تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
یکی از عوارض شائع شکستگی‌های ران، محدودیت حرکتی زانو است. این محدودیت حرکتی می‌تواند به شکل ناتوانی در خم کردن زانو یا از دست دادن توانایی صاف کردن کامل زانو در بیمار رخ دهد. اما معمولاً مشکل خم نشدن زانو بیشتر مشاهده میشود. محدودیت حرکتی مفصل زانو پس از شکستگی ران در کودکان به ندرت دیده میشود و بیشتر در بزرگسالان رخ میدهد.
درمان شکستگی تنه ران در بزرگسالان در اکثر موارد، نیاز به عمل جراحی دارد. برای استحکام‌بخشی به قطعات شکسته در اکثر موارد از میله استخوانی درون استخوانی (Intramedullary nail) استفاده میشود. البته استفاده از پلاک یا نادراً اکسترنال فیکساتور نیز رایج است.
خشکی زانو بدنبال شکستگی ران و جراحی آن دلایل متفاوتی دارد که مهمترین آن عبارتند از:
- در هنگام شکسته شدن استخوان، عضلات اطراف آن هم صدمه میبینند. این صدمه ممکن است بصورت کوبیدگی و یا خونریزی درون بافت استخوان باشد و یا حتی ممکن است به علت آسیب لبه تیز استخوان شکسته شده، عضله مجاور آن پاره شود. بهبودی این عضله آسیب دیده معمولا همراه با تشکیل شدن بافت ویژه ای در محل پارگی است که به آن بافت اسکار Scar tissue میگویند. از خصوصیات این بافت آن است که به استخوان مجاورش میچسبد.
- نتیجه آنست که عضله ران به استخوان زیرین بخصوص در محل شکستگی میچسبد. این چسبندگی مانع حرکت آزادانه عضله بر روی استخوان میشود. با حرکت نکردن عضله، مفصل زانو هم نمیتواند به راحتی حرکت کند.
- همانطور که اشاره کردید، پس از شکستگی استخوان و آسیب به عضلات اطراف، بافت اسکار درون توده عضلانی تشکیل میشود. این بافت اسکار، خاصیت انعطاف‌پذیری و کشش عضله را ندارد. برای انجام حرکت خم شدن مفصل زانو، عضله چهارسر ران باید کشیده شود و عدم کشش آن باعث میشود زانو به درستی خم نشود.
- با هر بار خم شدن زانو، عضله چهارسر ران کش میاید و در طول روز با خم و راست شدن زانو طول این عضله هم مرتبا کم و زیاد میشود. وقتی بیمار بعد از شکستگی ران به علت درد مدتی زانوی خود را خم و راست نمیکند، برای مدتی طول عضله چهارسر ثابت مانده و کش نمیاید.
- نتیجه اینست که بعد از چند روز عضله سفت و خشک شده و توانایی کش آمدن خود را تا حد زیادی از دست میدهد و همین عامل موجب محدودیت در خم شدن زانو میشود.
- هر بار که زانو خم و راست میشود، بافت‌های نرم موجود در آن مانند کپسول مفصلی، لیگامان‌ها و تاندون‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند و این فرآیند در طول روز به صورت مکرر تکرار میشود. وقتی بیمار پس از شکستگی ران به دلیل درد، زانو را برای مدتی خم و راست نمیکند، بافت‌های مذکور به مدت طولانی ثابت می‌مانند و کشش نمی‌شوند. این موضوع منجر به کاهش توانایی کشش این بافت‌ها میشود و پس از چند روز، قدرت کشش خود را به طور قابل توجهی از دست می‌دهند. این موضوع باعث محدود شدن حرکات زانو میشود.
- گاهی بدنبال شکستگی های تنه استخوان ران بخصوص اگر در نزدیکی مفصل زانو ایجاد شود. داخل و یا اطراف مفصل زانو خونریزی میکند و یا حداقل بدنبال ضربه ملتهب میشود.
- این التهاب یا خونریزی بعد از مدتی موجب تشکیل بافت اسکار در داخل یا اطراف مفصل زانو میشود و چون این بافت اسکار قابلیت کش آمدن خوبی ندارد موجب محدود شدن حرکت زانو میشود. گاهی این بافت اسکار مانند یک چسب موجب چسبیدن قسمتهایی از زانو میشود و همین امر مانع حرکت آزادانه و روان قسمت های مختلف زانو میشود که نتیجه آن محدود شدن حرکات مفصل است.
منبع : پیریایی
