تاریخ ۱ آذر ۱۴۰۲
[sbu_post_image]
کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی) چگونه بوجود می آید، چه علائمی دارد؟ چگونه تشخیص داده می شود، درمان آن چیست؟
جدول ۱-۱ نشان دهنده علل کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی) می باشد.
علل مربوط به کمبود پاراتورمون |
۱- ساخته نشدن مادرزادی پاراتیروئید ۲- تخریب غده ی پاراتیروئید مثل برداشتن آن هنگام جراحی تیروئید ۳- اختلال در ترشح هورمون پاراتورمون مثل کمبود منیزیم ۴- مقاومت استخوان هنگام جواب به هورمون پاراتورمون مثل هیپوپاراتیروئیدی کاذب |
علل مربوط به ویتامین D |
۱- کمبود ساخته شدن در پوست مثل کسانی که نور کافی به پوستشان نمی رسد. ۲- اختلال در جذب ویتامین D مثل کسانی که سوءجذب دارند. ۳- اختلال در تبدیل فرم غیرفعال به نیمه فعال مثلاً بیماری مزمن کبدی ۴- اختلال در تبدیل فرم نیمه فعال به فعال مثلاً در نارسایی مزمن کلیه ۵- داروهایی که باعث غیر فعال شدن ویتامین D می شوند مثل فنوبارمیتال و فنی توئین ۶- مقاومت بافت های محیطی در پاسخ به ویتامین D |
مربوط به کلسی تونین |
زیادی کلسی تونین مثلاً در اثر یک نوع سرطان تیروئید به نام سرطان مدولری |
دفع کلسیم از طریق کلیه |
۱-نوعی خاص از بیماری ارثی کلیوی ۲- افزایش دفع ادراری توسط بعضی از ادرار آورها |
همانطور که پیشتر توضیح داده شد، اختلال در تولید، آزادسازی و تأثیر محیطی پاراتورمون، ویتامین D و کلسیتونین میتواند باعث اختلال در سطح کلسیم خون شود. در صورتی که پاراتورمون تولید نشود یا نتواند تأثیرات خود را اعمال کند، سطح کلسیم کاهش خواهد یافت. همچنین، در صورتی که ویتامین D بهخوبی جذب یا تولید نشود و یا نتواند تأثیرات محیطی خود را ایجاد کند، کمبود کلسیم ایجاد خواهد شد. در نهایت، افزایش ترشح کلسیتونین به هر دلیلی میتواند باعث کاهش کلسیم شود.
علائم هیپوکلسمی
کمبود کلسیم میتواند منجر به افزایش تحریک پذیری عضلات و اعصاب شود، و به همین دلیل اسپاسمهای عضلانی از اولین عوارضی هستند که در اثر این کمبود ایجاد میشوند. در صورتی که کمبود کلسیم شدید و ناگهانی باشد، عضلات حنجره یکی از عضلاتی است که به طور خطرناک انقباض میکند و میتواند منجر به مرگ شود. همچنین، کمبود کلسیم میتواند اسپاسم در دستها ایجاد کند.
اسپاسم بیش از حد عضلات میتواند منجر به گرفتگی شدید عضلانی شود.
علائم کمبود کلسیم شامل درد قفسه سینه، احساس مورمور و گزگز در لبها، و همچنین احساس سوزش و سوزنزدگی در دستها یا پاها هستند. اگر با انگشت ضربهای به جلوی گوش یک فرد مبتلا به هیپوکلسمی بزنید، عضلات دور لب فرد به سمت داخل منقبض میشود، که به این علامت به عنوان “علامت شوستیک” معروف است و یکی از نشانههای اولیه کمبود کلسیم است. علاوه بر این، کمبود شدید کلسیم میتواند باعث تشنج در فرد شود. تغییرات در نوار قلب و اختلافات شدید در ریتم قلبی نیز از عوارض خطرناک کمبود کلسیم محسوب میشوند. هنگام مواجهه پزشکان با یک فرد مبتلا به کمبود کلسیم، علاوه بر اقدامات درمانی فوری و غیرفوری (با توجه به شدت هیپوکلسمی)، سعی میکنند با استفاده از آزمایشگاه، علت کمبود را نیز تشخیص دهند.
آشنایی با نقش کلسیم در جلوگیری از پوکی استخوان (کلیک کنید)
منبع: کتاب پوکی استخوان