واژه پارگی دیسک کمر برای اشاره به مشکلی استفاده می شود که در آن بالشتک لاستیکی (دیسک) که بین استخوان های ستون فقرات قرار دارد، دچار مشکل می شود. فقط فردیکه آسیب دیدگی دیسک کمر دارد و این مشکل را تجربه کرده، می تواند عذاب این بیماری را توصیف نماید. این درد عذاب آور بوده و هر حرکتی این درد را شدید تر می کند. این درد یک علامت هشداردهنده هست که میبایست به آن توجه نمایید، در صورت انجام اقدامات لازم، این ناراحتی و درد عموما متوقف شده و مشکل دیسک کمر حل می شود.
علائم
شایع ترین علایم پارگی دیسک ها شامل:
درد دست ها و پاها
اگر پارگی دیسک شما درپایین کمر باشد، عموما شدیدترین میزان درد در باسن، ران و ماهیچه ساق پا خود را نشان می دهد. همچنین این درد ممکن است بخش هایی از پارا نیز شامل شود. اگر دیسک شما در ناحیه گردن دچار فتق شده باشد، عموما در در ناحیه شانه و دست شدیدتر می باشد. این درد عموما هنگام عطسه، سرفه و یا تکان دادن ستون فقرات بیشتر می شود.
بی حسی و یا سوزن سوزن شدن
افراد مبتلا به پارگی دیسک کمر عموما احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن در بخشی از بدن که تحت تاثیر فتق می باشد، دارند.
ضعف
ماهیچه هایی که در رابطه با دیسک هستند، ممکن است ضعیف شوند. این ضعف ماهیچه ها می تواند باعث عدم تعادل و تلوتلو خوردن شود.درد دیسک کمر عموما کم کم شروع شده و در حین نشستن و پاشدن، در شب ها، هنگام سرفه، عطسه و یا خندیدن و یا خم شدن و یا راه رفتن بیش از حد درد شدیدتر می شود
عوارض
در صورتی که فشار بر روی دیسک کمر بیش از حد باشد باعث می شود که قسمت محیطی دیسک پاره شود و قسمت مرکزی دیسک از این شکاف خارج شود.
قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای در سنین پایین ژله مانند است و حاوی مقدار زیادی آب نیز می باشد و در بالغین قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای حالت نیمه جامد شبیه به آدامس جویده شده دارد و همچنین دارای آب کمتری می باشدپ
پارگی دیسک کمر باعث به وجود آمدن عوارض و مشکلاتی می شود که از این عوارض ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
درد سیاتیک
پارگی دیسک کمر باعث فشار روی ریشه های اعصاب و همچنین تحریک یا فلج آن ها می شود. تحریک شدن ریشه های عصب باعث درد سیاتیک و انتشار درد در مسیر عصب سیاتیک به کف پاها می شودپپ
استئوآرتریت مهره
پارگی دیسک کمر و بیرون زدگی قسمت مرکزی آن باعث کاهش ارتفاع دیسک می شود و دو مهره را به هم نزدیک تر می کند و باعث فشار زیادی بر روی مفاصل بین کمر و استئوآرتریت مهره کمر می شود.
تنگی کانال نخاعی
نزدیکی مهره ها به یکدیگر باعث می شود که سوراخ های بین مهره ای که اعصاب از داخل آن ها عبور می کنند تنگ شده و ریشه های عصبی را تحریک و تحت فشار قرار داده و درنهایت باعث به وجود آمدن تنگی کانال نخاعی خواهد شد. یکی از راه های درمان تنگی کانال نخاعی کمر در صورتی که روش های درمان غیرجراحی جواب ندهند، جراحی می باشد. روش های جراحی مختلفی برای درمان تنگی ستون فقرات کمری وجود دهد.
درمان
درمان محافظه کارانه برای پارگی دیسک کمر عموما شامل اجتناب از موقعیت های دردناک، پیروی از تمرینات از پیش برنامه ریزی شده و داروهای ضددرد برای کاهش شدت بیماری بوده و حدودا از هر 10 نفر که این موارد را رعایت می کنند 9 نفر در شدت بیماری بهبود پیدا می کنند.
درمان های خانگی دیسک کمر
استفاده از داروهای مسکن در دسترس همچون بروفن و ناپروکسن، استفاده از پک های سرد و گرم و همچنین اجتناب از استراحت بیش از حد در رختخواب به بهبود پارگی دیسک کمر کمک نموده و جزء درمان های خانگی محسوب می شود. برای حدود 30 دقیقه درحالتی راحت استراحت کرده و سپس برای یک پیاده روی کوتاه مدت و یا انجام کارهای سبک اقدام نمایید. در طول دوره درمان از فعالیت هایی که درد شما را بدتر می نماید، اجتناب کنید.
درمان دارویی دیسک کمر
- داروهای مسکن در دسترس: اگر درد شما معمولی می باشد، پزشکتان احتمالا به شما مصرف داروهای در دسترس (OTC) همچون ایبوپروفن و یا ناپروکسن
- داروهای درد اعصاب (Nerve pain medications) : داروهایی از قبیل گاباپنتین، پرگابلین، دولکستین، آمیتریپیتلین و … بعضی اوقات برای بهبود درد ناشی از آسیب دیدگی اعصاب به شما کمک می نماید. از آنجاکه این داروها اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای مخدر دارند، عموما بیشتر از آنها استفاده می شود.
- آرام کننده های ماهیچه : در صورتیکه دچار گرفتگی عضلانی نیز باشید، از این داروها برای شما استفاده می شود. سرگیجه یکی از اثرات جانبی معمول این داروها می باشد.
- تزریق کورتیزون : کورتیکواستروئیدهای مهارکننده التهاب ممکن است بوسیله تزریق مستقیم به نواحی اطراف اعصاب ستون فقرات استفاده شود. تصویربرداری از ستون فقرات به هدایت بهتر سوزن کمک می نماید. بعضی اوقات از داروهای استروئیدی خوراکی برای کاهش ورم و التهاب استفاده می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپ ها به شما موقعیت ها و ورزش هایی یاد می دهند که برای کاهش درد دیسک فتقی شده شما مناسب می باشد. یک فیزیوتراپیست ممکن است به شما درمان زیر را نیز توصیه نماید:
- سرد و گرم کردن
- کشش
- اولتراسوند
- تحریک الکتریکی
- استفاده کوتاه مدت از حمایت کننده ها برای گردن و کمرپ
درمان جراحی
تعداد کمی از افرادیکه مبتلا به پارگی دیسک کمر هستند، برای درمان نیاز به جراحی دارند. پزشک شما در صورت موفق نبودن درمان های محافظه کارانه (عدم هیچگونه بهبود پس از شش هفته) برای شما درمان جراحی پیشنهاد نماید. همچنین در شرایط زیر نیز درمان جراحی پیشنهاد می گردد:
- بی حسی و یا ضعف
- مشکل در ایستادن و یا راه رفتن
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
عدم درمان پارگی دیسک کمر
درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر می تواند باعث شدید تر شدن علائم و درد بیمار شود.با عدم درمان دیسک کمر در زمان مناسب و به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است به خاطر انجام یک عمل کوچک مجبور شوید برای درمان عمل های بزرگتری انجام دهید.
همچنین درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است باعث سر خوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی) شود و در نتیجه برای درمان مجبور شویم از عمل های سنگین با کارگذاشتن پلاتین و وسایل خاص فلزی در کمر بیمار استفاده کنیم
درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی برای بیماران از جمله اختلالات حرکتی و بی حسی های دائمی شود که چنین عوارضی می تواند باعث افتادگی و کشیدن و لنگی پا شود.
همچنین درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمرمی تواند باعث ایجاد عوارضی همچون بی اختیاری ادرار و موفوع شود
پیشگیری
از جمله مواردی که باعث پیشگیری از پارگی دیسک کمر می شوند می توان به این موارد اشاره کرد:
برای اینکه بدنتان همیشه در فرم ایده آل قرار گیرد و عضلات بدن وضعیت طبیعی خود را حفظ کنند و دچار پوکی استخوان و همچنین پارگی دیسک کمر نشوید باید ورزش های ملایم روزانه را فراموش نکنید
همچنین برای پیشگیری از پارگی دیسک کمر باید تغذیه مناسبی داشته باشید.در وعده های غذایی خود حتما میوه جات و سبزیجات را اضافه کنید.
به مقدار کافی در معرض نورخورشید قرار بگیرید.طرز صحیح درست نشستن ایستادن و راه رفتن را یاد بگیرید .
مثلا برای مطالعه کردن پشت میز و صندلی بنشینید و هنگام تماشای تلویزیون کج نشوید و به حالت نیم خیز در تخت خواب مطالعه نکنید این ها مواردی هستند که در صورت رعایت آن ها فشار بر روی دیسک کمر کم شده و می توانید از بروز دیسک کمر پیشگیری کنید
