تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸
اندکی بعد از تولد، نوزاد تازه به دنیا آمده بدلیل ضعیف بودن ماهیچه‌های گردن و رشد نکردن مهارت‌های حرکتی که مسئول گردن گرفتن هستند، خیلی نمی‌تواند این وضعیت را به خوبی انجام دهد. اما درست پس از گذشت چند ماه، کودک این توانایی را کسب می‌کند. رشد مهارت‌های حیاتی در نوزاد تازه به دنیا آمده به صورت تدریجی و مرحله به مرحله است و طی اولین سال رشد حرکات بعدی همچون راه رفتن و نشستن پی‌ریزی می‌شوند. به‌محض اینکه کودک قابلیت گردن گرفتن را بدست آورد، می‌تواند حرکات بعدی همچون نشستن، غلط‌زدن و چهار دست‌وپا راه رفتن را انجام دهد. علاوه براین، کودک قبل از اینکه خوردن موادغذایی جامد و نشستن بر روی صندلی بلند را آغاز کند، به نحوه کسب گردن گرفتن نیاز دارد. نکته حائز اهمیت جهت سنجیدن رشد نوزاد کوچک‌تان، تشخیص زمان گردن گرفتن نوزاد است بنابراین می‌توانید بر رشد کودک نظارت کنید و درصورت ضرورت اقدامات لازم را اتخاذ کنید.
پیشرفت گردن گرفتن در نوزادان به چه صورت است؟
تشخیص زمان گردن گرفتن نوزادان کافی نیست، این تشخیص به آگاهی از چگونگی پیشرفت گردن گرفتن نوزاد کمک می‌کند طوری‌که والدین بتوانند اقدام صحیح به منظور تشویق بیشتر او و بهتر کردن این وضعیت را اتخاذ کنند.
نوزادان تازه به دنیا آمده
به‌طورکلی نوزادان تازه به دنیا آمده طی سه ماهه اول زندگی در کسب مهارت گردن گرفتن به والدین خود متکی هستند. شاید این شیوه طبیعت برای نزدیکتر کردن مادر و کودکان به یکدیگر باشد و از این طریق زمان بیشتری را برای برقراری پیوند نزدیکتر در زندگی میان آنها فراهم آورد.
۱ تا ۲ ماهگی
پس از پایان اولین ماه رشد، نوزاد رفته رفته تلاش به گردن گرفتن می‌کند و سر خود را در مرحله خوابیدن روی شکم به هر دو سمت حرکت می‌دهد. همچنین در برخی موارد مشاهده شده که نوزادان قوی و بهتر از نظر حفظ تعادل (در ۶ تا ۸ هفتگی) قادر هستند طی مرحله خوابیدن روی شکم نیز گردن بگیرند.
زمانی هم که در آغوش والدین باشند برای گردن گرفتن تقلا می‌کنند اما این تقلا برای مدت کوتاهی صورت می‌گیرد. علاوه براین، تلاش برای گردن گرفتن هنگام قراردادن نوزاد در پک نوزاد و یا صندلی جلو خودرو نیز مشاهده می‌شود. درصورتی‌که والدین قصد تهیه کوله یا کالسکه برای نوزاد دارند، پیشنهاد می‌شود تازمان یادگیری صحیح گردن گرفتن وعدم نیاز به حمایت والدین، صبر کنند. هرچند حمل نوزاد داخل کوله مخصوص، والدین را از قرارگرفتن سر نوزاد در وضعیت غلط و یا بسته شدن راه تنفسی‌اش مطلع می‌سازد.
۳ تا ۴ ماهگی
مادامی‌که نوزادان به این مرحله سنی می‌رسند، والدین متوجه بهتر شدن فرآیند گردن گرفتن آنها خواهند شد. افزودن‌براین، طی زمان خوابیدن به روی شکم نیز قادر هستند تا زاویه ۴۵ درجه گردن بگیرند و سر خود را یکنواخت بالا ببرند. برای قوی‌تر کردن ماهیچه‌های گردن نوزاد، والدین می‌توانند با نوزادان‌شان بازی کنند به‌طور‌مثال نوزاد را از پشت روی زمین بخوابانند و با دست خود آنها را به‌آرامی بالا کشیده و در وضعیت نشستن قرار دهند. اکنون به‌آهستگی نوزاد را به روی زمین خوابانده و بازی را دوباره تکرار کنید. والدین می‌توانند نوزادانی که به ۴ ماهگی می‌رسند را در کوله حمل کنند.
۵ تا ۶ ماهگی
نوزادان ۶ ماهه به‌راحتی می‌توانند با سری کاملا بالا گردن بگیرند. همچنین قادر به خم کردن سر به سمت جلو حین بلند شدن از وضعیت خوابیده به نشسته هستند. در این مرحله سنی امکان استفاده از کالسکه برای نوزادان وجود دارد.
والدین چه کارهایی را باید برای بهتر کردن وضعیت گردن گرفتن نوزادان انجام دهند؟
مراقب باشند
والدین نباید در کسب مهارت گردن گرفتن نوزادان عجله کنند بلکه باید خیلی مراقب باشند تا این وضعیت به‌درستی شکل گیرد.
حامی باشید
قبل از اینکه نوزادن به مرحله‌ای برسند که به‌تنهایی قادر به گردن گرفتن شوند، والدین آنها باید بسیار مراقب محافظت گردن حساس نوزاد در برابر هرگونه آسیب باشند. گردن یک نوزاد کمتر از ۱ ماهه بخصوص زمانی‌که در آغوش والدین قرار دارد، همواره باید تحت محافظت قرار داشته باشد. درصورت نیاز، سر و گردن نوزادان کمتر از یکسال همچنان باید تحت کنترل باشند تااینکه به‌حدکافی مهارت گردن گرفتن را خودشان کسب کنند. درصورت استفاده از هرگونه کوله یا کالسکه مخصوص حمل نوزادان کوچک، ناحیه سروگردن آنها باید تحت کنترل قرار گیرند. والدین می‌توانند با استفاده از دستان خود یا با خم نگه داشتن بازوی نوزادان و جلوگیری کامل از انجام هرگونه حرکت ناگهانی طی ماه‌های ابتدایی رشد، مراقبت خوبی از سر و گردن آنها به عمل آورند.
تشویق کودک طی مرحله خوابیدن به روی شکم
نوزاد تازه به دنیا آمده از غریزه ذاتی نگاه به محیط اطراف خود برای گردن گرفتن بهره‌مند است. علیرغم اینکه می‌بینید بیشتر نوزادان علاقه‌ای به جنب و جوش زیاد ندارند و آرام‌تر هستند، ازاحساس بی‌قراری و نق زدن نوزاد حین دوره خوابیدن به روی شکم مضطرب نباشید، این نوع رفتار برای رشد کودک ضروری است.
وضعیت بغل گرفتن فوتبالی
وضعیت بغل گرفتن فوتبالی رایج‌ترین شیوه شیردادن به نوزاد است، هرچند اجرای این وضعیت به روش‌های دیگر نیز می‌تواند به تقویت ماهیچه‌های گردن نوزاد کمک کند. زمانی‌که والدین قصد حمل نوزاد را درآغوش خود دارند توجه داشته باشند که سر نوزاد زیر بازوی والدین قرار گرفته باشد و دست‌شان محکم زیر شکم و سینه آنها ستون شده باشد. صورت نوزاد باید به سمت زمین باشد تا امکان استفاده از ماهیچه‌های گردن برای نگاه به اطراف فراهم شود و در نتیجه حین بغل کردن نیز عضلات تقویت شوند.
اجرای بازی تقویت‌کننده گردن
جغجغه‌ای را در دو سمت سر نوزاد تکان دهید. این کار نوزاد را وادار به چرخاندن سر به هر دو سمت بدن می‌کند. استفاده از چراغ‌قوه نیز برای تحریک به انجام این عمل کارساز است. با انگشت خود گونه نوزاد را به‌آرامی نوازش کنید و او را تشویق به حرکت دادن سر کنید.
نوزاد را روی پتو و بر روی زمین قرار دهید و سپس اسباب‌بازی را مقابل او تکان دهید. حتی اگر نوزاد تازه به دنیا آمده هم باشد، نگاه‌اش به سمت صدا و اسباب‌بازی خیره خواهد شد. همزمان‌که اسباب‌بازی را تکان می‌دهید، جهت آن را به پهلوی دیگر نوزاد تغییر دهید تا مجبور به چرخاندن سر و دنبال کردن دوباره منبع صدا شود. والدین توجه داشته باشند درصورتی‌که نوزاد تمایلی به فعالیت یا کشش عضلات کردن نشان نمی‌دهد، می‌توانید اسباب‌بازی‌های دیگری را امتحان کنند.
نوزاد را وادار به نشستن کنید
وقتی نوزادان به سن ۶ ماهگی می‌رسند، آماده نگریستن به محیط اطراف از چشم‌انداز جدیدی می‌شوند. نکته‌ای که حائز اهمیت است این که والدین اجازه نشستن نوزاد بر روی هر نوع صندلی محافظ‌دار مثل بامبو را بدهند. نوزادان را برروی سطوح مرتفع تنها رها نگذارید. استفاده از بالش مفید است اما والدین می‌توانند نوزادان را روی ران خود طوری‌که سر آنها به سمت شکم باشد، بنشانند. آنها را در نقاط مختلفی از اتاق بنشانید تا چشم‌اندازشان تغییر کند و بتوانند به اشیاء دیگری بنگرند.
والدین چه وقت باید احساس نگرانی کنند؟
اگر والدین متوجه شدند که در ۳ ماهگی نوزاد همچنان برای گردن گرفتن تقلا می‌کند (حتی به میزان جزئی)؛ حتما او را نزد یک پزشک ببرید. فرآیند کسب مهارت در هر کودک فرق می‌کند؛ برخی سریع پیشرفت می‌کنند درحالیکه برای بقیه زمان‌بر است. اگر نوزاد هیچ نشان یا تلاشی برای گردن گرفتن از خود نشان نمی‌دهد، موضوع را با پزشک درمیان بگذارید.
