افزایش کلسیم خون یا هیپرکلسمی می تواند منجر به ایجاد علائم بالینی فراوانی در فرد شود که وجود یا عدم وجود هر یک از این تظاهرات به شدت هیپرکلسمی بستگی دارد. علائم بالینی ایجاد شده در هشت دستگاه مهم بدن به وسیله افزایش سطح کلسیم خون یا هیپرکسمی در جدول 1- 3 آمده است.

اختلالات متابولیسم کلسیم که در رأس آن ها بیماری های غده ی پاراتیروئید قرار دارد، پس از دیابت و بیماری های تیروئیدی، سومین گروه از بیماری های شایع در رشته غدد داخلی می باشد. شیوع این گروه از بیماری ها در کنار علائم بالینی متعدد و غیر اختصاصی باعث می شود تا پزشکان دائماً به فکر این بیماری باشند و در برخورد با بیماران سعی در اثبات وجود یا عدم وجود آن داشته باشند.

تشخیص هیپرکلسمی (افزایش کلسیم خون)

وقتی بیمار با هر کدام از علائم ذکر شده (جدول 1- 3) مراجعه کرد، پزشک، کلسیم، فسفر و الکالین فسفاتاز را در کنار سایر آزمایشات لازم دیگر درخواست می کند، اگر آزمایشات نشان دهنده ی کلسیم بالا (هیپرکلسمی) باشد، قدم بعدی پی بردن و کشف علت آن است.
برای پی بردن به علت ایجاد کننده هیپرکلسمی آزمایشات زیر برای بیمار درخواست می شود.
1- کلسیم و فسفر سرم
2- اندازه گیری پاراتورمون خون (PTH) و پپتید وابسته به پاراتورمون
3- اندازه گیری کلسیم ادرار
4- اندازه گیری سطح ویتامین D فعال

برای آگاهی از اهمیت آزمایشات نوشته شده در تشخیص علت هیپرکلسمی به 2 نمونه توجه کنید:

1- در هیپرپاراتیروئیدی اولیه (پرکاری پاراتیروئید) سطح هورمون PTH افزایش می یابد سطح پپتید وابسته به پاراتورمون نرمال است. کلسیم سرم زیاد می شود ، فسفر کم می شود کلسیم ادرار کاهش یافته یا نرمال است و سطح ویتامین D فعال کاهش می یابد.

2- در هیپرکلسمی به علت بدخیمی و سرطان، سطح PTH کاهش می یابد. ولی سطح پپتید وابسته به پاراتورمون افزایش می یابد (هر دو در جهت خلاف هیپرپاراتیروئیدی) اما چهار فاکتور دیگر یعنی کلسیم و فسفر سرم، کلسیم ادرار و سطح ویتامین D فعال تا حدود زیادی شبیه پرکاری غده ی پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدی) می باشد.

آشنایی با نقش کلسیم در جلوگیری از پوکی استخوان (کلیک کنید)

منبع: کتاب پوکی استخوان