تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۹۸
استئوآرتریت ستون فقرات، استخوان‌ها و مهره‌های این ناحیه از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. استخوان‌ها، مفاصل، مهره‌ها و همچنین دیسک‌های ستون فقرات، به دلایل مختلف در معرض تغییراتی قرار دارند که باعث کمتر شدن کارکرد ستون فقرات می‌شود و هر حرکتی که به این ناحیه از بدن فشار وارد کند، باعث احساس درد می‌شود. واضح است که دلیل اصلی نرم و بدون درد بودن حرکات ستون فقرات در افراد سالم، بافتی به نام غضروف است. در حقیقت غضروف حرکت استخوان‌ها را آسان میکند و اگر این بافت از بین برود، مطمئناً حرکت استخوان‌ها برای شما دردناک خواهد بود. پزشکان این بیماری را آرتروز می‌نامند.
علائم
آرتروز کمر باعث درد در کمر می‌شود. طبیعتاً اگر هنگام راه رفتن و حرکت کردن، در این ناحیه از بدن احساس درد می‌کنید، توصیه می‌شود به فکر ستون فقرات خود باشید. با این حال افراد دچار آرتروز ستون فقرات، علاوه بر وجود درد در کمر علائم دیگری نیز دارند.
افزایش درد در بخش پایینی کمر با راه رفتن
اگر به محض اینکه شروع به راه رفتن می‌کنید در ستون فقرات خود احساس درد می‌نمایید، این برای ستون فقرات نشانه خوبی نیست. درد آرتروز دقیقا بین استخوان‌ها است و پس از یک استراحت کوتاه می‌توانید به راه رفتن خود ادامه دهید؛ اما باز هم گاهی به توقف چند لحظه‌ای نیاز دارید.
دردهای ناگهانی
آیا تاکنون درد کمر پس از عطسه کردن را تجربه کرده‌اید؟ هنگامی که یک آسیب جدی به ستون فقرات وارد می‌شود، حتی با حرکات کوچکی مانند عطسه نیز درد آغاز می‌شود. در حقیقت در چنین شرایطی، فرد پس از هر نوع فعالیت فیزیکی مانند بلند کردن یک جسم یا عطسه کردن، در کمر احساس درد میکند.
خم کردن کمر
بسیاری از بیماران برای کاهش دردی که در کمر خود احساس می‌کنند، به جلو و به سمت پایین خم می‌شوند. انجام این حرکت می‌تواند درد را کاهش دهد. در حقیقت بیمار با خم شدن، فاصله‌ای بین استخوان‌های بخش پایینی کمر خود ایجاد میکند که این امر باعث می‌شود حرکت ستون فقرات آسان‌تر شود. قبل از بروز آرتریت، غضروف‌ها به حرکت ستون فقرات کمک می‌کنند؛ اما اکنون با بروز آسیب و از بین رفتن این بافت، باید فاصله‌ای در بین استخوان‌ها ایجاد شود تا به یکدیگر سایش پیدا نکنند.
احساس سوزن سوزن شدگی در پاها
واقعیت این است که ستون فقرات ارتباط مستقیمی با پا دارد. در برخی موارد، افراد علاوه بر احساس درد در ستون فقرات، در حین حرکت در ران‌ها و پاها نیز احساس درد می‌کنند. البته این درد، به شدت درد ستون فقرات نیست و می‌توان گفت مشابه درد سوزن زدن است.
اسپاسم کمر
شاید دردناک‌ترین قسمت روز برای پدر من، صبح‌ها و درست بعد از بیدار شدن از خواب باشد. اگر شما هم همین درد را احساس می‌کنید، احتمالاً با اسپاسمودیک کمر مواجه هستید. در واقع آرتروز ستون فقرات باعث آسیب دیدن مفاصل و استخوان‌ها و خشک شدن بافت درون و بیرون استخوان می‌شود که این امر انعطاف‌پذیری استخوان‌ها را کاهش می‌دهد. خشک شدن یک واکنش طبیعی بدن است که برای احساس درد کمتر صورت می‌گیرد.
چرا به آرتروز کمر مبتلا می‌شویم؟
طبیعتاً با افزایش سن، اعضای بدن پیر می‌شوند و دیگر کارآیی پیشین خود را ندارند. ستون فقرات و کمر نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
افزایش وزن در واقع یکی از دلایل دیگری است که استخوان‌های ستون فقرات را تحت فشار قرار می‌دهد. با افزایش وزن، ستون فقرات باید بیشتر و بیشتر در مقابل وزن اضافه تحمل کند و این امر باعث قرار گرفتن فشار بر استخوان‌ها و مهره‌ها می‌شود و به تدریج غضروف بین استخوان‌ها را از بین می‌برد. در کنار این موارد، ورزش نکردن، انجام فعالیت‌های سنگین و عدم درمان بیماری روماتیسم که به ستون فقرات آسیب می‌زند را نیز در نظر بگیرید. می‌بینید که چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد!!!
تشخیص آرتروز ستون فقرات
اگر در حین راه رفتن در کمر خود احساس درد می‌کنید یا پس از بیدار شدن از خواب احساس بی‌حسی دارید، این دو نشانه علائم خوبی برای ستون فقرات نیستند.
این علائم به شما هشدار می‌دهند که باید مراقب باشید. در حقیقت درد نشانه خوبی است که می‌تواند به سرعت شما را آگاه کرده تا برای متوقف کردن آن تلاش کنید.
وقتی درد کمر را تجربه می‌کنید و درد به طور مداوم شما را آزار می‌دهد، به یک متخصص مراجعه کنید. در مرحله اول، پزشک سخنان و علائم و نشانه‌های توصیه شده توسط شما را گوش میکند و پس از معاینه، آزمایشات تصویربرداری در بخش رادیولوژی را تجویز می‌نماید. با این وجود در برخی موارد برای تشخیص دقیق‌تر و تعیین شدت بیماری به MRI یا CT اسکن نیاز است. به هر حال تشخیص، خارج از کنترل است و متخصص کسی است که باید به درستی تشخیص داده و درباره پیشرفت بیماری به شما اطلاع دهد.
درمان آرتروز کمر
بدیهی است که چندین راه برای پیشگیری از آسیب به ستون فقرات وجود دارد که برخی از آن‌ها باعث کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌گردند و برخی از این راه‌ها برای درمان آرتروز ستون فقرات هستند. روش‌های درمان آرتروز به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: روش‌های درمانی غیر جراحی و جراحی. روش‌های درمانی برای آرتروز ستون فقرات عبارتند از:
سبک زندگی سالم
اگر هنوز در مراحل اولیه بیماری هستید و بیماری هنوز چندان پیشرفت نکرده است، بهترین راه برای کنترل آن تغییر سبک زندگی شما است. داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش کردن و کاهش وزن، قطعا باعث می‌شود ستون فقرات شما فشار کمتری را تحمل کند.
ورزش
یکی از بهترین و ارزان‌ترین راه‌ها برای درمان آرتروز ستون فقرات، ورزش کردن است. ورزش علاوه بر کاهش وزن، استخوان‌ها را انعطاف پذیرتر میکند. حتماً اطمینان حاصل کنید که ورزش‌هایی مانند ایروبیک در آب، شنا و پیاده روی را در برنامه خود قرار دهید. البته اگر می‌خواهید کمر خود را تسکین دهید، بهتر است حتماً زیر نظر یک متخصص ورزش کنید. اصولاً یک دوره استراحت نیز در درمان آرتروز ضرورت دارد.
کمپرس آب سرد و گرم
کمپرس سرد یا گرم باعث کاهش درد بیماران می‌شود؛ اما پزشکان به طور مداوم توصیه می‌کنند برای یادگیری نحوه استفاده، با یک متخصص مشورت کنید. بنابراین قبل از استفاده از کمپرس سرد یا گرم با پزشک خود مشورت نمایید.
دارو درمانی
در واقع نوع دارو و میزان مصرف آن مستقیماً به شدت بیماری که پزشک تشخیص داده است، بستگی دارد. با این حال داروهایی که پزشک در این مرحله تجویز میکند، معمولاً آرام بخش هستند که بسته به شدت بیماری تفاوت دارند. در بعضی موارد پمادهای موضعی نیز مناسب هستند اما فقط برای کاهش درد بوده و یک درمان قطعی به حساب نمی‌آیند.
ماساژ کمر یا ستون فقرات
قبل از هرچیز؛ بهتر است یک متخصص، ماساژ را انجام دهد. در حقیقت هدف از ماساژ ستون فقرات، برطرف کردن گرفتگی‌های عضلات برای حرکت آسان‌تر استخوان‌ها است. ماساژ باعث افزایش گردش خون در بدن می‌شود و قاعدتاً افزایش گردش خون، باعث کاهش فشار، استرس و گرفتگی عضلات می‌گردد.
فیزیوتراپی
قطعاً فیزیوتراپی در کنار استفاده از دارو، راه خوبی برای درمان آرتروز ستون فقرات است. در حقیقت فیزیوتراپی علاوه بر کاهش درد، باعث افزایش حرکات بدن، تناسب اندام و قدرت می‌شود. شما می‌توانید در کنار سایر روش‌های درمانی و تحت نظر یک متخصص، فیزیوتراپی را تجربه کنید. فیزیوتراپیست از یک روش درمانی استفاده کرده و چیزی را به شما آموزش می‌دهد که به طور خاص برای شما طراحی شده است. در این روش آن‌ها ورزش‌هایی را به طور خاص برای افزایش دامنه حرکت استخوان‌ها و مفاصل ستون فقرات، تقویت عضلات این ناحیه و همچنین افزایش استقامت آن، طراحی می‌کنند.
تزریق
وقتی آرتروز ستون فقرات پیشرفت میکند، استخوان‌های بخش پایینی کمر به طور جدی آسیب دیده‌اند که این امر اغلب به دلیل بیرون زدگی دیسک به علت فشار بیش از حد است. در این مرحله از بیماری، پزشک به سادگی برای کاهش درد و پیشگیری از پیشرفت بیماری، تزریق را تجویز میکند. به عبارت ساده‌تر تزریقی بین ستون فقرات و اعصاب پشت ستون فقرات انجام می‌گیرد. اعصاب اصلی از این ناحیه عبور می‌کنند و به سایر بخش‌های بدن، مانند پاها می‌رسند. وقتی تزریق در این ناحیه صورت می‌گیرد، ماده آرام بخشی به نام «استروئید قوی» مستقیماً وارد عصبی که درد مربوط به آن است، می‌شود و معمولاً تأثیر این تزریق بر عصب، دو تا سه روز دوام دارد.
عمل جراحی
خوشبختانه تعداد اندکی از بیماران برای درمان آرتروز کمر خود به درمان جراحی نیاز دارند، پزشکان معمولاً تمام درمان‌های غیر جراحی و ترکیبی از دو تا سه روش را برای کاهش درد استفاده می‌کنند. در بیشتر موارد، روش‌های غیر جراحی به خوبی جواب داده و عمل جراحی به ندرت لازم می‌شود. با این حال جراحی ستون فقرات گاهی اوقات آخرین راه حل برای درمان این نوع آرتروز است. علاوه بر این یکی از عمل‌های جراحی رایج، عمل فیوژن ستون فقرات است. در حقیقت مغز استخوان بین دو مهره قرار می‌گیرد و به وسیله پین و پلاک محکم می‌شود. در حقیقت رشد مهره و پیوند استخوان، حدود ۳ تا ۶ ماه پس از عمل جراحی طول می‌کشد.
با این حال به خاطر داشته باشید که انجام این عمل، باعث نمی‌شود ستون فقرات به وضعیت ۲۰ سالگی شما باز گردد؛ بنابراین باید پس از عمل جراحی مراقب آن باشید.
