تاریخ ۱ آذر ۱۴۰۲
میلوم مولتیپل Multiple Myeloma شایعترین تومور استخوان یا سرطان استخوان است که منشا آن از خود استخوان بوده و از جای دیگر نیامده است. به تومورهایی که منشا آنها سلول های خود استخوان است تومور اولیه استخوان مگویند. سن شیوع این تومور بالای 40 سالگی است و در مردان بیشتر است.
چگونگی ایجاد میلوم مولتیپل
این تومور به دلیل تبدیل برخی از سلولهایی به نام پلاسماسل plasma cells به سلولهای سرطانی شکل میگیرد. پلاسماسلها یک نوع از گلبولهای سفید هستند که وظیفه تولید آنتیبادی را برعهده دارند. زمانی که این سلولها به سلولهای سرطانی تبدیل میشوند، مقادیر زیادی آنتیبادی غیرطبیعی در بدن تولید میشود.
این سلولهای پلاسماسل سرطانی در تمام استخوانهای حاوی مغز بدن وجود دارند. به عبارت دیگر، میلوم مولتیپل یک نوع سرطان پیشرفته است که تمام ساختار استخوانی را درگیر میکند. اگر بیمار تنها در یک استخوان مشکل داشته باشد، به این دلیل است که تومور در آن ناحیه به میزان بیشتری نسبت به مناطق دیگر پیشرفت کرده است.
علائم تومور میلوم مولتیپل
درد، خستگی، تب و عرق شبانه از جمله علائم شایع در بیماران میلوم مولتیپل است. بیمار ممکن است رنگ پریده داشته باشد و در لمس، بخصوص در استخوانهایی مانند جناغ و لگن، دردناک باشد. در برخی از این بیماران، شکستگی در استخوانهای ضعیف شده، به خصوص در مهرهها، لگن و دنده مشاهده میشود.
تحت فشار قرار گرفتن ریشههای عصبی در ناحیه مهره به دلیل وجود تومور، در 15-10 درصد از موارد، باعث درد و احساس گزگز در اندام تحتانی میشود. افزایش سطح کلسیم در خون ممکن است علائمی مانند تهوع، خستگی، گیجی و یبوست را در بیمار ایجاد کند. همچنین، کمبود آهن در بیشتر بیماران میتواند خستگی و ضعف را به همراه داشته باشد. در مراحل پیشرفته بیماری، نارسایی کلیه و عفونتهای مکرر نیز رخ میدهد.
تشخیص میلوم مولتیپل
در تصویربرداری ساده به وسیله رادیوگرافی، تومور میلوم مولتیپل به صورت مناطق تیرگی گرد و در شکل دایرهای در استخوان مشاهده میشود. یکی از مناطقی که تغییرات استخوانی در رادیوگرافی به طور رایج دیده میشود، استخوان جمجمه است. گاهی اوقات در اسکن استخوانی، نقاط مختلفی از استخوانها درگیر میشوند. در آزمایش خون و ادرار، ممکن است مقادیر بالایی از آنتیبادی مشاهده شود که به تشخیص بیماری کمک میکند. کمخونی، کاهش تعداد کل سلولهای سفید خون، کاهش تعداد پلاکتهای خون و افزایش سطح کلسیم خون از دیگر علائم این بیماری است و میتوان آنها را با آزمایش خون تشخیص داد.
درمان میلوم مولتیپل
راه های درمان این تومور عبارتند از :
- شیمی درمانی : از داروهای به نام های پردنیزون و ملفالان بطور عمده در درمان این بیماری استفاده میشود.
- پیوند سلول های پلاسماسل (پلاسموسیت) : سلول های پلاسما سل بیمار را گرفته و آنها را در مجاورت مقادیر بسیار بالایی از داروی ملفالان قرار میدهند و سپس مجدداً آنها را به بیمار تزریق میکنند.
- رادیوتراپی : با این روش میتوان اندازه توده های دردناک استخوانی را کاهش داد.
- دارو : داروهایی مانند بی فسفونات ها، اریتروپویتین، کورتیکوستروئیدها، داروهای ضد درد و واکسن های مختلف برای کاهش احتمال عفونت در این بیماران استفاده میشود.
- جراحی : در نواحی از استخوان که آنقدر ضعیف شده که خطر شکسته شدن قریب الوقوع است پزشک جراح ارتوپد استخوان را با کارگذاری وسایل فلزی در آن تقویت میکند.
منبع : ایران ارتوپد