تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۲
قولنج کردن مفاصل به دلیل ایجاد حباب‌های گاز CO2 رخ می‌دهد. این حباب‌ها باعث افزایش حجم داخل مفصل می‌شوند و احساس تنگی در مفصل را به وجود می‌آورند. برای رهایی از این مشکل، فرد مجبور است مفصل را در محدوده حرکت انتهایی قرار دهد تا حباب‌ها بشکنند و حجم مفصل به حالت طبیعی خود بازگردد. پدیده “قلنج” در قسمت پشتی کمر ناشی از عوامل خاصی رخ می‌دهد. زمانی که ماهیچه‌های پشتی کمر و استخوان کتف فشار می‌بینند، ماهیچه‌ها از محل خود جدا می‌شوند. در اکثر موارد، استخوان‌های عریض شانه فشار و کششی بر ماهیچه‌های پشتی کمر اعمال کرده و آنها را از محل خود بیرون می‌اندازند. در این وضعیت، ماهیچه‌هایی که کشیدگی داشته‌اند، برای محافظت از خود، به حالتی انقباضی و سفتی در می‌آیند. ایجاد “قلنج” ناشی از سفت و چسبناک شدن عضلات فوقی است. حرکات خاصی که توسط پزشک در مفاصل انجام می‌شود، به برقراری نظم در ستون فقرات که به هم ریخته است کمک می‌کند. اما تمرینات ناخواسته‌ای که بین مردم شایع است و با همراهی صدایی همراه است، توصیه نمی‌شود. شکستن قولنج کمر به طور ناگهانی فشار بر عصب و اختلال در دیسک کمر را در پی دارد. شکستن قولنج دست و ستون فقرات و گردن از نظر علمی صحیح نیست. در طب مدرن با توجه به شناختی که از مفاصل و عناصر تشکیل دهنده آن وجود دارد مشخص شده است که اتصالاتی در مفاصل وجود دارد که برخی از آنها به کمک پرده‌ای به نام سینورال که بین و دور مفاصل را می‌گیرد و برخی دیگر هم به کمک غضروف به هم وصل می‌شوند. در گردن، پشت و کمر در طب مدرن حرکاتی مانند قولنج شکستن وجود دارد که توسط پزشک انجام و به این کار دستکاری طبی گفته می‌شود.
معمولاً در بیماران نیازمند، انجام شکستن قولنج توسط پزشکان متخصص ارتوپدی، تخصص طب فیزیکی یا کایروپراکتیک انجام می‌شود. حرکات و تمرینات خاصی که توسط پزشکان در مفاصل انجام می‌شود، بهبود و برقراری نظم در ستون فقرات که به هم ریخته است، کمک می‌کند. اما آنچه که بین عموم مردم رواج دارد، حرکات ناخواسته و با همراهی صدا است که توصیه نمی‌شود. انجام این حرکات، به ویژه در ستون فقرات و گردن، و به خصوص در افراد مسن بالای ۶۰ سال به دلیل وجود اختلالات عروقی و آرتروز، ممکن است منجر به آسیب‌هایی در ستون فقرات گردن و نخاع شود و در برخی موارد می‌تواند باعث کندگی پلاک‌های عروقی و ورود لخته‌های خونی به مغز شود. در مورد شکستن قولنج دست‌ها، این کار ضرر قابل توجهی ندارد، اما یک عادت ناخوشایند است. صدایی که می‌شنوید، صدای آزاد شدن گاز اکسید نیتروژن است که در مفاصل جمع شده است و با حرکت آن، این گاز جابه‌جا می‌شود. شکستن قولنج کمر به طور ناگهانی ممکن است منجر به آسیب‌های غیرقابل جبران در کمر شود و گاهی می‌تواند فشاری بر روی عصب اعمال کرده و اختلالی در دیسک کمر ایجاد کند. این ممکن است ریشه‌های مهره‌های کمر و گردن را درگیر کرده و حتی آسیب‌های نخاعی را به وجود آورد. بنابراین، توصیه نمی‌شود که به فردی که قولنج را شکست می‌دهد، به خصوص در مکان‌هایی مانند حمام‌ها، مراجعه کنید. در واقع، بسیاری از افراد به خاطر درد کمر یا به دلیل عادت، به شکستن قولنج خود می‌پردازند و نمی‌دانند که این کار نه تنها درد آنها را کاهش نمی‌دهد، بلکه به مرور زمان می‌تواند باعث بروز یا تشدید آسیب‌های کمری شود. شما برای اینکه کمردرد نگیرید، به ماهیچه های کمری قوی و ستون فقراتی سالم نیاز دارید، بنابراین سعی کنید این عادت اشتباه را از سرتان خارج کنید و هر وقت احساس کردید که کمرتان ناراحت است، به جای قولنج شکستن، چند نرمش ساده انجام دهید. خم شدن به پایین و طرفین به صورت آرام آرام می تواند میل به شکستن قولنج را در وجودتان سرکوب کند.
مضرات شکستن قولنج کمر
شکستن قولنج کمر باعث ایجاد فشار زیادی بر تمام بافت‌های اطراف مفصل کمر می‌شود، از جمله عضلات، رباط‌ها و کپسول مفصلی. این فشار می‌تواند منجر به افزایش طول عناصر غیرفعال اطراف مفصل شود و باعث سلب امکان انجام حرکات دقیق در فرد شود. علاوه بر این، ممکن است مضرات دیگری نیز به وجود آید، از جمله:
- احتمال بروز لرزش بدن در سنین بالاتر به علت اختلال در حرکت دقیق و کاهش ثبات مفصلی وجود خواهد داشت.
- احتمال بروز آرتروز پس از تکرار این حرکات و شروع صدمه به غضروف مفصل نیز وجود دارد.
- در کسانی که عمل شکستن مفاصل را مکرراً انجام می‌دهند، احتمال صدمه مستقیم به سرخرگ تغذیه کننده گردن وجود دارد.
- تغییر حجم سریع مفاصل باعث ایجاد این حباب‌ها به طور مکرر خواهد شد. پس توصیه می‌شود که به این کار عادت نکنید، چون در غیر این صورت برای همه ی عمر مهمان شما خواهد بود.
- خطرناک‌ترین وضعیت رفع قولنج، در گردن و آن هم با انجام حرکات شدید و سریع است. جز مسئله ایجاد روند فرسایش بین مهره‌ای و به عبارت دیگر آرتروز، احتمال صدمه به سرخرگ های تغذیه کننده مغز هم وجود دارد که به دنبال خود حتی احتمال مرگ را هم در پی خواهد داشت.
- منشأ بسیاری از سردردهای غیرمشخص و حتی تاری دید هم به دلیل همین عادت نابجا و خطرناک و اعمال فشارهای غیرمعمول به ستون فقرات و گردن است.
- حتی بعضی افراد هنگام قولنج ستون فقرات خود، از فرد دیگری درخواست می‌کنند که بر روی ستون فقراتشان راه برود و فشارهای غیرمعمول و بسیار سنگینی را به ستون فقرات وارد آورد که در بسیاری از موارد، به شکستن مهره‌ها و ایجاد صدمات جبران‌ناپذیر از جمله بی‌اختیاری ادرار یا قولنج اندام های دیگر منجر خواهد شد.
- تغییر حجم سریع مفاصل باعث ایجاد این حباب‌ها به طور مکرر خواهد شد. پس توصیه می‌شود که به این کار عادت نکنید، چون در غیر این صورت برای همه ی عمر مهمان شما خواهد بود.
