تاریخ ۱۴ اسفند ۱۴۰۲
سپتیسمی ستون فقرات یک حالت نادر است که ممکن است در دیسکهای بین مهرهای (که به آن دیسکیتیس گفته میشود) یا در مهرههای ستون فقرات (که به آن استئومیلیت گفته میشود) رخ دهد. اگر عفونت ستون فقرات را به موقع و به درستی درمان نکنید، ممکن است به یک عارضه مخرب منجر شود. عفونتهای ستون فقرات اغلب به واسطه باکتریها ایجاد میشوند و از ستون فقرات وارد جریان خون میشوند. در صورتی که به سپتیسمی ستون فقرات مبتلا شوید، استخوانها به طور خودکار شروع به تخریب و ضعیف شدن میکنند.
علت ابتلا به عفونت ستون فقرات
ستون فقرات، دیسکهای بین مهرهای، کیسههای دورال (پوشش اطراف نخاع) یا فضای اطراف نخاع ممکن است در برخی موارد دچار عفونت شوند. عفونت ممکن است به دلیل وجود ارگانیسمهای قارچی یا باکتریایی ایجاد شود.
عفونتهای ستون فرات ممکن است پس از انجام عملهای جراحی یا به صورت خود به خودی در برخی بیمارانی که زمینه آن را دارند ایجاد شوند. برخی عواملی که احتمال ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش میدهند عبارتند از سوءتغذیه، سرکوب سیستم ایمنی بدن، ابتلا به عفونت ویروسی نقص ایمنی بدن (اچ آی وی)، سرطان، ابتلا به دیابت و چاقی.
عوامل مرتبط با جراحی که احتمال ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش میدهند نیز عبارتند از طولانی بودن زمان عمل جراحی، ابزار دقیق و تکرار عمل جراحی. با وجود انجام اقدامات پیشگیرانه، احتمال ابتلا به عفونتهای ستون فقرات در عملهای جراحی تا ۴ درصد است. احتمال ابتلا به عفونت با افزایش تعداد عملهای جراحی در یک نقطه از بدن بیشتر میشود. بیشتر عفونتهای پس از انجام عملهای جراحی بین ۳ روز تا ۳ ماه پس از انجام آن عمل اتفاق میافتند.
انواع عفونت ستون فقرات و علائم آنها
انواع عفونتهای ستون فقرات عبارتند از:
- استئومیلیت مهرهای: این عفونتها غالباً در ستون فقرات کمری اتفاق افتاده و باعث بروز درد در دست یا پا، تب، کاهش وزن، اسپاسمهای عضلانی و مشکلاتی در راه رفتن یا استفاده از دستها میشوند.
- دیسکیتیس: این عفونت نادر ممکن است به خودی خود یا پس از انجام عملهای جراحی ایجاد شود. علائم این نوع عفونت عبارتند از درد در هنگام حرکت ستون فقرات، گسترش درد به قسمتهای دیگر بدن و تب و لرز.
- آبسه اپیدورال ستون فقرات: این نوع عفونت غالباً در ناحیه کمر اتفاق میافتد و ممکن است باعث ضعف، جوشهای پوستی، کمر درد، درد در دست یا پا، حساسیت به لمس در ستون فقرات و مشکلات مرتبط با دفع ادرار و مدفوع شود.
- آمپیم ساب دورال ستون فقرات: این عفونت بسیار نادر است و معمولاً ناشی از عفونت در قسمتهای دیگر بدن است. این نوع عفونت ممکن است باعث ایجاد تب و درد در ناحیه دست یا پا شود.
- مننژیت: باعث تورم در بافت اطراف مغز و ستون فقرات میشود، این نوع عفونت ممکن است به سرعت گسترش یابد و اگر به موقع تحت درمان قرار نگیرید باعث بروز عوارض و مشکلات پیچیدهای میشود.
- آبسه نخاع: این نوع عفونت در داخل ستون فقرات ایجاد میشود و بسیار نادر است. این نوع عفونت باعث ابتلا به تب، کمر درد و کاهش عملکرد ستون فقرات میشود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
شما باید در موارد زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- تب ناگهانی و بالا
- گرفتگی و خشکشدگی گردن
- سر درد شدید
- طولانی شدن فرایند بهبودی یک زخم یا بریدگی یا ایجاد درد شدید در این موارد
- زمانی که هر یک از علائم ابتلا به عفونت ستون فقرات پس از انجام عملهای جراحی مشاهده شد
ابتلا به عفونت ستون فقرات چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص ابتلا به عفونت ستون فقرات با بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی شما شروع میشود. پزشک از شما سؤالاتی میپرسد تا بتواند عواملی که احتمال ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش میدهند را تعیین کند.
به منظور بررسی عفونتهای محتمل، پزشک ممکن است دستور انجام برخی آزمایشات را صادر کند. این آزمایشات شامل عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس، سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) و یا ام آر آی (رزونانس مغناطیسی) میشود. در برخی موارد، آزمایشات تخصصی دیگر نیز ممکن است لازم باشد، مانند اسکنهای هستهای استخوان و اسکن سلولهای سفید هستهای، به منظور تأیید تشخیص و بررسی دقیقتر انجام شوند.
پزشک ممکن است برای تعیین نوع باکتری یا قارچی که باعث ابتلا به عفونت شده است، آنها را کشت دهد. کشت باکتری غالباً برای بررسی و تأیید ابتلا به عفونت انجام میشود. ممکن است کشت زخمها یا قسمت مبتلا به عفونت نیز انجام شود. در موارد ابتلا به عفونتهای عمقی در مهرهها یا دیسکهای بین مهرهای ممکن است به یک سوزن نمونهگیری نیاز باشد. این کار غالباً با هدایت اشعه ایکس و تحت بیهوشی موضعی انجام میشود.
پزشک ممکن است از شما بخواهد که برای بررسی علائم ابتلا به عفونت، آزمایش خون نیز بدهید. این آزمایشها شامل شمارش گلبولهای سفید، پروتئینهای واکنشی و میزان رسوب گلبولهای قرمز میشود. نتایج این آزمایشها ممکن است پس از انجام عمل جراحی کمی افزایش یابند اما معمولاً پس از گذشت چند هفته به مقدار طبیعی بازمیگردند. افزایش غیرعادی این نتایج ممکن است علامت وجود عفونت باشد.
روشهای جراحی و دارویی برای درمان عفونتهای ستون فقرات
روشهای مداخله غیر جراحی برای درمان عفونتهای ستون فقرات شامل مصرف آنتیبیوتیکها و داروهای ضد قارچ میشود. نوع و طول دوره درمان به شدت عفونت و ارگانیسمهایی که باعث وجود عفونت شدهاند بستگی دارد.
آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد قارچ ممکن است به صورت تزریقی یا خوراکی تجویز شوند. طول دوره درمان معمولاً ممکن است بین ۷ تا ۱۰ روز یا ۶ تا ۱۲ هفته طول بکشد.
ممکن است نیاز به استفاده از یک خط وریدی ویژه که به آن خط مرکزی میگویند و در آن یک دوره طولانی آنتیبیوتیک به شما تزریق میشود، پیش بیاید. در برخی موارد، امکان وجود دارد که در خانه با همکاری یک پرستار خانگی، تحت درمان قرار بگیرید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند تا تا زمان بهبودی و به منظور کاهش درد، از یک بریس (دستگاه حمایتی) برای پشتیبانی از ستون فقرات خود استفاده کنید.
چه موقع به انجام عمل جراحی نیاز است؟
عمل جراحی ممکن است برای درمان عفونتهای پس از عمل جراحی به منظور شستشوی باکتریها و بافتهای عفونی انجام شود. به علاوه، عمل جراحی ممکن است در مواردی که ستون فقرات به دلیل ابتلا به عفونت دچار بیثباتی شده است نیاز باشد. در موارد وجود ضعف شدید ناشی از ابتلا به عفونت در ستون فقرات نیز عمل جراحی برای کاهش فشار وارده بر نخاع انجام میشود. روشهای جراحی کدامند؟
روشهای جراحی برای درمان عفونتهای ستون فقرات شامل طیفی از روشها از شستشوی ساده زخم و بستن دوباره زخم گرفته تا دبریدمان و برداشتن بافت مبتلا به عفونت میشوند.
در برخی موارد امکان بستن زخم حین انجام عمل جراحی وجود ندارد و پانسمان در محل زخم باقی میماند. این پانسمان را غالباً باید دو تا ۳ مرتبه در روز تعویض کرد تا زخم در یک دوره زمانی چند هفتهای التیام پیدا کند.
پیامدهای بلند مدت
برای درمان کامل عفونتهای ستون فقرات، معمولاً ترکیبی از عمل جراحی و مصرف آنتیبیوتیکها لازم است. در طول دوره درمان، پزشک ممکن است به طور مداوم نمونهبرداری از خون شما انجام دهد تا تعداد سلولهای سفید خون، پروتئینهای واکنشی و سطح رسوب گلبولهای قرمز خون را بررسی کند که نشاندهنده واکنش بدن به درمان میباشند. پس از انجام عمل جراحی، ممکن است این آیتمها در خون شما افزایش یابند، اما معمولاً در چند هفته اول به حالت طبیعی بازگردند. افزایش یا کاهش مجدد این مقادیر پس از درمان ممکن است نشاندهنده وجود عفونت جدید یا بازگشت عفونت در ستون فقرات باشد.
پیشگیری
به رعایت موارد زیر میتوان از ابتلا به عفونت ستون فقرات پیشگیری کرد:
- دستان خود را با آب و صابون بشورید
- از بروز زخمهای عفونی یا عفونت پوست در نزدیکی ستون فقرات پیشگیری کنید. زخمهای خود را تمیز نگه دارید و آنها را با پانسمان استریل شده بپوشانید. نسبت به علائم عفونت مانند قرمزی، درد، حساسیت به لمس، تورم و چرک هشیار باشید.
- عفونتهای گوش، سینوسها و عفونتهای خونی را بلافاصله درمان کنید
- دوره مصرف آنتیبیوتیک را پس از انجام عملهای جراحی تکمیل کنید.
- واکسن بزنید:
- مننگوکوکال. این واکسن از ابتلا به مننژیتهای شدید که ممکن است مهلک باشند پیشگیری میکند. اگر کودک شما در نزدیکی افرادی است که به بیماری منگوکوکال مبتلا هستند باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، مصرف آنتیبیوتیک برای کودک شما ضرورت داشته باشد.
- آنفولانزای هموفیلی نوع ب: این واکسن از ابتلا به مننژیت باکتریایی جلوگیری میکند.
- پنوموکوک. این واکسن از ابتلا به مننژیت باکتریایی جلوگیری میکند. یک نوع از این واکسنها به کودکان زیر ۲ سال تزریق میشوند.
- سرخک – سرخچه – اوریون. کودکان باید این واکسن را برای جلوگیری از ابتلا به مننژیت ناشی از ابتلا به سرخک و سرخچه تزریق میکنند.
- واریسلا. واکسن واریسلا از کودکان در برابر ابتلا به آبله مرغان که گاهی اوقات باعث ابتلا به مننژیت ویروسی میشود محافظت میکند.
- مراقب افراد مبتلا به مننژیت که در کنار شما هستند باشید. این احتمال وجود دارد که افراد مبتلا به مننژیت یا افراد ناقل آن، این بیماری را از طریق بوسیدن، سرفه کردن، عطسه کردن یا استفاده مشترک از مسواک یا قاشق به شما منتقل کنند.