تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
پوکی استخوان
پوکی استخوان یا استئوپروز Osteoporosis به معنی کم شدن تراکم استخوان است که بدنبال آن قدرت استخوان کم شده و شکننده می شود و شکننده شدن استخوان موجب می شود احتمال بروز شکستگی در آن بیشتر شود. پوکی استخوان معمولاٌ بتدریج پیشرفت می کند و هیچ علامتی از خود بروز نمی دهد تا وقتی که شکستگی بوجود می آید.
پوکی استخوان می تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولا در ستون مهره، لگن، مچ دست و دنده ها بیشتر دیده می شود. برای فهم بهتر پوکی استخوان ابتدا باید بدانیم جنس استخوان از چیست.
استخوان یک بافت زنده است. استخوان رگ خونی و سلول زنده دارد. همین زنده بودن است که به آن امکان می دهد رشد کند و خود را ترمیم کند. در طول عمر، بافت استخوانی بدن مرتبا به توسط سلول های خورنده ای که در آن است (به اسم استئوکلاست) جذب شده و در همان حال استخوان جدید به توسط سلول های استئوبلاست بر روی آن جایگزین می شود. به این ترتیب بافت همه استخوان های بدن مرتبا در حال نو شدن است.
در سنین بچگی و جوانی ساخته شدن بیش از جذب شدن است ولی در سنین بالا بیش از اینکه استخوان ساخته شود جذب می شود ولی حتی در شدیدترین حالات پوکی استخوان، بدن از ساخت استخوان جدید دست نمی کشد و فقط مقدار آن کم می گردد. بیشترین مقدار تراکم استخوان در حدود سن بیست سالگی است.
پیشگیری از پوکی استخوان
۱- از مواد مغذی حیاتی بهره مند شوید: از رژیم غذایی سالم که تامین کننده مواد مغذی چون پتاسیم، منیزیم، فسفر، کلسیم و ویتامین D است، هم استفاده کنید.
۲- ورزش کنید: دست کم به مدت ۳۰ دقیقه از فعالیت‌های ورزشی قوی کننده استخوان در اکثر روزها بهره مند شوید. این فعالیت‌ها شامل ورزش های تحمل وزن همانند دویدن یا پیاده روی سریع و ورزش های استقامتی هستند.
۳- سیگار نکشید:تخریب استخوان در سیگاری‌ها سریع تر انجام پذیرفته و میزان شکستگی در این افراد بالاتر است.
۴- شرایط خود را دریابید: بسیاری از رهنمودها غربالگری اوستئوپروزیس (پوکی استخوان) را از طریق سنجش تراکم ماده معدنی استخوان (BMD) در آغاز سن ۶۵ سالگی توصیه می‌کنند. این تست برای افرادی که دارای سابقه بیماری‌های خاص هستند یا مصرف کننده داروهایی هستند که خطر شکستگی را افزایش می‌دهند، باید در سنین پایین‌تر انجام شود.
۵- استفاده از داروهای محافظت کننده استخوان: خانم‌هایی که در سنین پس از یائسگی قرار دارند و در گذشته دارای شکستگی استخوان بوده‌اند یا رتبه تست BMD آن‌ها ۵/۲- یا پایین‌تر از آن است باید از داروهای پیشگیری کننده پوکی استخوان استفاده کنند. خانم‌ها با داشتن رتبه ۲- تا ۵/۲- نیز باید از این داروها بهره گیرند.
۶- از افسردگی خود غافل نشوید: محققان به ارتباطی بین افسردگی و کاهش تراکم استخوان دست یافتند. به عنوان نمونه تراکم توده استخوانی در خانم‌هایی با تاریخچه افسردگی ماژور کمتر و سطوح هورمون کورتیزول که با از دست دادن استخوان مرتبط است در آن‌ها بیشتر است. اگر شما در حال حاضر از نظر افسردگی تحت معالجه هستید از پزشک خود در خصوص نیاز به انجام تست BMD سئوال کنید.
۷- وزن خود را در حالت سلامت نگه دارید: وزن پایین تر از ۵/۵۷ کیلوگرم یا داشتن توده بدنی زیر ۲۱ عامل خطر ساز برای پوکی استخوان محسوب می‌شود. از دست دادن وزن در دوران یائسگی احتمال کاهش توده استخوان را افزایش می‌دهد. از مصرف غذاهایی که از نظر کالری در حد بسیار پایینی هستند یا از غذاهایی که فاقد همه گروه‌های غذایی است، اجتناب کنید.
۸- از زمین خوردن اجتناب کنید: با احتیاط و به آرامی گام بردارید. از روشنایی راه پله‌ها و مدخل ورودی ساختمان‌ها اطمینان حاصل کنید. به منظور تعادل و جلوگیری از سرخوردن در حمام از دست گیره‌هایی که در وان یا در کنار دوش نصب شده اند، استفاده کنید.
