شیمی درمانی

تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳

شیمی درمانی به معنی استفاده از داروهای خاص برای مقابله با سلول های سرطانی است، که این داروها مانع از رشد سلول های سرطانی می‌شوند. داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی عموماً به صورت تزریقی به داخل جریان خون فرستاده می‌شوند و در تمام بدن فرد پخش می‌شوند.

موارد استفاده از شیمی درمانی

• قبل از جراحی تومور سرطانی و به منظور هرچه کوچکتر کردن اندازه تومور. کوچکتر شدن اندازه تومور کمک میکند تا جراح بتواند بهتر تومور سرطانی را از بدن بیمار خارج کند

• بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در بدن باقی مانده باشند و بدینوسیله کمتر کردن احتمال عود تومور

• همراه با رادیوتراپی در تومورهای سرطانی که قابل جراحی نیستند

• برای کم کردن درد بیمار در تومورهایی که قابل جراحی نیستند

• برای کم کردن سرعت پیشرفت سرطان هایی که پیشرفت زیادی کرده و انتشار وسیعی پیدا کرده اند

شیمی درمانی معمولا به صورت تزریقی و در بیمارستان و بعد از بستری کردن بیمار انجام می‌شود. یک مرحله شیمی درمانی ممکن است چند روز طول بکشد و در این مرحله معمولا از چند دارو با هم استفاده می‌شود. سپس یک دوره استراحت برای چند هفته داده می‌شود و بعد از گذشت آن، مجددا تزریقات انجام می‌شود. این روند معمولا چندین بار تکرار می‌شود.

استفاده از این روش به دلیل این است که داروهای شیمی درمانی معمولا بر روی آن دسته از سلول‌های سرطانی تاثیر می‌گذارند که در حال تکثیر خود هستند. در حالی که تعدادی از سلول‌های سرطانی خود را بسرعت تکثیر می‌کنند، دسته‌ای دیگر از آنها در حال استراحت و خاموشی هستند و داروی شیمی درمانی بر روی این سلول‌ها تاثیر ندارد. بعد از گذشت چند هفته، دسته‌ای دیگر از آن سلول‌های خاموش، فعال شده و شروع به تکثیر می‌کنند. دوره دوم شیمی درمانی بر این دسته تاثیر داشته و آنها را از بین می‌برد.

داروهای شیمی درمانی بسیار سمی و خطرناک هستند و همانطور که بر روی سلول‌های سرطانی تاثیر مرگ آور دارند، برای سلول‌های سالم بدن هم تاثیرات مخرب دارند. در فاصله زمانی بین دو دروه شیمی درمانی، سلول‌های سالم بدن که بر اثر داروهای شیمی درمانی آسیب دیده‌اند، این فرصت را می‌یابند تا خود را ترمیم کنند. این مراحل شیمی درمانی چندین بار تکرار می‌شوند تا در هر مرحله سلول‌های سرطانی بیشتر کشته شوند، اما سلول‌های سالم بدن از آثار مخرب داروها کمتر آسیب ببینند.

داروهایی که در شیمی درمانی مصرف می‌شوند، داروهای بسیار قوی هستند و مصرف آنها معمولا با عوارض جانبی همراه است.

معمول ترین عوارض جانبی مصرف داروهای شیمی درمانی

• کم شدن تعداد گلبول های سفید خون و در نتیجه کاهش دفاع ایمنی بدن و افزایش احتمال عفونت

• کم شدن تعداد گلبول های قرمز خون و ایجاد کم خونی

• کم شدن تعداد پلاکت های خون و بدنبال آن افزایش احتمال خونریزی

• احساس ناخوشی و خستگی

• اسهال

• کاهش اشتها

• زخم دهان

• تغییرات پوستی

• نازک شدن موها یا ریزش آنها

منبع : ایران ارتوپد