شانه متحرک ترین مفصل بدن است. این مفصل میتواند در خیلی از جهات بچرخد ولی همین خصوصیت موجب میشود احتمال دررفتگی مفصل هم بیشتر از مفاصل دیگر شود. مفصل شانه از در کنار هم قرار گرفتن دو استخوان تشکیل میشود. در این مفصل قسمت بالایی استخوان بازو که به سر استخوان بازو معروف است با قسمتی از استخوان کتف که آنرا حفره گلنوئید Glenoid میگویند در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
پایداری مفصل شانه عمدتاً به توسط بافت هایی که در اطراف مفصل وجود دارد تامین میشود. کپسول مفصلی و لیگامان ها و عضلات اطراف مفصل، سر استخوان بازو را در سر جایش در داخل حفره گلنوئید پایدار نگه میدارند. در حین دررفتگی مفصلی، این بافت ها پاره میشوند.
چگونگی ایجاد دررفتگی مفصل شانه
دررفتگی شانه به دو نوع دررفتگی قدامی و خلفی تقسیم بندی میشود. دررفتگی قدامی وقتی است که سر استخوان بازو از حفره گلنوئید خارج شده و به سمت جلو حرکت میکند و در دررفتگی خلفی شانه، سر استخوان بازو به خلف یا عقب حفره گلنوئید جابجا میشود. دررفتگی قدامی شانه بسیار شایعتر از دررفتگی خلفی است. شایعترین علت دررفتگی مفصل شانه به زمین خوردن با کف دست یا بر روی شانه است.
در حین زمین خوردن، فرد بطور غریزی دستش را به طرف جلو دراز میکند تا از زمین خوردن و بخصوص برخورد سرش به زمین جلوگیری کند. در این حال اولین جایی که به زمین برخورد میکند کف دست است. برخورد به زمین با کف دست و در حالتی که دست به خارج چرخیده است میتواند موجب دررفتگی قدامی مفصل شانه شود. ابن دررفتگی همچنین در کشتی گیران بطور مکرر دیده میشود.
شایعترین نوع دررفتگی قدامی شانه حالتی است که در آن کپسول مفصل شانه در قسمت جلویی پاره شده و سر استخوان بازو از آن خارج میشود. سر به زیر زائده کوراکوئید رفته و به همین علت گاهی به آن دررفتگی زیر کوراکوئیدی یا ساب کوراکوئید Subcoracoid dislocation میگویند.
در دررفتگی خلفی، ضربه بطور مستقیم به جلوی شانه وارد شده و سر استخوان بازو را به خلف گلنوئید هل میدهد. گاهی اوقات دررفتگی خلفی شانه بدنبال برق گرفتگی یا تشنج ایجاد میشود که در این مواقع به علت چرخش داخلی شدید استخوان بازو، سر به عقب جابجا میشود. در این موارد ممکن است هر دو مفصل شانه دچار دررفتگی شوند.
منبع : ایران ارتوپد
