تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۹۷
ساختمان استخوان بهطور عمده از یک ماده پروتئینی به نام کلاژن و یک ماده معدنی به نام فسفات کلسیم تشکیل شده است. در سن ۳۰-۲۵سالگی افراد به حداکثر توده استخوانی خود دست پیدا میکنند.
از این پس باگذشت زمان و افزایش سن در یک فرد سالم با تغذیه کافی هر ساله حدود چهار درصد از بافت استخوانی کاسته میشود، بدون اینکه مشکل پوکی استخوان بهوجودآید. اگر این جریان طبیعی سریعتر اتفاق افتد، پوکی استخوان ایجاد میشود.
ممکن نیست بدانید بیماری پوکی استخوان دارید تا وقتی که علائم جدی آن را احساس کنید. علائم پوکی استخوان شامل شکستگی استخوان، کمر درد یا قوز پشت است. همچنین ممکن است قد شما در طول زمان کوتاهتر شود، زیرا پوکی استخوان میتواند باعث متلاشیشدن مهرهها (استخوانهای ستون فقرات شما) شود. این مشکلات معمولا پس از آنکه مقدار زیادی از کلسیم موجود در استخوان از بین رود اتفاق میافتد.
افراد در معرض ابتلا به پوکی استخوان
پوکی استخوان در افراد مسن
پوکی استخوان در خانمها بعد از سن یائسگی
سابقه خانوادگی پوکی استخوان(در بعضی از نژادها مثل برخی از نژادهای آسیایی)
کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی و پوکی استخوان
پوکی استخوان در مبتلایان به برخی اختلالات هورمونی(پرکاری تیروئید و پاراتیروئید، کمکاری غدد جنسی و بیماری کوشینگ)
راه های درمان
از بهترین راه ها و روش های برای درمان پوکی استخوان می توان به موارد زیر اشاره کرد
دارو
بعضی داروها موجب کند شدن روند کاهش استخوان میشوند. داروهای دیگری نیز هستند که ممکن است پوکی استخوان را درمان کنند، گرچه تاثیربخشی آن ها هنوز مورد بررسی میباشد. قبل از آغاز هرگونه دارو درمانی پوکی استخوان درباره فواید و ضررهای آن با پزشک خود صبحت کنید.
کلسیم کافی در برنامه غذایی خود بگنجانید، کلسیم کافی میتواند موجب پیشگیری و درمان پوکی استخوان شدید یا خفیف شود. از این رهنمودها استفاده کنید.
میزان توصیه شده مصرف کلیسم برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان در هر روز برای بانوانی که بین سنین ۱۱ تا ۲۴ سال هستند ۱۲۰۰ – ۱۵۰۰ میلیگرم، برای زنان باردار ۱۲۰۰ – ۱۵۰۰ میلی گرم، برای آن هایی که ۲۵ تا ۴۹ ساله هستند (قبل از یائسگی) ۱۰۰۰ میلیگرم، برای آن هایی که ۵۰ تا ۶۴ ساله هستند (بعد از یائسگی) ۱۰۰۰- ۱۵۰۰ میلیگرم و برای آن هایی که ۶۵ ساله و به بالا هستند ۱۵۰۰ میلیگرم میباشد
مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم
بهترین راه جذب کلسیم و پیشگیری و درمان پوکی استخوان مصرف غذاهای پر از کلسیم است.
این غذاها عبارتند از: لبنیات نظیر شیر کم چرب، پنیر و ماست کم چرب، ماهیهای نرم استخوان نظیر کنسرو ماهی آزاد و ساردین. سبزیجات تازه، خشکبار، حبوبات، سویا. از دکتر خود بپرسید که به چه مقدار کلسیم نیاز دارید و در غذاهایی که میخورید چه مقدار کلسیم وجود دارد.
اگر مجبورید برای درمان پوکی استخوان قرص یا شربت کلسیم مصرف کنید: از دکترتان بخواهید که مناسبترین نوع و دوز آن را برای شما توصیه کند. همه برچسب ها را به دقت بخوانید و همه داروهای یاد شده را به یکباره نخورید، در طول روز بین مصرف آن ها فاصله بگذارید.
ویتامین D برای جذب کلسیم حیاتی است. از منابع خوب ویتامین D که ماهیان چرب و نور آفتاب هستند (اما نور بیش از حد آفتاب ضرر داشته و موجب سرطان پوست میشود.) پرهیز از مصرف بیش از حد نمک، پروتئین، سلولز (همراه با منابع غذایی پرکلسیم،) برای درمان پوکی استخوان ضروری میباشد.
اگر نمیتوانید شیر بخورید غذاهای لبنی که هضم آسانی دارند را برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان مصرف کنید
ورزش و نرمش
برای درمان پوکی استخوان بطور منظم ورزش کنید. ورزش هایی که با تحمل وزن بدن همراهند مانع از پوکی استخوان میشود. ورزشهایی که با تحمل وزن بدن همراهند عبارتند از: راه رفتن، راهپیمایی، دوی آهسته، نرمش (ایروبیک) تنیس.
دقت کنید حتما ورزشی را در برنامه خود بگنجانید که قدری فشار بر پشت و بازوهای شما وارد میآورد، نظیر پارو زدن، تنیس یا حرکت با وزنه.
هفتهای ۳-۵ بار و هر بار به مدت ۲۰-۶۰ دقیقه ورزش فوایدی محسوس دارد. (قبل از آغاز برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.)
فعال باشید، حتی اگر نمیتوانید مرتبا ورزش کنید، سعی کنید به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر فعالیت جسمانی معتدلی در اغلب روزهای هفته، ترجیحا تمام روزهای هفته داشته باشید، حتی یک قدم زدن سریع روزانه به کاهش از دست دادن استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان کمک میکند.
ورزش کمک میکند تا عضلات و استخوان ها را تقویت کنید و از بروز پوکی استخوان پیشگیری کنید. کارایی قلب خود را افزایش دهید. وزن خود را کنترل کنید. استرس را کاهش دهید. تعادل و چالاکی خود را بهبود بخشید، که میتواند مانع از زمین خوردن شما گردد.
