تاریخ ۴ آذر ۱۴۰۲
خار پاشنه یا فاشیایتیس پلانتار (Plantar Fasciitis) یک عارضه مربوط به التهاب و التهابات مزمن در بافت و لیگامانت (فاشیا) پاشنه پا است. در این حالت، استخوان پاشنه پا به دلیل تنش‌ها و آسیب‌های متکرر، به‌خصوص در ناحیه اتصال فاشیا به استخوان پاشنه، درگیر می‌شود.
به‌طور معمول در افراد مبتلا به خار پاشنه، فاشیا (بافت پشتی پاشنه) از پاشنه تا ساق پا امتداد می‌یابد و در ناحیه اتصال به استخوان پاشنه انتهایی برجسته و دردناک شکل می‌گیرد. این برجستگی ممکن است به صورت یک نقطه تخت یا به شکلی دیگر در کف پا مشخص شود. طول برجستگی معمولاً بین ۵ تا ۷ سانتی‌متر است و به سمت جلو و داخل پاشنه حرکت می‌کند.
در این وضعیت، فشار و تنش بر روی فاشیا و نقطه برجسته باعث ایجاد درد شدید می‌شود، به‌طوری‌که ممکن است در حین راه رفتن و قرار گرفتن وزن بدن بر پا، درد بیشتری احساس شود.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید از این علائم رنج می‌برد، توصیه می‌شود که به پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. او می‌تواند تشخیص دقیق تری قرار داده و یک برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین کند، که ممکن است شامل تمرینات تقویتی، فیزیوتراپی، استفاده از کفش‌های مناسب و روش‌های دیگر باشد.
عوامل ایجاد خار پاشنه
بیماری دیابت، بیماری‌های روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید، صافی کف پا، عدم استفاده از کفش مناسب و راه رفتن‌های طولانی و چاقی از عوامل مستعد کننده خار پاشنه پا است.
علل خار پاشنه
خار پاشنه بر اثر ایجاد فشار بر روی رباطی که از قوس کف پا حمایت می کند به وجود می آید. فشار های مکرر می توانند منجر به ایجاد شدن ترک های ریزی در رباط شوند که همین قضیه می تواند منجر به درد و ورم شود. خار پاشنه در حالت های زیر احتمال وقوع بیشتری دارد:
خار پاشنه معمولاً به علت عوامل زیر ایجاد می‌شود:
- قوس کف پا غیرطبیعی: وقتی پاهای شما در حین راه رفتن بیشتر از حد معمول به سمت داخل می‌چرخند، این می‌تواند باعث ایجاد خار پاشنه شود. قوس کف پا زیاد یا کم بودن می‌تواند به این وضعیت منجر شود.
- فعالیت بیش از حد: راه رفتن، ایستادن و دویدن بیش از حد، به خصوص بر روی سطوح سخت، ممکن است باعث ایجاد خار پاشنه شود. فشار و تنش مکرر بر روی فاشیا (بافت پشتی پاشنه) می‌تواند به التهاب و در نهایت ایجاد خار پاشنه منجر شود.
- اضافه وزن: افزایش وزن بدن نیز می‌تواند عاملی در ایجاد خار پاشنه باشد. ضربه و فشار بیشتر بر روی فاشیا به دلیل وزن بدن اضافی، ممکن است منجر به ایجاد خار پاشنه شود.
- کفش نامناسب: استفاده از کفش‌هایی که اندازه غیرمناسب دارند یا کهنه و خراب شده‌اند، می‌تواند عامل ایجاد خار پاشنه باشد. کفش‌هایی که پشتیبانی مناسب برای قوس کف پا ندارند و فشار نامناسب را به پاشنه اعمال می‌کنند، می‌توانند عوارضی مانند خار پاشنه را بوجود آورند.
- سفت بودن ماهیچه‌های ساق پا و تاندون آشیل: وجود تنش و سفتی در ماهیچه‌های ساق پا و تاندون آشیل نیز می‌تواند عامل ایجاد خار پاشنه باشد. وقتی این بافت‌ها سفت هستند و انعطاف‌پذیری کافی را ندارند، فشار بیشتری بر روی فاشیا اعمال می‌شود که ممکن است به تحریک و التهاب آن منجر شود.
در نتیجه، ایجاد خار پاشنه به دلیل عواملی مانند قوس کف پا، فعالیت بیش از حد، اضافه وزن، کفش نامناسب و سفت بودن ماهیچه‌ها و تاندون‌ها ممکن است رخ دهد. در صورت داشتن علائم خار پاشنه و از بین برنده شدن آن، مراجعه به پزشک متخصص توصیه می‌شود.
علائم خار پاشنه
بسیاری از افراد مبتلا به خار پاشنه در اولین قدمی که بعد از بیرون آمدن از تختخواب و یا اولین قدمی که بعد از یک نشستن طولانی مدت برمی دارند با احساس درد مواجه می شوند. ممکن است بعد از چند قدم اول این درد و سفتی کمتر شود. اما ممکن است در طول روز و انجام فعالیت های روزانه آسیب پای شما بیشتر شود. ممکن است این صدمه با بالا رفتن از پله و یا ایستادن های طولانی مدت نیز بیشتر شود.
اگر شب ها با درد پا مواجه هستید ممکن است مشکل شما چیزی به جز خار پاشنه باشد. درد های شبانه پا ممکن است به علت آرتریت و یا مشکلات اعصاب پا مانند سندروم تونل تارسال (tarsal tunnel syndrome) باشند.
لیزر درمانی خار پاشنه
در بسیاری موارد درد پاشنه همراه خار پاشنه است که درمان طولانی تری دارد.
لیزر درمانی برای بیماران درد پاشنه نیز موثراست. بیماران به دو گروه تقسیم می شوند:
– بیماران دارای خار پاشنه
– بیماران بدون خار پاشنه.
بیمارانی که خار پاشنه ندارند بسرعت به لیزر درمانی پاسخ می دهند. بیماران دارای خار پاشنه به مدت طولانی تری لیزر درمانی نیازدارند. بیماران مبتلا به خار پاشنه ممکن است دچار التهاب بیشتری باشند. برای درمان خار پاشنه ۴ هفته لیزر درمانی نیاز است.
