تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
پارگی و بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای Disk Ruptured
پارگی و بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای در اثر از هم گسیختگی ناگهانی یا تدریجی رباط‌ها و بافت‌های حمایتی اطراف دیسک بین مهره‌ای (بالشتک‌هایی که مهره‌های ستون فقرات را از هم جدا می‌کنند) ایجاد می‌شود. دیسک‌های بین‌مهره‌های گردن یا کمر بیشتر از سایر جاهای ستون فقرات دچار این مشکل می‌شوند.
علایم شایع:
در صورت بیرون زدن دیسک بین مهره‌ای در قسمت تحتانی کمر، درد شدید در قسمت تحتانی کمر یا قسمت پشت باسن، ران، ساق پا، یا پا (سیاتیک) بوجود می آید که معمولاً این درد در یک طرف رخ می‌دهد و با حرکت، سرفه، عطسه، بلندکردن اشیاء، یا زور زدن بدتر می‌شود. همچنین باعث پیدایش ضعف، بی‌حسی، یا تحلیل رفتن عضلات پا (اندام تحتانی) می گردد. در صورت بیرون زدن دیسک گردن درد در گردن، شانه، یا در مسیر بازو به سمت دست بوجود می آید و این درد با افزایش حرکت بدتر می‌شود. همچنین این عارضه باعث ضعف، بی‌حسی، یا تحلیل رفتن عضلات دست (اندام فوقانی) می گردد.
از جمله علائم دیسک گردن خصوصا وقتی مزمن می شود درد دستها با یک حالت انتشاری از بالا به پایین می باشد که بدون درد گردن است و بیمار ممکن است ارتباط ان با مشکل دیسک گردن را به راحتی نپذیرد.چه بسیارند بیمارانی که نزد ما مراجعه کرده اندو به دلیل درد انتشاری دست چپشان جهت پیگیری مسایل قلبی انژیوگرافی های متعدد شده اند و بارها بستری شده اند در حالیکه مشکل آنها ناشی از تحریک ریشه ای عصبی در کنار دیسک گردن و بدون درد گردن بوده است.
علل بیماری:
علت پیدایش این عاضه ضعیف شدن و پارگی بافت دیسک می باشد که باعث وارد آمدن فشار به رشته‌های عصبی عبوری از درون کانال ستون فقرات می‌شود. این از هم گسیختگی بافت دیسکی در اثر آسیب ناگهانی یا استرس مزمن مثلاً به علت بلندکردن مدام اشیای سنگین یا چاقی، به وجود می‌آید.
دراکثراوقات درد جدی نمی باشد وبا گذشت چند روز کاهش می یابد. دربعضی ازموارد درد ناحیه گردن نشان دهنده آسیب دیدگی یا بیماری جدی است که نیاز به مراقبت های پزشکی دارد درصورتیکه گردن درد بیشترازیک هفته پایدارباشد نشان دهنده یک آسیب دیدگی جدی است و یا درصورتیکه باعلائم دیگر همراه باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و درمان گردن درد را شروع کنید. افرادزیادی ممکن است درطول زندگی با درد وسختی مفصل گردن مواجه شوند که دلائل بروز آن متفاوت است.
عوامل افزایش‌دهنده خطر و پیشگیری:
از عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به دیسک بین مهره ای می توان از کهولت سن، عدم آمادگی جسمانی، پیچش ناگهانی و شدید بدن با پرش از ارتفاع زیاد نام برد. همچنین انجام ورزشهای سنگین مانند وزنه‌برداری نیز می تواند باعث پیدایش این عارضه گردد. توجه به نکاتی از قبیل بلند کردن اشیاء با روش درست و انجام مرتب ورزش برای حفظ توان و قدرت عضلانی مناسب، می توانند راهکارهایی جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری به حساب آیند.
عواقب مورد انتظار و عوارض احتمالی:
در بسیاری از موارد، خود به خود بهبود می‌یابد. پیش از تصمیم به شروع درمانهای دیگر، حداقل یک هفته باید در رختخواب استراحت کنید، مگر اینکه عوارضی رخ دهد. از عوارض احتمالی آن می توان از تحلیل رفتن و ضعف عضلات، از دست دادن اختیار ادرار و مدفوع و در موارد حاد تر فلج شدن فرد را نام برد.
تشخیص و درمان:
اقداماتی که برای تأیید تشخیص انجام می‌شوند ممکن است شامل موارد زیر باشند: نوار عصب و عضله که (EMG/NCV)، سی‌تی اسکن، ام.آر.آی (MRI) و عکسبرداری از گردن یا قسمت پایینی ستون مهره‌ای به کمک اشعه ایکس. امروزه در بسیاری از موارد، بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای را می‌توان بدون عمل جراحی معالجه کرد. از جدیدترین و پیشرفته ترین روشهای بکار گرفته شده جهت درمان غیر جراحی دیسک می توان از لیزر تراپی، مگنت تراپی و کشش ستون فقرات نام برد. در این روشها با استفاده از انرژی های فیزیکی سعی در کاهش التهاب دیسک و فشار وارده بر رشته های عصبی و در نهایت بهبود عارضه می گردد. مرکز توانبخشی دکتر فرخانی دارای پیشرفته ترین دستگاههای روز دنیا جهت ارائه بهترین و موثرترین درمانهای غیر جراحی دیسک به بیماران عزیز می باشد.
داروها:
برای موارد خفیف می‌توان از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد. امکان دارد داروهای زیر تجویز شوند: داروهای ضددرد قوی‌تر، شل‌کننده‌های عضلانی، مثل دیازپام یا متوکاربامول (رباکسین، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی برای کاهش التهاب اطراف پارگی دیسک، مسهل‌ها یا نرم‌کننده‌های مدفوع برای پیشگیری از یبوست.
فعالیت و رژیم غذائی:
در این بیماری رژیم خاصی توصیه نمی‌شود. مصرف فیبر غذایی را زیاد کنید و روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا از یبوست جلوگیری شود. به هنگام مرحله حاد بیماری حداقل ۲ هفته در رختخواب استراحت کنید (استراحت طولانی‌مدت در رختخواب به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود). فعالیت‌های طبیعی خود را با رو به بهبود گذاشتن علایم مجدداً آغاز کنید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
- اگر شما دچار درد کمر با انتشار به پاها هستید
- بدتر شدن درد یا ضعف در دست یا پا
- از دست رفتن اختیار ادرار و اجابت مزاج
- اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
