تاریخ ۵ آذر ۱۴۰۲
در بیماری تنیس البو یا آرنج تنیس، که به عنوان اپیکندیلیت جانبی نیز شناخته میشود، آرنج به دلیل استفاده یا کشش بیش از حد دچار درد میشود. این درد ناشی از آسیب به تاندونهایی است که عضلات ساعد را به آرنج متصل میکنند. حرکات تکراری آرنج باعث التهاب ماهیچهها و تاندونهایی میشود که به اپیکندیل جانبی (یعنی برجستگی استخوانی قسمت بیرونی آرنج) متصل هستند.
تنها تنیس بازان نیستند که دچار تنیس البو میشوند. در واقع، هر شغل یا فعالیتی که نیازمند استفاده مکرر از ساعد و آرنج باشد، مانند نقاشی کردن، تایپ کردن، و بافندگی نیز ممکن است منجر به این مشکل شود.
بسیاری از علائم تنیس البو، با روشهای درمانی جدید و پیشرفته قابل کنترل و درمان هستند. از جمله مناسبترین شیوههای تسکین درد آرنج ناشی از تنیس البو میتوان به دارو درمانی، تزریق داخل مفصل شانه، فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و در نهایت جراحی اشاره کرد. در ادامهی مطلب این روشها بطور مختصر و مفید توضیح داده شده است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان تنیس البو و یا رزرو نوبت در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر فرخانی با شماره تلفنهای ۰۹۳۳۱۱۱۱۶۱۴– ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
دلایل ابتلا به تنیس البو
هرگونه فعالیت شغلی یا تفریحی که مستلزم استفاده مکرر از عضلات آرنج باشد، میتواند منجر به تنیس البو شود. این بیماری معمولاً در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال دیده میشود. علل شایع این بیماری شامل موارد زیر است:
- به کار بردن تکنیک نادرست حرکت چرخش رو به عقب در تنیس
- ضعیف بودن عضلات شانه و مچ
- استفاده مداوم از ابزارهای دستی مانند پیچ گوشتی یا آچار
- معمولاً نقاشان ، نجارها ، لولهکشها ، باغبانان ، بافندگان ، قصابها و تایپیستها به این بیماری مبتلا میشوند
- بلند کردن اشیاء سنگین
- اشتباه گرفتن راکت در ورزشهای راکتی
علائم تنیس البو
علائم معمول تنیس البو عبارتند از:
- درد در قسمت بیرونی آرنج
- ضعیف بودن دست در گرفتن اشیاء
- درد در هنگام خم کردن مچ یا ساعد و یا تکان دادن دستها بدتر میشود
این علائم به تدریج از یک درد و خشکی خفیف شروع شده و در عرض چند هفته به تدریج شدید میشوند. عواملی مانند سن و نوع فعالیتهای تفریحی یا شغلی بر بیماری آرنج تنیس بازان تأثیر میگذارند.
تشخیص
پزشکان بیماری تنیس البو را بر اساس بررسی سوابق پزشکی و شغلی بیمار و انجام یک معاینه بدنی کامل تشخیص میدهند. در هنگام معاینه برای ارزیابی سطح درد برخی آزمایشات خمشی و کششی آرنج نیز انجام میشود. برای رد امکان هر نوع شکستگی یا بیماری دیگر، ممکن است لازم باشد آزمایشات تشخیصی دیگری مثل عکسبرداری با اشعه ایکس انجام شود. در موارد نادری ممکن است پزشک لازم ببیند ام آر آی انجام شود.
درمان
موارد خفیف آرنج تنیس بازان با روشهای محافظه کارانه قابل درمان هستند. اما در صورت وجود درد و خشکی شدید مفصل آرنج ، ممکن است لازم باشد جراحی انجام شود.
روشهای درمانی مختلف غیر جراحی برای تنیس البو شامل موارد زیرند:
درمانهای اولیه برای تنیس البو
در صورت بروز این عارضه، با چندین روش ساده میتوان از شدت درد تنیس البو کم کرد:
- استراحت دادن آرنج: برای چند هفته برای کاهش فشار وارده بر آرنج فعالیتهای خود را محدود کنید.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین ، ایبوپروفن یا ناپروکسن ضمن مقابله با التهاب حاد بافت آسیبدیده ، به تسکین درد نیز کمک میکنند.
- کرمها و/یا ژلهای موضعی حاوی استروئید و یا کورتیزون که مستقیما روی پوست ناحیه آسیب دیده استعمال میشوند ، به کاهش التهاب کمک کرده و درد و ناراحتی ناشی از تنیس البو را تسکین میدهند.
- استفاده از وسایل و تجهیزات مناسب در فعالیتهای ورزشی مختلف (برای مثال ، استفاده از یک راکت تنیس با اندازه و کشش زه مناسب) به کاهش علائم کمک میکند.
- قرار دادن یک کیسه یخ که در یک حوله پیچیده شده به دفعات در طول روز و هر بار به مدت حدودا ۱۵-۲۰ دقیقه روی آرنج آسیب دیده به کاهش حساسیت و تورم آن کمک میکند.
در هنگام خواب یک بالش زیر آرنج خود قرار دهید
حتی اگر روی بازوی سالم خود بخوابید، باز هم مواردی ممکن است باعث درد و ناراحتی درآرنج مشکل دار شما شوند. یکی از مشکلات خوابیدن در این موقعیت آن است که در این وضعیت، عضلات بالاتر بازو روی آرنج فشار وارد میکنند و این میتواند باعث درد بیشتر تاندونهای آرنج شود. همچنین ، ممکن است در حین خواب ساعد خود را بپیچانید و همین امر میتواند بر تاندونهای آسیب دیده فشار وارد کرده و منجر به درد شود. برای جلوگیری از چنین مواردی، توصیه میشود بازوی آسیب دیده خود را روی یک بالش قرار دهید. این کار به تسکین تنش عضلات بالایی بازو کمک کرده و نیز مانع از آن میشود که در هنگام خواب ساعدتان را بپیچاند.
بریس مخصوص تنیس البو
یکی از گزینههایی که به کاهش درد تنیس البو در طول روز کمک میکند ، استفاده از بریس مخصوص تنیس آلبو است. این نوع بریس به گونهای طراحی شده که زیر ساعد کمی پایینتر ازآرنج قرار گرفته و به نحوی نقش یک تکیهگاه را برای عضلات ساعد بازی کرده و بدین نحو باعث کاهش فشار وارده بر تاندونهای آسیب دیده آرنج میشود. این امر به کاهش دردی که مانع از استراحت و خواب راحت شبانه شما میشود کمک میکند. این نوع بریس مانع از انقباض کامل عضلات ساعد میشود، که این امر به کاهش درد و ناراحتی تنیس آلبو در کسانی که شبها در هنگام خواب معمولا دستهایشان را مشت میکنند کمک میکند.
فیزیوتراپی یا کاردرمانی
پس از مراجعه به پزشک ارتوپد برای درمان تنیس البو، ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست، متخصص طب فیزیکی و یا کاردرمانگر ارجاع دهد. یکی از مشکلات بیماران مبتلا به تنیس البو ضعیف شدن ماهیچههای دست و آرنج میباشد.
- متخصصان فیزیوتراپی تمرینات دست مناسبی را بیماران آموزش میدهند که به تقویت عضلات ساعد کمک میکنند.
- در کنار این تمرینات ، ممکن است از مدالیتههای مختلف فیزیوتراپی مانند فونوفورزیس (Phonophoresis) ، تحریک الکتریکی ، اولتراسوندتراپی و / یا یونتوفورزیس (Iontophoresis) نیز برای بهبود قدرت عضلات آسیب دیده استفاده شود. در این روشهای درمانی بافت اسیب دیده را به کمک جریان الکتریسیته یا امواج صوتی تحریک میکنند، که به نظر میرسد باعث تحریکاین کار و افزایش روند بهبود طبیعی بدن خواهد شد. هر یک از این روشهای درمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با یک یا چند روش دیگر انجام شود.
- شاک ویوتراپی یا (ESWT) روش درمانی دیگری است که پزشکان برای درمان تنیس البو از آن استفاده میکنند. شاک ویو تراپی یکی از روشهای درمانی برای آسیب دیدگیهای بافت نرم است. طی این روش امواج صوتی خاصی به آرنج وارد میشوند که این کار روند بهبود طبیعی بدن را تسریع کرده و افزایش میدهد.
- درمانهای دستی (دستورزی): برخی از پزشکان به منظور کاهش درد و التهاب و افزایش دامنه حرکتی و کاهش محدودیتهای فرد از تکنیکهای درمان دستی بافت نرم و مفاصل استفاده میکنند. درمانهای دستی در کاهش تورم ، بهبود سلامت ، اصلاح عملکردها و ساختارهای بدن و حفظ عملکرد بدنی نیز موثرند. قبل از انجام هر نوع درمان دستی ، فیزیوتراپیست ارزیابی کاملی از استخوانها و ماهیچهها و وضعیت خونرسانی و عصب رسانی در ناحیه آسیب دیده انجام میدهد. متخصص فیزیوتراپی، بسته به نتایج این ارزیابی ، ممکن است بخشی یا ترکیبی از انواع درمانهای دستی فیزیوتراپی را برای بیمار انجام دهد. فیزیوتراپییست بهترین درمانهای دستی را با توجه به شرایط هر بیمار برای او انتخاب خواهد کرد.
- نوار کینزیو یا تیپینگ : استفاده از نوار کینزو یا تیپینگ یکی از راهکارهای پیشرفته و جدید مدیریت درد در پزشکی است که در آن با قرار دادن نوارچسبهای الاستیکی مخصوصی در اطراف نواحی مشکل دار، از تکنیکهای طب فشاری و فیزیوتراپی هدفمند برای مدیریت درد استفاده میکنند. نوارهای الاستیکی یک نیروی کشش رو به بیرون ایجاد کرده و باعث میشوند عضو آزادانهتر حرکت کند، در عین این که همچنان مقداری فشار به ناحیه مورد نظر وارد میکنند.
پی آر پی (PRP) برای تنیس البو
تزریق پی آر پی ( یا پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)) ، یکی از روشهای درمانی جدید است که در آن خون خود بیمار را با یک سرنگ خارج کرده و سپس با استفاده از یک دستگاه سانتریفیوژ پلاکتها و سایر اجزای جامد (گلبولهای قرمز و سفید خون) را از پلاسما (بخش مایع خون) جدا میکنند. پس از آن به کمک دستگاه سانتریفیوژ پلاکتها را با پلاسمای با غلظتی بالاتر از حد طبیعی مجدداً مخلوط میکنند. سپس این محلول غنی از پلاکت جدید ، که برخی از کارشناسان معتقدند باعث تسریع روند طبیعی بهبود بدن میشود، را به بافتهای آسیب دیده تزریق میکنند.
تنوتومی زیر پوستی به کمک سوزن
عمل تنوتومی به معنای قطع کردن تاندون است. در روش تنوتومی زیر پوستی به کمک سوزن، یک سوزن را تحت هدایت سونوگرافی وارد آرنج کرده و سپس برای برداشتن بافت اسکار، تاندون آسیب دیده و استخوان اطراف آن را با استفاده از آن سوزن تراش داده یا برش میدهند. سپس مخلوطی از کورتیکواستروئید و یک ماده بی حسی موضعی با طول اثر بالا به همان منطقه تزریق میشود تا درد مداوم تسکین یافته و روند طبیعی بهبودی بدن را تحریک کنند.
با توجه به تنوع روشهای درمانی غیر جراحی موجود، اکثر بیمارانی که دچار بیماری آرنج تنیس بازان هستند میتوانند بدون جراحی ، بهبود پیدا کنند. با این حال ، در مواردی نادر ، ممکن است چارهای به جز جراحی وجود نداشته باشد.
ورزش درمانی تنیس البو
تعدادی از حرکات کششی مفید برای درمان و کاهش درد تنیس البو در این قسمت با تصویر برای نحوه درست انجام این ورزشها آورده شده است:
کشش انگشتان با کش لاستیکی
یک کش لاستیکی را دور انگشت شست و سایر انگشتان دست خود پیچانده و دستتان را کمی جمع کنید. حال انگشت شست و دیگر انگشتان خود را به آرامی از هم باز کرده و دوباره به هم نزدیک کنید. این حرکت را ۱۰ بار در سه ست تکرار کرده و تمرین را یک یا دو بار در روز انجام دهید.
فشار دادن توپ
یک جسم نرم (به عنوان مثال یک توپ لاستیکی کوچک) را در دست خود نگه داشته و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ، آن را به طور مداوم فشار دهید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.
کشش رو به پایین مچ
یک بازوی خود را صاف و کشیده در مقابل خود نگه دارید و با دست دیگرتان، دست بازوی کشیده را نگه دارید. به آرامی مچ دست خود را به سمت پایین (و کمی بیرون ) خم کنید تا زمانی که در مچ خود احساس کشش نمایید. دستتان را برای ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت نگه داشته و سپس آن را استراحت دهید. کشش را دو یا سه بار تکرار کرده و تمرین را دو یا سه بار در روز انجام دهید.
جراحی
جراحی آخرین گزینه درمانی محسوب شده و در صورتی توصیه میشود که درد بیمار علی رغم انجام بیش از ۶ ماه سایر روشهای درمانی برطرف نشده باشد.
روشهای جراحی برای درمان تنیس آلبو شامل موارد زیرند:
- جراحی سنتی یا باز آرنج: در این جراحی تاندونی که پاره شده را جدا کرده و برمیدارند و سپس تاندون مجددا ترمیم میشود.
- جراحی آرتروسکوپی: در این جراحی که برای ترمیم تاندونهای اسیب دیده انجام میشود، یک آرتروسکوپ که در انتهای آن دوربینی کوچک قرار دارد را وارد مفصل آرنج میکنند. این دوربین ساختارهای داخلی آرنج را روی یک صفحه مانیتور نمایش میدهد و جراح ارتوپد به کمک تصاویر به دست آمده و با استفاده از ابزارهای جراحی کوچک، عضله یا تاندون آسیب دیده را ترمیم کرده یا برمیدارد.
مراقبتهای بعد از جراحی
ممکن است بیمار مجبور باشد بلافاصله پس از عمل ، تا مدتی از یک اسپلینت استفاده کند ( یا دست را گچ بگیرند) که مانع از حرکت بازو بشوند. بخیهها و اسپلینت یک تا دو هفته بعد از عمل برداشته میشوند.
برای کسب نتایج موفقیت آمیز، جراح توصیه میکند بیمار در دوران نقاهت پس از عمل تمرینات استقامتی و کششی انجام دهد.
خطرات جراحی
مثل هر جراحی دیگر ، عوارض جانبی احتمالی و خطراتی مرتبط با جراحی تنیس البو نیز وجود دارد که عبارتند از:
- عفونت
- خونریزی / تورم
- دردی که تسکین پیدا نمیکند
- آسیب رسیدن به اعصاب یا رگها
- کاهش استقامت و قابلیت ارتجاعی آرنج
- آسیب دیدن غضروف مفصل