تاریخ ۱ آذر ۱۴۰۲
[sbu_post_image]
نقرس
نقرس یک بیماری است که ناشی از تجمع بیش از حد ماده‌ای به نام اسید اوریک (Uric acid) در بدن است و میتواند منجر به ظهور علائمی مانند درد و تورم در مفاصل گردد. بروز نقرس ممکن است با مصرف غذاهای پرپروتئین، به ویژه گوشت، در ارتباط نزدیکی باشد.
 |
چگونگی ایجاد نقرس
همانطور که گفته شده علت اصلی نقرس تجمع اسید اوریک در بدن است. اسید اوریک در واقع پسماند متابولیسم و سوختن پروتئین در بدن است. گاهی اوقات بر اثر تولید زیاد این ماده در بدن و یا ناتوانی کلیه در دفع آن این ماده به طرز غیر طبیعی در مایعات بدن جمع شده و بدنبال آن بلورهای این ماده در مفاصل بدن رسوب میکند. رسوب بلورهای اسید اوریک در بدن موجب تحریک سلول های ایمنی شده و بدنبال آن موجب التهاب و درد مفصل میشود.
حضور کریستال‌های اسید اوریک در مفصل باعث فعال شدن سلول‌های ایمنی بدن میشود و آنها را به عنوان تهدید می‌شناسند و نابود می‌کنند. در پاسخ به این فعالیت، سلول‌های ایمنی مواد شیمیایی خاصی به نام پروستاگلاندین و لوکوترین ترشح می‌کنند که علائم التهابی مانند درد و تورم را در مفصل ایجاد می‌کنند.
از علائم متداول این بیماری می‌توان به درد و تورم ناگهانی مفصل، به خصوص در مفصل بین شست پا و انگشتان پا اشاره کرد. حمله نقرسی نامیده میشود. تکرار مکرر ضربات به این مفصل (مانند راه رفتن طولانی) باعث ورود ناگهانی کریستال‌های اسید اوریکی که قبلاً در بافت مفصل رسوب کرده‌اند به داخل مفصل میشود و باعث پاسخ التهابی بدن میشود. هر عاملی که میتواند سطح اسید اوریک در خون را به طور ناگهانی افزایش دهد (مانند کمبود آب در بدن، مصرف الکل و اسیدی شدن خون) میتواند منجر به حملات نقرسی شود.
حملات درد و تورم مفصل شست پا در نقرس معمولاً در شب رخ می‌دهند. در طول روز، به دلیل وضعیت ایستاده بدن، مایع بین بافتی در اندام‌های پایینی، به ویژه در بخش‌های پایینی‌تر مانند پاها، تجمع می‌یابد. در شب و زمانی که بیمار به حالت خوابیده می‌روید، این مایع بین بافتی دوباره به جریان خون برمی‌گردد. در این بازگشت، مایعات اسید اوریک را سریع‌تر از بقیه به جریان خون بازمی‌گردانند و بنابراین غلظت اسید اوریک در پا افزایش می‌یابد. این اسید اوریک در مفاصل پا رسوب میکند و به دلیل سرما در شب، این سرما به رسوب کریستال‌های اسید اوریک در مفصل پا کمک میکند. به همین دلیل، حملات درد و تورم مفصل در شب بیشتر رخ می‌دهند.
 بلورهای اسید اوریک |
رسوب اسید اوریک در مفاصل میتواند در نهایت موجب تخریب آنها شود. سنگ کلیه و اختلال در عملکرد کلیه از دیگر عوارض این بیماری است. نقرس در مردها 9 برابر شایعتر بوده و معمولا در سنین میانسالی بروز میکند. این بیماری زمینه ارثی و خانوادگی دارد.
نکته جالب اینست که حدود ده درصد مردم اسید اوریک بالایی دارند ولی همه آنها علائم نقرس را نشان نمیدهند. در مقابل بعضی افراد با علائم بالینی نقرس اسید اوریک بالایی ندارند. در واقع در بسیاری اوقات در موقع بروز علائم بالینی نقرس که بصورت شروع ناگهانی درد و تورم مفصلی است اسید اوریک خون کاهش میابد.
منبع : ایران ارتوپد
