زمستان برای آن دسته از افرادی که به آرتروز مبتلا هستند فصل تحمل درد است. دلیل اصلی پشت درد مفاصل در سرما مشخص نیست ولی هیچ شکی در این نیست که سرما باعث بدتر شدن علائم بیماری میشود. شاید دلیل این درد آن باشد که عضلات، لیگامانها و مفاصل در دماهای پایینتر سفتتر میشوند. آنچه که واضح است تفاوت بین احساس بیماران در روزهای گرم تابستان و سرمای شبهای زمستان است.
برای برخی از افراد به قدری این حس قوی است که به نظر میرسد این افراد میتوانند کمترین تغییرات آب و هوایی را تنها بر اساس وضعیت مفاصل خود پیش بینی کنند. راههایی برای محافظت از مفاصل آسیب دیده در روزهای سرد وجود دارد.
دلایل درد مفصل در هوای سرد
در ادامه به چند دلیل احتمالی برای احساس درد مفصل در سرما میپردازیم:
- تغییرات فشار هوا: وزن اتمسفر دائماً در اطراف ما وجود دارد. فشار هوا غالباً پیش از سرد شدن هوا کم میشود. کم شدن فشار هوا باعث باز شدن بافتها و افزایش درد در مفاصل میشود.
- افزایش حساسیت اعصاب موجود در مفصل: در هنگام مصدومیت، اعصاب موجود در مفصل بیش از حد به نغییرات در هوای سرد حساس میشوند، علت این امر نیز تشکیل بافت اسکار، التهاب یا چسبندگی است.
- افزایش ضخامت مایع مفصلی: در هوای سرد مایع سینوویال که با عنوان جذب کننده ضربه درون مفصل شناخته میشود سفت شده و دیگر حرکت روان گذشته را داخل مفصل ندارد؛ در نتیجه مفصل سفت شده و صدای جیر جیر مفاصل بلند میشود.
- ترکیبی از سرما و رطوبت: بالا بودن میزان رطوبت و هوای سرد برای استخوانها و سلولهای غضروفی مضر است.
- عدم فعالیت: بیشتر افراد در هوای سرد فعالیت کمتری دارند و عدم تحرک برای مدت طولانی برای سلامت مفاصل مضر است.
آیا برخی از افراد بیشتر از سایرین مستعد درد مفاصل در سرما هستند؟
بدن هرکسی واکنش متفاوتی به کاهش فشار هوا نشان میدهد، ولی افراد مبتلا به آرتروز و کسانی که دچار درد مزمن مفاصل هستند بیشتر از دیگران مستعد درد مفاصل در سرما میباشند. ضمناً، هوای سرد میتواند بر خلاقیات مردم نیز تأثیر بگذارد، به این ترتیب اگر ناراحت و افسرده باشید، احساس درد در بدن شما چندین برابر بیشتر خواهد شد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هرگونه علائم غیرطبیعی یا جدید در مفاصل خود مشاهده کردید – از جمله ورم طولانی مدت، قرمزی، دشواری در فشار آوردن روی مفصل یا استفاده از مفصل – بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اگر دچار درد حاد یا مزمن شدهاید که شما را از پا انداخته است، در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنید.
بررسی علل اصلی ناراحتی
در فصلهای سرد و هنگام بارندگیها است که بیماران به دنبال درمانهایی همچون تزریق در فضای میان مفصلی (یا تزریق داخل مفصلی) برای درد شانه یا زانو میروند. یکی از دلایل احتمالی این است که بافت سینوویال مفاصل – که مملو از مایعی است که مفاصل در آن غوطه ور هستند و غضروف را سالم نگاه میدارد – نسبت به تغییرات فشار هوا و دمای هوا واکنش نشان میدهد. به طرز شگفت انگیزی، آن دسته از کسانی که تعویض مفصل انجام دادهاید، هنوز هم از احساس درد در اطراف شانه یا زانوها در سرما شکایت میکنند.
هیجان داشتن برای ورزش
زمانی که بادهای سرد میوزند، ماندن در فضای گرم داخل خانه بیشتر از قدم زدن در هوای سرد وسوسه کننده است – ولی انجام فعالیتهای ورزشی برای کارایی و تحرک مفاصل بهتر است. کم کردن فعالیتهای ورزشی تنها موجب کاهش یافتن دامنه حرکتی و بیشتر شدن درد مفصل میشود. بسیاری از کسانی که در زمستان کمتر فعالیت میکنند دچار اضافه وزن میشود، این اضافه وزن مخصوصاً در ناحیه زانو احساس میشود، که حتی دو کیلو اضافه وزن باعث تفاوت در درجه درد میشود.
لباس گرم
چندین لباس گرم را روی هم بپوشید. حفظ گرمای مرکزی بدن بسیار مهم است. ضمناً گرم نگاه داشتن مفاصل، عضلات و لیگامانهای پیرامون آنها هم ضروری است. دستکش، روسری، کفشهای گرم، لباس زیر حرارتی – و کسی چه میداند شاید حتی گتر (لگ وارمر) – از پوست و مفاصل شما در برابر قرار گرفتن در معرض هوای سرد بیرون از خانه محافظت خواهند کرد. لباسهای خود را متناسب با هر فصل تغییر دهید، اگر قرار است هوا 38 درجه باشد و میخواهید علاوه بر حفظ سلامتی، از هوا نیز لذت ببرید، لباس فصل بپوشید.
مواظب افزایش وزن باشید
سپری کردن ساعتها در هوای گرم داخل منزل شاید لذت بخش باشد ولی مفاصل باید جور این لذت را بکشند. عدم فعالیت منجر به افزایش وزن خواهد شد، که در نتیجه فشار بیشتری را بر مفاصل دردناک بدن مثل زانوها خواهد گذاشت. این جمله که “اگر رنجی نبری سودی نخواهی برد” برای کسانی که دچار درد مفصل هستند کاملاً برعکس است. برای این دسته از افراد جمله بالا را باید اینطور تصحیح کرد که “هرچه سود کمتری ببری (کمتر وزن اضافه کنی)، درد کمتری خواهی داشت”. حتی بالا رفتن وزن به اندازه دو کیلوگرم میتواند بر مقدار فشار وارده بر مفاصل و ناراحتی آنها تأثیر بگذارد.
تنظیم برنامه ورزشی برای فصل سرد
با انجام تمرینات ایروبیک در منزل آماده ورزش کردن برای فصل سرد شوید. استفاده از تجهیزاتی همچون تردمیل و دوچرخه ثابت راهی برای ورزش کردن در گرمای خانه است. استخرهای آب گرم نیز گزینه خوبی برای ورزشهای مناسب مفاصل در سرما خواهد بود.
کشش مفاصل در خلاف جهت خشک شدگی مفاصل
با بالا رفتن سن، مفاصل سفتتر میشوند. پزشکان معتقدند که تمرینات کششی در سنین بالا بسیار مهم است. منظور از سنین بالا 60، 70 و 80 سالگی است. تای چی یا سایر مانورهای کششی مفاصل به شما این امکان را میدهند که در عین فعال نگاه داشتن مفاصل، در فضای گرم داخل خانه ورزش کنید. اگر به ورزش یوگا علاقه دارید، بهتر است با یک مربی یوگا درباره انجام حرکات یوگا در فصول سرد صحبت کنید.
مصرف داروهای مسکن بدون نسخه
داروهایی همچون استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (آدویل و موترین) و ناپروکسن (ناپروسین و آلیو) میتوانند به افراد کمک کنند تا فصول سرد سال را بدون مشکل پشت سر بگذارند. هرچند در زمان مصرف این داروهای بدون نسخه باید پزشک در جریان مصرف آنها قرار بگیرد – مخصوصاً اگر دچار مشکلات کلیوی یا زخم معده هستید، یا اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید.
استفاده متعادل از کیسه آب گرم و پد حرارتی
گذاشتن کیسه آب گرم روی مفاصل سرد برای بسیاری از افراد کاری لذت بخش است. مردم عاشق استفاده از کیسه آب گرم، پدهای حرارتی و چیزهای شبیه به آنها هستند. بسیاری از مردم با پد حرارتی روی مفصل خود به خواب میروند. پزشکان معمولاً توصیه میکنند که از گرما (یا سرما) به مدت 10 الی 20 دقیقه روی مفصل آسیب دیده استفاده شود. بیماران مبتلا به نوروپاتی – آسیب دیدگی اعصاب در دستها یا پاها، غالباً ناشی از دیابت- در هر بار نباید بیشتر از 10 دقیقه از پدهای حرارتی یا سرما استفاده کنند و هر 3 الی 5 دقیقه پوست خود را بررسی کنند که مشکل خاصی وجود نداشته باشد.
اثرگذاری پمادها
استفاده از پمادهای بدون نسخه، ژلهای حرارتی و سایر درمانهای موضعی برای آرتروز و درد مفصل باعث تسکین درد خواهد شد.
بررسی وجود هرگونه عارضه جدی
کسانی که به مشکلات عروقی همچون پدیده رینود مبتلا هستند، که میتواند به تنهایی یا همراه عارضههایی همچون لوپوس رخ دهد، علائمی مرتبط با سرما را تجربه میکنند. با منقبض شدن عروق خونی، انگشتهای دست و پا بیحس میشود و پوست ظاهری کبود یا قرمز پیدا میکند. این افراد از دو جهت دچار مشکل میشوند. آنها نه تنها در فصول سرد سال دچار درد مفصل میشود، بلکه یک مشکل عروقی دارند که همراه با درد عود میکند. این امر میتواند بسیار عمیق باشد. بنابراین برای این دسته افراد بیش از پیش اهمیت دارد که گرمای مرکزی بدن را حفظ کرده و مطمئن شوند که دستها و پاهایشان گرم و خشک باقی بمانند.
صبر کردن برای روزهای گرمتر
مگر اینکه در جایی زندگی کنید که اکثر اوقات سال سرد است، میتوانید امیدوار باشید که پس از روزهای سرد زمستان، گرمای تابستان را خواهید داشت. برای آن دسته از افرادی که از درد مفصل در سرما رنج میبرند، فعال بودن بسیار مهم است – و به خاطر داشته باشید که تابستان در راه است.
حفظ رژیم غذایی سالم
یک رژیم مغذی مشکل افزایش وزن را از بین برده، سلامت عمومی شما را بالا برده و تأثیر مثبتی بر سلامت مفاصل خواهد داشت. برای کاهش درد بهمراه التهاب در اطراف مفاصل، مصرف غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا -3 همچون ماهی سالمون و آحیل بسیار مفید است. سبزیجات پربرگ همچون کلم پیچ و اسفناج به رژیم غذاییتان ویتامین K اضافه میکند که استخوانها را تقویت میکند. مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C همچون پرتقال، فلفل قرمز و گوجه باعث میشود تا تحلیل رفتن غضروف کمتر شده و همراه با آن درد نیز کاهش یابد.