اگر درد در ناحیه کمر و اندام تحتانی خود، احساس می‌کنید، احتمالا دچار دیسک کمر شده اید. دیسک آسیب دیده می‌تواند باعث درد پایین کمر و پاها شود و بسیاری از کارهای روزمره شما را دلهره آور کند. اولین قدم در تعیین روش درمانی دیسک، یافتن علت درد است. یک برنامه درمانی موثر نیاز به تشخیص دقیق دارد. به همین دلیل است که متخصص ستون فقرات، برای تشخیص دیسک کمر، یک معاینه فیزیکی کامل و همچنین یک سری آزمایش‌های تشخیصی را برای بیمار انجام می‌دهند. این آزمایشات به پزشک در تشخیص و تدوین برنامه درمانی کمک می‌کند. در ادامه تمامی روش‌های شناسایی دیسک کمر به طور کامل توضیح داده شده است.

علل ایجاد کننده کمردرد

---

در صورت افتادن یا فشار شدید، دیسک ها می‌توانند پاره شوند و باعث شکسته شدن هسته از دیواره دیسک و فشار بر اعصاب شاخه نخاعی شوند. این امر منجر به دیسک کمر می‌شود که همراه با درد کمر یا گردن است. به عنوان مثال، مدتی نشستن و سپس برداشتن یک جسم سنگین، می‌تواند باعث بروز دیسک کمر شود.

دیسک ها می‌توانند از هر جهت – به جلو، مرکز یا معمولاً به عقب و در پهلو در جهت اعصاب نخاعی دچار بیرون زدگی شوند. دیسک‌های بیرون زده درصد کمی از کمر درد را تشکیل می‌دهند.

در حالی که دیسک‌های جا به جا شده اغلب به عنوان “دیسک‌های لغزنده” شناخته می‌شوند، اما این عبارت واقعا دقیق نیست زیرا دیسک ها هرگز از موقعیت خود خارج نمی‌شوند. آن‌ها در واقع توسط بافت همبند به مهره‌های بالا و پایین متصل می‌شوند. دیسک کمر می‌تواند “کشیده” یا “غیرقابل کنترل” باشد. برای مثال با برآمدگی، مرکز ژله در دیواره دیسک باقی می‌ماند. “غیرقابل کنترل” یعنی مرکز ژله از دیواره حلقوی شکسته است اما به هسته پالپوسوس متصل است. یا وقتی دیسک بیرون زده از هسته جدا شود و از دیسک دور شود، می‌توان عبارت “توزیع شده” را استفاده کرد.

وقتی دیواره دیسک تغییر شکل می‌یابد اما لزوماً دچار بیرون زدگی نمی‌شود، دیسک برآمده ایجاد می‌شود. هسته هنوز در دیواره موجود است. برای درمان دیسک برآمده هرگز نیازی به جراحی نیست.

تشخیص دیسک کمر

---

در زیر به برخی از ابزارهای تشخیصی اشاره شده است که ممکن است پزشک از آن‌ها برای بررسی وضعیت شما و تعیین بهترین برنامه درمانی برای شرایط شما استفاده کند.

تاریخچه فیزیکی 

از شما سوابق کامل جسمی شرایط شما خواسته خواهد شد. در حد امکان اطلاعات جمع آوری کنید. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا بفهمد درد از چه زمانی شروع شده و علل احتمالی آسیب مانند سبک زندگی ، فعالیت یا سابقه خانوادگی را می‌فهمد.

پس از مطالعه شرح حال، پزشک سوالات بیشتری از جمله موارد زیر از شما می‌پرسد:

• درد از چه زمانی آغاز شده است؟
• آیا جراحتی وجود داشته است که می‌تواند به درد مربوط باشد؟
• درد را در کجا احساس می‌کنید؟ شدت آن چقدر است؟
• آیا درد به سایر قسمت‌های بدن منتشر می‌شود؟
• چه عواملی باعث احساس بهتر یا بدتر شدن درد می‌شود؟
• آیا از ناحیه کمر یا گردن خود جراحت یا جراحی داشته اید؟
• آیا از نظر مثانه یا روده مشکل داشته اید؟
• آیا در خانواده شما سابقه پوکی استخوان وجود دارد؟

معاینه فیزیکی 

بعد از گرفتن شرح حال، پزشک شما را به صورت فیزیکی معاینه می‌کند تا بفهمد دیسک کمر دارید یا خیر. این کار به او اجازه می‌دهد تا دلایل احتمالی درد را رد کند و سعی کند علت اصلی مشکل شما را مشخص کند. نواحی بدن شما که معاینه می‌شوند به محل درد شما بستگی دارد به عنوان مثال در گردن، کمر، بازوها یا پاها. در طول بررسی، ممکن است موارد زیر معاینه شوند:

• حرکت ستون فقرات. آیا وقتی پیچ می‌خورید، خم می‌شوید یا حرکت می‌کنید، درد وجود دارد؟ اگر چنین است، کجا؟ آیا برخی از انعطاف‌پذیری‌ها را از دست داده اید؟
• ضعف. عضلات شما از نظر قدرت آزمایش می‌شوند. هنگامی که مقاومت خفیفی در برابر آن‌ها قرار گرفت، ممکن است از شما خواسته شود که دست، بازو یا پای خود را فشار دهید یا آن را بلند کنید.
• درد. پزشک ممکن است سعی کند تشخیص دهد که آیا در برخی مناطق حساسیت دارید یا خیر.
• تغییرات حسی. آیا می‌توانید احساسات خاصی را در نواحی خاصی از پا یا دست احساس کنید؟
• تغییرات رفلکس. رفلکس‌های تاندون شما ممکن است مانند زیر مچ دست و زیر تاندون آشیل مچ پا شما آزمایش شود.
• مهارت‌های حرکتی. ممکن است از شما خواسته شود روی پا یا پاشنه پا راه بروید.
• علائم ویژه. پزشک همچنین “پرچم‌های قرمز” را که می‌تواند موارد دیگری غیر از مشکلات ستون فقرات یا مهره‌ها را نشان دهد، بررسی می‌کند. برخی از علائم سایر مشکلات عبارتند از: حساسیت به لمس در مناطق خاص، تب، نبض غیرطبیعی، استفاده مزمن از استروئید (منجر به از دست دادن توده استخوانی می‌شود) یا کاهش سریع وزن.

تست‌های تشخیصی 

آزمایش های تشخیصی برای دیسک کمر بر اساس آنچه پزشک شما دلیل درد شما می‌داند انتخاب می‌شود. آزمایشات معمول شامل:

اشعه ایکس 

اشعه ایکس معمولاً اولین مرحله در روش‌های آزمایش تشخیصی است. اشعه ایکس استخوان‌ها و فضای بین استخوان‌ها را نشان می‌دهد. با این وجود ارزش محدودی دارد، زیرا عضلات و رباط‌ها را نشان نمی‌دهد.

ام آر آی

ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر بسیار دقیق از داخل بدن شما استفاده می‌کند. از آنجا که اشعه ایکس فقط استخوان را نشان می‌دهد ، MRI برای تجسم بافت‌های نرم مانند دیسک در ستون فقرات مورد نیاز است. این نوع تصویربرداری بسیار ایمن و معمولاً بدون درد است.

سی تی اسکن یا میلوگرام 

همانند ام آر آی و اشعه ایکس منظم، سی تی اسکن می‌تواند هم استخوان‌ها و هم بافت‌های نرم را نشان دهد. سی تی اسکن همچنین قادر است تکه‌های اشعه ایکس گرفته شده از ستون فقرات را تولید کند و اجازه دهد هر بخش به طور جداگانه بررسی شود. سی تی اسکن می‌تواند مشکلات دیسک و سایش استخوان‌ها، مانند خار استخوان یا بزرگ شدن مفصل فاست را نشان دهد. تصاویر سی تی اسکن به اندازه تصاویر اشعه ایکس یا MRI واضح نیستند. برای سهولت در دیدن بافت‌های نرم، سی تی اسکن اغلب با میلوگرام (myelogram) ترکیب می‌شود.

پتانسیل برانگیخته حسی (SSEP) 

پتانسیل برانگیخته حسی (Somatosensory Evoked Potential) (SSEP) آزمایشی است که نشان می‌دهد سیگنال‌های الکتریکی از بدن به مغز شما چقدر خوب منتقل می‌شوند. سیگنال‌ها نشان می‌دهند که آیا اعصاب متصل به نخاع شما قادر به ارسال و دریافت اطلاعات حسی مانند درد، دما و لمس هستند یا خیر. SSEP نشان می‌دهد که نخاع یا اعصاب شما خرد شده اند. در تعیین میزان آسیب دیدن عصب و وجود خار استخوان، دیسک کمر یا منبع فشار دیگر بر نخاع یا ریشه‌های عصبی مفید است.SSEP با قرار دادن الکترود بر روی پوست یا قرار دادن سوزن در عصب یا مرکز حسی مغز انجام می‌شود. سپس مدت زمان لازم برای عبور سیگنال الکتریکی از طریق مسیر عصبی ثبت می‌شود. عملکرد عصب با سرعت سیگنال الکتریکی تعیین می‌شود. اگر مسیر عصبی نیشگون گرفته شود، سیگنال کندتر از حد انتظار حرکت می‌کند.

EMG (مطالعه الکترودیاگنوستیک) 

یک الکترومیوگرام (electromyogram) (EMG) آزمایشی است که عملکرد ریشه‌های عصبی خارج شده از ستون فقرات را بررسی می‌کند. این آزمایش با قرار دادن الکترودهای ریز در عضلات اندام تحتانی انجام می‌شود. با جستجوی سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی در عضلات، EMG می‌تواند نشان دهد که آیا عصب هنگام خروج از ستون فقرات تحریک یا فعال می‌شود یا خیر.

به نحوه آزمایش سیم کشی روی لامپ فکر کنید. اگر لامپ را در محل خود قرار دهید و لامپ روشن شود، تصور می‌کنید سیم کشی درست است. با این حال، اگر لامپ روشن نشود چه می‌کنید؟ می‌توانید تصور کنید که احتمالاً سیم کشی، مدار یا پریز برق مشکلی دارد؟ با استفاده از ماهیچه‌ها مانند لامپ در محل خود، یک EMG قادر به تعیین وضعیت اعصاب تأمین کننده آن عضلات، دقیقاً مانند سیم کشی لامپ می‌باشد. اگر دستگاه EMG متوجه شود که عضلات (لامپ) به درستی کار نمی‌کنند ، پزشک می‌تواند فرض کند که باید اعصاب (سیم کشی) در جایی گیر دارد.

اسکن استخوان 

می‌توان از اسکن استخوان برای تعیین محل مشکلات ستون فقرات استفاده کرد. اسکن استخوان با تزریق ماده شیمیایی رادیواکتیو، که گاهی اوقات “ردیاب” نامیده می‌شود، در جریان خون عمل می‌کند. این ماده شیمیایی خود را به مناطقی از استخوان متصل می‌کند که در حال تغییر سریع هستند. در طی چند ساعت، ردیاب در هر منطقه مشکل دار جمع می‌شود و دیدن آن با یک دوربین خاص راحت تر می‌شود. مناطق مشکل دار به صورت لکه‌های تاریک یا “نقاط داغ” در فیلم ظاهر می‌شوند.

اسکن استخوان زمانی بسیار مفید است که مشخص نباشد مشکل از کجاست. توانایی عکس‌برداری در ناحیه ای که به نظر می‌رسد مشکل از آنجا ناشی می‌شود، به پزشک امکان می‌دهد تا مشخص کند که محل بعد را در کجا بررسی کند. پس از تعیین محل مشکلات می‌توان آزمایشات دیگری را نیز برای نشان دادن جنبه‌های بیشتر آن نقاط خاص انجام داد. با اسکن استخوان می‌توان مناطق مشکل دار مانند تومورهای استخوانی و شکستگی‌های فشاری را شناسایی کرد. همچنین می‌توان از اسکن استخوان برای تعیین تراکم استخوان و وضعیت نازک شدن استخوان و پوکی استخوان استفاده کرد.

دیسکوگرافی

دیسکوگرافی برای تعیین ساختار داخلی دیسک استفاده می‌شود. با استفاده از بی حس کننده موضعی و تزریق رنگ به دیسک تحت هدایت اشعه ایکس انجام می‌شود. برای مشاهده ترکیب دیسک، اشعه ایکس و سی تی اسکن انجام می‌شود تا ساختار طبیعی یا غیر طبیعی بودن آن مشخص شود. علاوه بر ظاهر دیسک، پزشک هر گونه درد مرتبط با این تزریق را یادداشت می‌کند. فایده دیسکوگرام این است که به پزشک امکان می‌دهد سطح دیسک را که باعث درد شما می‌شود تأیید کند. با این کار میزان موفقیت جراحی بیشتر می‌شود و خطر عمل دیسک اشتباه کاهش می‌یابد.

تزریق

تزریق یک بلوک کننده مفصل فاست روشی است که در آن داروی بی حسی موضعی (مانند لیدوکائین یا نووکائین) به مفصل فاست تزریق می‌شود. همین نوع دارو توسط دندانپزشک برای بی حس کردن فک یا توسط پزشک در هنگام دوختن ناحیه بریده شده با بخیه استفاده می‌شود. دارو اطراف مفصل فاست را بی حس می‌کند. اگر این کار باعث از بین رفتن درد شود، پزشک می‌تواند مفصل فاست مشکل دار را پیدا کند.

درمان پس از تشخیص دیسک 

---

بهترین دوره درمان با در نظر گرفتن شرایط بالینی شما تعیین می‌شود. هنگامی که متخصص ستون فقرات علت درد شما را تشخیص داد، ممکن است یک درمان غیر جراحی توصیه شود. گزینه‌های درمانی غیر جراحی ممکن است شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر باشد:

• روش‌ها و تمرینات فیزیوتراپی
• درمان کایروپراکتیک
• طب سوزنی
• داروهای ضد درد ss / li>
• تزریقات: کورتیزون / PRP / سلول های بنیادی

ایا جراحی لازم است؟ 

---

قبل از توصیه به جراحی، متخصص ستون فقرات ابتدا میزان دردی را که تجربه می‌کنید، میزان ناتوانی ناشی از آن درد و مدت زمان بروز علائم را در نظر می‌گیرد. یک برنامه غیر جراحی دنبال می‌شود، اما به ندرت درد شدید است یا دیسک کمر باعث ضعف می‌شود ، می‌توان جراحی فوری را توصیه کرد.

محل پارگی و اندازه کانال نخاع شما از دیگر فاکتورهای مهمی هستند که برای تعیین نیاز به جراحی در نظر گرفته می‌شوند. یک کانال نخاعی بسیار کوچک حتی در صورت برآمدگی جزئی، می‌تواند منجر به عصب کشیده شود، در حالی که پارگی قابل توجهی می‌تواند درد بسیار کمی در یک کانال بزرگ نخاعی ایجاد کند.

هدف از جراحی ستون فقرات برداشتن بخشی از دیسک است که به اعصاب شما فشار می‌آورد. اغلب اوقات این کار را می‌توان با یک روش جراحی با حداقل تهاجم به نام دیسککتومی به دست آورد. در 10 سال گذشته، جراحی کم تهاجمی ستون فقرات به قدری پیشرفت کرده است که جراح ستون فقرات شما می‌تواند با یک برش نسبتاً کوچک و آسیب به بافت نرم بسیار کمتری نسبت به تکنیک‌های قبلی، جراحی را انجام دهد.