تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۲
سل یک بیماری عفونی مزمن است که میتواند سیستم اسکلتی بدن انسان را گرفتار کند. عمل مولد بیماری سل یک میکروب به نام باسیل کخ است.
علائم آزمایشگاهی سل
بیشتر بیماران مبتلا به سل دچار کم خونی میشوند. به ویژه در مراحل شدید بیماری، آزمایش خونی ESR میتواند مثبت شود.
در بررسی مایع مفصلی این بیماران، تعداد گلبولهای سفید تکهستهای افزایش مییابد، مقدار پروتئین مایع مفصلی افزایش مییابد و سطح قند آن کاهش مییابد.
با اشاره به یک واقعه نادر، ممکن است در آزمایشگاه نتوان باسیل سل را در مایع مفصلی با میکروسکوپ تشخیص داد. با این حال، با کشت مایع مفصلی میتوان تعداد کمی باسیل سل را افزایش داد و در صورت وجود، آنها را کشف کرد. تست پوستی مانتو در این بیماران در ۷۵ درصد موارد مثبت است.
روش بهترین برای تشخیص سل، نمونهبرداری از بافت مبتلا و سپس کشف باسیل سل در آن است. امروزه با استفاده از روشهای Polymerase Chain Reaction (PCR)، میتوان به راحتی وجود باسیل سل در بافتهای آلوده را تشخیص داد.
در رادیوگرافی بیماران مبتلا به سل، در سیستم اسکلتی، کاهش تراکم استخوان و کاهش فاصله مفصلی مشاهده میشود و پس از مدتی، تخریب مفصل و ایجاد کیستهای استخوانی رخ میدهد.
درمان سل سیستم اسکلتی بدن انسان
درمان اصلی سل، بر اساس استفاده از آنتیبیوتیکها است. عموماً از چندین داروی آنتیبیوتیک به طور همزمان استفاده میشود. برخی از داروهای معمول در این زمینه شامل ایزونیازید، ریفامپین، اتامبوتول، پیرازینامید و استرپتومایسین هستند.
معمولاً بیمار به مدت حداقل شش ماه با چندین داروی آنتیبیوتیک درمان میشود. متأسفانه بسیاری از باسیلهای سل مقاوم به آنتیبیوتیک شدهاند و این موضوع درمان را بسیار دشوار میکند. پزشک معالج با مراقبت مداوم از نشانههای بیماری و آزمایش خونی ESR، پاسخ بیمار به درمان را مشاهده کرده و مدت و نوع داروهای مصرفی را تعیین میکند.
در اندامی که به سل مبتلا است، معمولاً به مدتی حرکت نمیکند و از طریق استراحت یا وسایل بی حرکت نگه داشته میشود. پس از آغاز درمان و کاهش درد و تورم در این اندام، فیزیوتراپی شروع میشود که شامل انجام حرکات کششی تقویتی است. این کار برای بهبود دامنه حرکت مفاصل و افزایش قدرت عضلات انجام میشود.
بسته به محل ابتلا به سل، ممکن است از روشهای جراحی نیز برای کمک به درمان بیمار استفاده شود. مهمترین روشهای جراحی در این زمینه عبارتند از:
- سینووکتومی مفصل : در این عمل جراحی بافت سینوویال رشد کرده و عفونی شده از داخل مفصل برداشته میشود
- سینووکتومی غلاف تاندون : در مواردی که بافت سینوویال اطراف تاندون ها متورم و کلفت شده باشد ممکن است نیاز به برداشتن آن با عمل جراحی باشد
- جوش دادن مفصل : به این نوع جراحی آرترودز Arthrodesis هم میگویند. این نوع عمل جراحی در مورد مفاصلی بکار برده میشود که در آنها غضروف مفصلی بکلی از بین رفته و مفصل درد شدیدی داشته باشد. در این عمل جراحی غضروف باقیمانده مفصل خارج شده و استخوان های دو سر مفصل در کنار یکدیگر با پیچ و پلاک به هم فیکس میشوند تا جوش بخورند
- آرتروپلاستی : در موارد تخریب شدید مفصلی ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل برای بیمار انجام شود
- قطع اندام : در موارد بسیار شدید بیماری انجام میشود
- خارج کردن استخوان مرده : در صورت محدود شدن سل به استخوان و وجود بافت و استخوان مرده در درون استخوان ممکن است نیاز به خارج کردن آنها به توسط عمل جراحی وجود داشته باشد.
منبع : ایران ارتوپد
