تاریخ ۲۹ آبان ۱۴۰۲
افزایش کلسیم خون یا هیپرکلسمی می تواند منجر به ایجاد علائم بالینی فراوانی در فرد شود که وجود یا عدم وجود هر یک از این تظاهرات به شدت هیپرکلسمی بستگی دارد. علائم بالینی ایجاد شده در هشت دستگاه مهم بدن به وسیله افزایش سطح کلسیم خون یا هیپرکسمی در جدول ۱- ۳ آمده است.
اختلالات متابولیسم کلسیم، که شامل بیماریهای غده پاراتیروئیدی است، سومین گروه رایج بیماری در زمینه غدد داخلی میباشد، پس از دیابت و بیماریهای تیروئیدی. شیوع این گروه از بیماریها همراه با علائم بالینی متنوع و غیر اختصاصی است، که باعث میشود پزشکان همواره در نظر داشته باشند و در برخورد با بیماران، تلاش کنند تا وجود یا عدم وجود این بیماری را تأیید کنند.
جدول ۱- ۳: علائم بالینی ناشی از افزایش سطح کلسیم خون |
|
۱-دستگاه اعصاب مرکزی |
۱- ضعف ۲- خستگی ۳- افسردگی و اختلال حافظه ۴- زوال عقل |
۲- عصبی- عضلانی و مفاصل |
۱-نقرس ۲- ضعف عضلانی ۳- تورم مفاصل |
۳- کلیوی |
۱- پرادراری ۲- ایجاد سنگ های کلیوی |
۴- قلبی – عروقی |
۱- فشار خون بالا ۲- ضخیم شدن دیواره ی قلب ۳- اختلالات ریتم قلب |
۵- استخوان ها |
۱-نرمی استخوان ۲- پوکی استخوان ۳- ایجاد شکستگی در استخوان ها ۴- کیست های استخوانی |
۶- چشم |
۱- آب مروارید |
۷ – دستگاه گوارش |
۱- زخم معده و اثنی عشر ۲- بیماری برگشت معده و مری ۳- یبوست ۴- تورم لوزالمعده ۵- ایجاد سنگ کیسه ی صفر |
تشخیص هیپرکلسمی (افزایش کلسیم خون)
وقتی بیمار با هر یک از علائم ذکر شده (جدول ۱-۳) به پزشک مراجعه میکند، پزشک در کنار سایر آزمایشات لازم، کلسیم، فسفر و الکالین فسفاتاز را درخواست میدهد. اگر نتایج آزمایشات نشان دهنده وجود کلسیم بالا (هیپرکلسمی) باشد، قدم بعدی پی بردن و کشف علت آن است.
برای پیدا کردن علت هیپرکلسمی، آزمایشات زیر برای بیمار درخواست میشود:
- اندازهگیری سطح کلسیم و فسفر در سرم خون
- اندازهگیری پاراتورمون خون (PTH) و پپتید وابسته به پاراتورمون
- اندازهگیری سطح کلسیم در ادرار
- اندازهگیری سطح ویتامین D فعال
با انجام این آزمایشات، پزشک میتواند به علت ایجادکننده هیپرکلسمی پی ببرد و تشخیص مناسب و درمان مناسب را برای بیمار تعیین کند.
برای آگاهی از اهمیت آزمایشات نوشته شده در تشخیص علت هیپرکلسمی به ۲ نمونه توجه کنید:
۱- در هیپرپاراتیروئیدی اولیه، سطح هورمون PTH افزایش مییابد، کلسیم سرم بالا و فسفر سرم کم میشود. همچنین، سطح کلسیم ادرار کاهش یافته یا در حد نرمال است و سطح ویتامین D فعال کاهش مییابد.
۲- در هیپرکلسمی به علت بدخیمی و سرطان، سطح PTH کاهش می یابد. ولی سطح پپتید وابسته به پاراتورمون افزایش می یابد (هر دو در جهت خلاف هیپرپاراتیروئیدی) اما چهار فاکتور دیگر یعنی کلسیم و فسفر سرم، کلسیم ادرار و سطح ویتامین D فعال تا حدود زیادی شبیه پرکاری غده ی پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدی) می باشد.
آشنایی با نقش کلسیم در جلوگیری از پوکی استخوان (کلیک کنید)
منبع: کتاب پوکی استخوان