات زیر بپردازید:
- رول فومی را به صورت افقی مقابل خود قرار دهید. روی شکم دراز بکشید و بازوی چپ خود را کاملاً بکشید و اجازه دهید رول فومی به عضلات سمت چپ قفسه سینه فشار وارد کند.
- بدن خود را جابجا کنید به نحوی که روی سمت چپ تان قرار بگیرید. میتوانید از دست چپ خود برای تعیین فشار مورد نیاز استفاده کنید.
- تا زمانی در این حالت باقی بمانید که درد یا فشار به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کند.
- این تمرین را با سمت راست خود نیز تکرار کنید.
