تاریخ ۴ آذر ۱۴۰۲
کوتاه شدن استخوان یکی از عوارض آزار دهنده هر شکستگی است .
یکی از عوارض که میتواند بعد از شکستگی موجب نگرانی بیماران شود کوتاه شدن طول اندام شکسته شده است. این عارضه میتواند به سه علت عمده بوجود آید.
- بد جوش خوردن شکستگی. در این حالت قطعات شکسته شده درست جا نمی افتند و بد جوش میخورند
- خرد شدن استخوان مثل شکستگی های خرد شده مهره یا از دست رفتن قسمتی از استخوان در شکستگی های باز
- آسیب صفحه رشد در شکستگی های نزدیک صفحه رشد در بچه ها
کوتاه شدن اندام چه مشکلاتی را بوجود میاورد
وقتی یک اندام فوقانی کوتاه شود، معمولاً تغییر قابل مشاهده‌ای در ظاهر یا کارکرد اندام ایجاد نمی‌شود. بنابراین، کوتاهی در اندام فوقانی به ندرت نیاز به درمان دارد.
اما وضعیت در مورد اندام تحتانی متفاوت است. اصلی‌ترین مشکلی که ناشی از کوتاه شدن یک اندام تحتانی نسبت به اندام دیگر به وجود می‌آید، لنگش است. اگر هر دو اندام تحتانی به یک اندازه کوتاه شوند، مشکلی به جز کوتاهی قد برای فرد ایجاد نمی‌شود. اما در صورتی که یک طرف از اندام تحتانی کوتاه شود و طرف دیگر طبیعی بماند، فرد در حین راه رفتن لنگ می‌کند. در وضعیت طبیعی، زمانی که به شخصی از جلو نگاه می‌کنیم، ستون مهره به صورت عمودی و مستقیم به زمین قرار دارد. همچنین، دو طرف لگن در یک سطح قرار می‌گیرند و کف پاها به زمین می‌چسبد.
وقتی یک اندام تحتانی (مانند ران یا ساق) کوتاه می‌شود، هر بار که فرد می‌خواهد پا را به زمین برساند، لگن کج می‌شود و در اثر آن، ستون مهره نیز به صورت جانبی انحراف می‌کند. این وضعیت در طولانی‌مدت میتواند منجر به آسیب و ساییدگی مفاصل لگن و ستون مهره شود.
تشخیص کوتاه شدن اندام چگونه است
تشخیص کوتاهی یکی از اندام‌های تحتانی فرد، میتواند با مقایسه آن با اندام متقابل و عموماً سالم، انجام شود. پزشک در ابتدا تلاش می‌کند پاهای بیمار را در وضعیت دراز کنار هم قرار داده و طول آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کند. اما باید توجه داشت که این روش بسیار دقیق نیست و در بسیاری از موارد، اشتباهاتی به وجود می‌آید.
روش دقیق‌تر برای تشخیص کوتاهی اندام تحتانی استفاده از عکس رادیوگرافی خاصی است که به Scanogram (اسکنوگرام) معروف است. در این روش، با استفاده از تصویر رادیوگرافی، طول دقیق اندام تحتانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. با تحلیل این تصویر، پزشک میتواند اطلاعات دقیقتری درباره کوتاهی اندام تحتانی بدست آورد و تشخیص صحیح‌تری را ارائه دهد. در این روش عکس برداری پزشک معالج میتواند به وجود کوتاهی پا پی برده و میزان دقیق کوتاهی یک اندام را محاسبه کند.
درمان کوتاهی اندام چیست
کوتاهی یک اندام تحتانی با کمتر از دو سانتیمتر، معمولاً در راه رفتن فرد مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. اما کوتاهی‌های بیشتر از این می‌توانند باعث لنگش بیمار شوند. همچنین، کوتاهی یک اندام تحتانی میتواند منجر به کج شدن لگن و انحراف جانبی ستون مهره، و در نهایت باعث درد کمر شود.
در صورتی که کوتاهی یکی از اندام‌های تحتانی برای راه رفتن بیمار مشکل ایجاد کند، پزشک معالج در ابتدا سعی می‌کند با اضافه کردن پاشنه به کفش بیمار، اختلاف طول دو اندام را تا حدودی رفع کند. اما در صورتی که کوتاهی بیشتر باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.
با استفاده از عمل جراحی، می‌توان طول اندام کوتاه شده را افزایش داد یا با کاهش طول اندام سالم، لنگش بیمار را تصحیح کرد. در این روش، اندام تحتانی ممکن است از طریق جراحی با استفاده از تکنیک‌های مختلف، شامل ایمپلنت‌ها یا پروتزها، بلندتر شود. همچنین، در مواردی ممکن است از عمل جراحی برای تصحیح لنگش استفاده شود، که در آن طول اندام سالم کاهش می‌یابد.
مشخصات راه‌های درمانی و تصمیم نهایی برای درمان کوتاهی اندام تحتانی، بستگی به وضعیت و نیازهای خاص هر بیمار دارد و بهتر است با مشاوره و توصیه پزشک متخصص تعیین شود.
منبع : ایران ارتوپد
