سندرم تونل مچ دست – Carpal Tunnel Syndrome) CTS)
سندرم تونل مچ دست عبارت است از یک اختلال مربوط به رشته‌های عصبی دست که باعث درد مچ دست و بی‌حسی عمدتاً در شست و ۳ انگشت اول دست می‌شود. در این اختلال، عصب میانی و یا عصب زند زیرین در محل عبور از مچ دست و نیز رگهای خونی و تاندونهای دست دچار مشکل گیر افتادگی می‌شوند.
علل بوجود آورنده این بیماری شکستگی ساعد، رگ به رگ شدن یا دررفتگی مچ دست، التهاب غلاف‌های تاندونی(اغلب به دنبال التهاب مفصل) و وارد آمدن فشار روی رشته‌های عصبی در مچ دست به علت متورم یا ملتهب شدن بافت یا تشکیل جوشگاه می باشد.
علایم شایع:
از علایم شایع این بیماری می توان به نکات زیر اشاره نمود:
گزگز یا بی‌حسی در قسمتی از دست
احساس سوزش در انگشتان
خشکی صبحگاهی یا گرفتگی عضلات دست
ضعف شست
افتادن اشیاء از دست بطور مکرر
ناتوان بودن از مشت کردن دست
براق و خشک شدن پوست دست
دردهای تند و تیزی که از مچ دست به سمت بازو تیر می‌کشند، بخصوص در شب
مراقبت ها و عوامل افزایش دهنده:
سندرم تونل مچ دست بیماری آزار دهنده ای می باشد که با مراقبت های ساده ای می توان از بروز آن جلوگیری بعمل آورد. به هنگام فعالیت مرتب با دست، حداقل یک بار در هر ساعت به دست خود استراحت بدهید. در صورتی که کار شما احتیاج به استفاده مرتب از دست دارد، از مچ بند استفاده کنید. از عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به این عارضه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فعالیت نیازمند بکارگیری مرتب دست یا مچ دست
آرتریت روماتویید و نقرس
دیابت شیرین (مرض قند)
کم‌کاری تیرویید
کیست گانگلیونی
یائسگی
بیمار رینود
حاملگی
عواقب مورد انتظار و عوارض احتمالی:
عوارض CTS بی‌حسی و کرختی دائم، ضعیف شدن شست یا سایر انگشتان دست، فلج دایمی بعضی از عضلات دست و انگشتان می باشد. این بیماری گاهی بطور خود به خودی و اغلب با درمانهای غیر جراحی بهبود می یابد. درصورتیکه عضلات دست به شدت تحلیل رفته باشند یا رشته‌های عصبی دچار تغییرات شدید شده باشند، معمولاً نیاز به جراحی دارد. امروزه اغلب این بیماری با درمانهای غیر جراحی بسیار موثر و بدون عارضه نظیر لیزر درمانی و با استفاده از تزریق کورتن داخل مچ دست برای کاهش التهاب و مصرف ویتامین ب۶ (پیریدوکسین) بهبود می یابد.
تشخیص و درمان CTS:
بهترین تشخیص این بیماری، نوار عصب و عضله EMG/NCV می باشد که (Gold Standard) یا استاندارد طلایی بوده و تا ۹۵% قدرت تشخیصی دارد. توسط این آزمایش می توان درجه شدت گیر افتادگی عصب شامل خفیف (Mild)، متوسط (Moderate) و شدید (Severe) را مشخص کرد.
درمان در موارد خفیف تا متوسط معمولاً روشهای غیر جراحی مانند بستن Splint مخصوص و بی حرکتی دست و نیز استفاده از داروهای ضد التهابی و تزریق کورتن موضعی به همراه لیزر درمانی و فیزیوتراپی می باشد. در موارد شدید بایستی عصب توسط روشهای جراحی آزاد گردد.