اسکن استخوان یا اسکن رادیوایزوتوپ

تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳

اسکن استخوانی که به آن اسکن رادیوایزوتوپ Radioisotope scan، اسکن رادیونوکلاید Radionuclide scan یا سنتی گرام Scintigram هم می گویند نوعی روش تصویر برداری است که می تواند کمک فراوانی به تشخیص بسیاری از مشکلات استخوان ها بخصوص عفونت های استخوانی و تومورهای استخوانی بکند.

اسکن رادیوایزوتوپ چگونه کار می کند

در این روش تصویربرداری مقادیری از یک ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق می شود. نوع ماده رادیواکتیو استفاده شده متنوع است و انتخاب آن بسته به این است که پزشک معالج در صدد تشخیص چه نوع ضایعه ای می باشد. از اسکن رادیوایزوتوپ در قسمت های مختلف پزشکی مانند تشخیص بیماری های استخوان، غدد داخلی، بیماری های قلبی، بیماری های ریوی و … استفاده می شود.

برای انجام اسکن رادیوایزوتوپ ابتدا مقادیر اندکی از ماده رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می شود. بعد از تزریق وریدی ماده رادیواکتیو به بدن این ماده در جریان خون پخش شده و در تمام بدن انتشار میابد و هر بافتی مقداری از آن را جذب می کند. بافت هایی که دچار بیماری های خاصی هستند مقدار بیشتری از ماده رادیواکتیو را جذب می کنند بطور مثال برای تشخیص تومورهای استخوانی از عنصر رادیواکتیو تکنیسیم استفاده می شود.

تکنیسیم رادیواکتیو در استخوانی که سلول های تومورال داشته باشد بیشتر جذب می شود. و یا در عفونت استخوان، ماده رادیواکتیو بیشتری در بافت عفونی جمع می شود. در نکروز آوازکولر سر استخوان ران میزان جذب ماده رادیواکتیو ممکن است بیش از حد و یا کمتر از حد باشد. پزشک معالج از روی میزان جذب ماده رادیواکتیو در بافت مورد نظر متوجه می شود که آیا آن بافت بیمار است یا خیر. ولی به چه طریق میزان تجمع ماده رادیواکتیو در هر بافت مشخص می شود.

کاربرد اسکن استخوان

تشخیص تومور و سرطان استخوان

مشخص کردن اینکه آیا سرطانی که در نقطه دیگری از بدن وجود دارد به استخوان منتشر شده و متاستاز داده است یا خیر. تومورهای پستان، ریه، پروستات، تیروئید و کلیه می توانند به استخوان متاستاز بدهند

تشخیص شکستگی های ظریف و بدون جابجایی که در رادیوگرافی ساده قابل دیدن نیستند

تشخیص عفونت استخوان یا استئومیلیت

تشخیص علت درد استخوان وقتی که هیچ علت دیگری برای آن مشخص نشده است

تشخیص بیماری های متابولیک مانند استئومالاسی، استئودیستروفی کلیوی، پرکاری اولیه غده پاراتیروئید و بیماری پاژه

اسکن رادیوایزوتوپ بیشتر وجود داشتن یا وجود نداشتن ضایعه یا آسیب یا تومور و همچنین محل ضایعه احتمالی را نشان می دهد و معمولا نمی تواند نوع دقیق ضایعه استخوانی را مشخص کند. برای بررسی علت بیماری، پزشک معالج از روش های دیگر استفاده می کند.

منبع: ایران ارتوپد