کمردرد مشکل و شکایت شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی با آن روبرو می‌شوند. آمار نشان می‌دهد که ۸۰٪ از افراد در دوران زندگی خود حداقل یک مرتبه به علت کمردرد مزمن به پزشک مراجعه کرده‌اند. اگرچه علت کمر درد در بسیاری از بیماران ازطریق شکایت بیمار، آزمونهای بالینی و آزمایشگاهی و همچنین بخش تصویر برداری پزشکی قابل شناسایی است، ولی به دلیل شایع بودن دردهای ناحیه کمر و عوامل مختلفی که در ایجاد آن نقش دارند، تشخیص اصلی ترین علت درد کمر مشکل است.فشار وارد کردن دیسک برجسته به ریشه‌های عصبی علت بروز درد، کرختی و گودی کمر و ضعف در ناحیه‌ای از بدن می‌شود که اعصاب از آن می‌گذرند برای درمان گودی کمر و قوس حتما ایمنی ها را رعایت کنید. پارگی دیسک کمر موجب درد و کرختی کمر، باسن و پایین پا می‌شود که آن را در اصطلاح سیاتیک می‌نامند. سیاتیک رایج‌ترین علامت بیرون زدگی و پارگی دیسک کمر است. اگر در نتیجه فتق دیسک فشاری به عصب وارد نشود، احتمال کمر درد وجود دارد، هر چند گاهی هیچ دردی حس نمی‌شود.
در ستون فقرات، درصورت ضایعه و درگیرشدن عناصر حساس به درد همانند ماهیچه‌ها و تاندون آنها، رباط‌ها، فاسیا، مفاصل بین مهره‌ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال)، اعصاب نخاعی و ریشه‌های آنها، عروق خونی و طناب نخاعی به هر دلیلی، احتمال ایجاد درد وجود دارد که ممکن است در همان ناحیه و یا نقاط دورتری به شکل دردهای تیرکشنده احساس گردند.
فیزیوتراپی یکی از روشهای بهبود و درمان کمردرد است. برخی از اهداف کلیدی از درمان‌های فیزیوتراپی کمر، اصلاح وضعیت و حالت بدن است.
علل دردهای کمری
عوامل مختلفی در ایجاد درد کمر نقش دارند و تقسیم بندی‌های گوناگونی ازنظر مولفان در این ارتباط وجود دارد. که برای درمان درد کمر شدید باید به آت توجه نمود ، صرف نظر از عواملی چون چاقی و نوع شغل، مهمترین علل کمردرد عبارتنداز:
- درد مکانیکی کمر
- درد کمر با منشاء احشایی
- درد کمر التهابی
- درد به دلیل عفونت
- درد ناشی از تومورها (Tumors)
- درد کمر با منشاء عروقی
- درد کمر با مبدا روانی
از میان علت‌های فوق، دردهای مکانیکی شایعترین علت کمردرد هستند.
علل مکانیکی دردهای کمر
۹۰ درصد دردهای کمری از نوع مکانیکی است. بسیاری از از این اختلالات مکانیکی نیز در قسمت پایین فقرات کمری ایجاد می‌شود. درحقیقت ناحیه کمری-خاجی(Lumbosacral)شایعترین محل دردهای کمری است.
مهمترین علل دردهای مکانیکی ناحیه کمر عبارتنداز:
- کشیدگی عضلانی (Strain)
- پیچ خوردگی (Sprain)ها
- آسیب مفاصل بین مهره‌ای پشتی (Facet Joints)
- فتق دیسک بین مهره‌ای
- لغزش مهره (Spondylolistesis) کمری
- انحراف جانبی ستون فقرات(Scoliosis)
- آرتروز(Osteoarthritis)
- تنگی مجرای نخاعی
- شکستگی‌ها (Fractures)
- دررفتگی‌ها (Dislocation)
درد کمر با منشاء احشایی
گاهی دردهای کمری درارتباط با ساختارهای ستون فقرات نبوده و از بافت‌های دیگری ایجاد می‌گردند که ممکن است مبدا احشایی داشته باشند. به طورکلی، به دردهایی که به علت ارتباطات عصبی مشترک در دستگاه عصبی مرکزی در ناحیه دیگری غیراز منطقه اصلی خود احساس گردند، درد ارجاعی می‌نامند. بیماری‌های دستگاه گوارش همانند زخم دوازدهه، پانکراتیت و زخم معده ممکن است باعث کمردرد گردند. به همین ترتیب اختلالات دستگاه ادراری همانند سنگ کلیه، مشکلات حالب‌ها، تومور پروستات، پروستاتیت (التهاب پروستات) و بیماری‌های دستگاه تناسلی در خانم‌ها مثل اندومتریوز و تومور رحم نیز می‌توانند باعث ایجاد درد ارجاعی در ناحیه کمر گردند.
درد التهابی کمردرد
برخی از بیماری‌های روماتیسمی که باعث ایجاد پدیده التهابی در بافت‌های بدن می‌گردند، ممکن است عامل کمردرد باشند، که شدت درد و محل آن به نوع بیماری بستگی دارد. دردهای التهابی ناشی از یک بیماری روماتیسمی، به هنگام استراحت افزایش و در زمان‌های فعالیت کاهش می‌یابند (برخلاف درد مکانیکی کمری). در بسیاری از این بیماران به هنگام صبح، درد باعث بیداری فرد می‌گردد که پس از مدتی فعالیت کاهش می‌یابد. پزشک متخصص ، نسبت به تشخیص علت ، درمان کمردرد خاصی توصیه می کند. مواردی از بیماری‌های روماتیسمی که ممکن است باعث کمردرد شوند عبارتنداز:
- آرتریت روماتوئید
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- بیماری بهجت
- سندرم رایتر
درد به علت وجود تومور
تومورهای ناحیه ستون فقرات ممکن است مهره‌های کمری، بافت‌های نرم اطراف ستون فقرات، مننژ و یا ریشه اعصاب نخاعی را درگیر کنند. تومورهای خوش خیم همانند تومورهای بدخیم، می‌توانند به عنوان یک عامل درد کمر مطرح باشند. گاهی تومور مهره‌ها به علت متاستاز مثلا از کلیه، پروستات، ریه و پستان ایجاد می‌گردد.
درد ناشی از بیماری عفونی
عفونت‌های حاد و مزمن از عوامل درد کمری محسوب می‌شوند. برخی از این موارد عبارتنداز:
- استئومیلیت حاد و مزمن
- عفونت قارچی
- سل
- عفونت حاد فضای دیسک
- تب مالت (بروسلوز)
درد کمر با منشاء عروقی
اختلالات عروقی ناشی از سرخرگ و یا سیاهرگ در ایجاد درد نقش دارند. بعضی از مشکلات سرخرگی یا سیاهرگی که ممکن است عامل درد کمر باشند شامل:
- انسداد پیشرونده و تدریجی آئورت
- آنوریسم آئورت شکمی
- انسداد عروق ایلیاک (تهیگاهی)
- فشار به سیاهرگ‌های مهره‌ای
- نارسایی‌های سیاهرگی
درد کمر با منشاء روانی
اگر درد بدون وجود ضایعه عضوی خاصی ایجاد گردد، درد روانی (سایکوژنیک) یا سایکوسوماتیک می‌نامند. این نوع درد منشاء روحی داشته و ارتباطی با ساختار ماهیچه‌ای، مفصلی، رباط‌ها و دیسک بین مهره‌ای ندارد. به هرحال محل درد و نیز تنوع بارزی که با هیچ تفسیر آناتومیک خاصی هم خوانی نداشته باشد، سایکوژنیک بودن درد را مطرح می‌سازد. مواردی چون افسردگی، هیستری و تمارض در این گروه قرارمی گیرند. تشخیص دردهای سایکوژنیک معمولا آسان نیست و به خصوص اگر با یک ضایعه عضوی نیز همراه گردند، ممکن است گیج کننده باشند.
علل دیگر
سایر عللی که ممکن است باعث کمردرد شوند عبارتنداز:
- اختلالات مادرزادی مانند ساکرالیزاسیون و لومباریزاسیون
- بیماری‌های متابولیک همانند استئوپروز و بیماری‌های غدد مانند هیپرپاراتیروئیدی
- مسمومیت با فلزات سنگین مانند جیوه و رادیوم
- بیماری‌های خونی همانند تالاسمی