کلاب فوت یا پا چنبری نوعی بیماری مادرزادی است که در آن مچ پا به سمت پایین و کف پا به سمت داخل منحرف میشود. این بیماری شایعترین ناهنجاری مادرزادی پا است.
درمان غیر جراحی کلاب فوت
درمان هرچه سریعتر بعد از زایمان باید شروع شود. در 15-10 سال اخیر موفقیت های زیادی در درمان غیرجراحی این عارضه بدست آمده است. شدت بیماری هر اندازه باشد معمولاٌ درمان ابتدا با روش های غیر جراحی شروع میشود. پزشک معالج پای بچه را با مانورهای بخصوصی و در وضعیت های خاصی گچ گیری میکند. این روش به نام روش پونستی Ponseti method معروف است.
گچ هر هفته عوض میشود و در هر تعویض پزشک سعی میکند پا را بیشتر در وضعیت اصلاح شده قرار دهد. سپس تاندون آشیل آزاد شده و پس از آن برای چند هفته دیگر مجدداً گچ گیری صورت میگیرد. اصلاح پا با این روش معمولاٌ بین 3-2 ماه طول میکشد ولی این بیماری تمایل زیادی به عود دارد پس برای جلوگیری از عود، وقتی شکل پا اصلاح شد بچه باید بمدت دو سال بریس مخصوصی را در شب بپوشد.
این بریس ها در واقع دو کفش هستند که با یک میله فلزی به هم متصل شده اند. در ابتدا بمدت سه ماه این بریس باید روزی 23 ساعت پوشیده شود و پس از آن بمدت 4-3 سال فقط در شبها پوشیده شود. اگر بعد از جراحی از بریس استفاده نشود بیماری در 100 درصد موارد عود میکند. این روش بسیار موثر است ولی والدین باید همکاری بسیار نزدیکی با پزشک معالج داشته باشند و در درمان نوزاد مشارکت فعال داشته باشند. بدون مراقبت های والدین و همکاری آنها ممکن است ضایعه بعد از درمان مجدداً عود کند. در مواردی که شدت بیماری در شروع درمان زیاد است احتمال عود بیماری بیشتر است. در صورت عود ممکن است مجدداٌ نیاز به تکرار مراحل قبل البته با کمی تغییر باشد.
درمان جراحی کلاب فوت
گاهی اوقات روش ذکر شده برای درمان کافی نیست و لازمه درمان استفاده از عمل جراحی است. این وضعیت در حدود 5 درصد بیماران اتفاق میفتد. جراحی معمولاً در سنین 12-6 ماهگی انجام میشود. در حین جراحی پزشک جراح ارتوپد، با بریدن لیگامان ها و تاندون های خاصی، استخوان ها را در وضعیت مناسب قرار میدهد. سپس استخوان ها را بمدت شش هفته با پین در همان وضعیت نگه میدارد. بعد از جراحی گچ گیری انجام میشود و تمام اندام تحتانی بچه در یک گچ بلند قرار داده میشود.
بعد از شش هفته پین ها و گچ خارج میشوند و بمدت چهار هفته دیگر برای بچه یک گچ کوتاه تر گرفته میشود. بعد از آن بچه باید برای یکسال یا بیشتر از بریس استفاده کند تا عارضه عود نکند. در حدود 50 -5 درصد بچه ها تغییر شکل پا با عمل جراحی اول بطور کامل خوب نمیشود و نیاز به عمل جراحی دوم پیدا میکنند. پاهای بچه هایی که برای درمان آنها از روش جراحی استفاده شده است معمولاً سفت تر و کمی خشک تر از استفاده از روش غیر جراحی است.
بعد از درمان پای بچه تقریبا طبیعی میشود. او میتواند بدود و بازی کند و از کفش های معمولی استفاده کند. با این حال پا هیچ وقت کاملا نرمال و طبیعی نمیشود. اندازه کفش پای درمان شده معمولا یک شماره کوچکتر از پای سالم است و حرکات آن کمی محدودتر و خشک تر است. ساق پای بچه هم از ساق طرف سالمش قدری لاغرتر باقی میماند.
منبع : ایران ارتوپد
