چگونگی اثربخشی داروهای ضد التهاب

تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳

داروهای ضد التهاب

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی nonsteroidal anti-inflammatory drugs  NSAIDs جزو شایعترین داروهایی هستند که برای درمان دردهای مفصلی، استخوانی و عضلانی بکار برده میشوند. معروفترین داروهای این دسته دارویی، آسپرین و ایبوپروفن (بروفن) هستند. این داروها نه فقط ضد درد بوده بلکه تورم و التهاب را نیز کاهش داده و ضد تب هم هستند. از این داروها برای کاهش خاصیت انعقادی خون هم استفاده میشود. این داروها ممکن است در کاهش سرطان های روده بزرگ موثر باشند.

مکانیسم اثر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

مکانیسم اثر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مهار آنزیم خاصی در بدن است. آنزیم ها پروتئین های خاصی هستند که در بدن موجودات زنده وجود داشته و موجب تسهیل برخی واکنش های شیمیایی میشوند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی موجب مهار آنزیمی به نام سیکلواکسیژناز Cyclooxygenase COX میشوند. این آنزیم موجب تولید موادی به نام پروستاگلاندین Prostaglandin میشود و پروستاگلاندین روند التهاب و درد را در بدن بوجود میاورد. به همین دلیل است که این داروها با مهار آنزیم موجب میشوند تولید پروستاگلاندین ها کم شده و التهاب کاهش یابد.

آنزیم سیکلواکسیژناز (Cyclooxygenase) دو نوع دارد. نوع اول آن (COX-1) وظیفه حفاظت از دیواره معده و سیستم گوارش در برابر اسیدها و آنزیم‌های گوارشی را داراست و همچنین نقشی در عملکرد صحیح کلیه‌ها دارد. نوع دوم آن (COX-2) باعث بروز التهاب می‌شود. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs یا NSAIDs) قادرند هر دو نوع این آنزیم را مهار کنند. به همین دلیل، مصرف این داروها ممکن است باعث ناراحتی معده و حتی زخم معده شود.

دلیل اینکه این داروها به عنوان ضد التهابی‌های غیر استروئیدی شناخته می‌شوند، این است که اکثر داروهای ضد التهاب از خانواده استروئیدها یا کورتیکوستروئیدها هستند. استروئیدها به طور خلاصه به آنها کورتون نیز گفته می‌شود. با این حال، مصرف داروهای استروئیدی یا کورتیکوستروئیدی (مانند پردنیزول و دکسامتازون) عوارضی مانند پوکی استخوان را به همراه دارد، در حالی که داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی این عارضه را ندارند.

 انواعی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

تعداد زیادی داروی ضد التهابی غیر استروئیدی وجود دارد که تولید و استفاده از آنها امکان‌پذیر است. برخی از معروف‌ترین داروهای این دسته شامل آسپرین (Aspirin)، ایبوپروفن (Ibuprofen) که به نام تجاری بروفن (Brufen) نیز شناخته می‌شود، ایندومتاسین (Indomethacin)، ناپروکسن (Naproxen)، دیکلوفناک (Diclofenac)، پیروکسیکام (Piroxicam) و ملوکسیکام (Meloxicam) است. اثرات این داروها به طور کلی مشابه هم هستند، اما البته تفاوت‌های کوچکی بین آنها وجود دارد که باعث می‌شود برخی از آنها برای برخی از بیماران مناسب‌تر باشند.

یک دسته از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی فقط نسبت به نوع دوم آنزیم سیکلواکسیژناز (COX-2) مهارگر باشند و در نتیجه تاثیری منفی بر روی معده نداشته باشند. این دسته از داروها همچنین بر روی خاصیت انعقاد خون تاثیری ندارند. معروف‌ترین داروی این دسته، سلکوکسیب (Celecoxib) است که به نام تجاری سلکسیب (Celexib) نیز شناخته می‌شود. با این حال، این داروها همچنان ممکن است عوارضی مانند درد شکم، تهوع و سوء هاضمه داشته باشند. استفاده همزمان از داروهای ضد اسید و مصرف همزمان با غذاهای چرب می‌تواند جذب این داروها را تحت تأثیر قرار داده و بنابراین باید از ترکیب آنها خودداری شود.

منبع : ایران ارتوپد