تاریخ ۱۲ خرداد ۱۳۹۷
هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای از علل مهم تحریک ریشه های گردنی و درد گردن با انتشار به اندام است. علت ایجاد این بیماری همانطور که از نامش پیدا است جابجا شدن دیسک بین مهره ای به پشت و فشار به ریشه های عصبی ستون مهره در ناحیه گردن و در نتیجه تحریک این ریشه های عصبی است.
علائم فتق دیسک گردن
مهمترین علامت این بیماری درد است. درد معمولا در پشت سر، پشت گردن و پشت هر دو کتف حس میشود. در صورتیکه به ریشه عصبی فشار وارد شود علائم فشار به عصب هم وجود خواهد داشت. این علائم عبارتند از
• درد : درد بیمار بصورت تیر کشنده به شانه، بازو، ساعد و دست انتشار پیدا میکند.
• اختلال حسی : بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد قسمت های متفاوتی از اندام فوقانی و دست ممکن است دچار کاهش حس، خواب رفتگی و گز گز شود.
• اختلال حرکتی : بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد عضلات متفاوتی در اندام فوقانی و گردن دچار کاهش قدرت میشوند. در صورت مزمن شدن بیماری، ممکن است عضله مربوط به عصب مورد نظر دچار لاغری شود.
بررسی های تکمیلی
پزشک معالج از رادیوگرافی ساده برای دیدن تغییرانی که همراه این بیماری در استخوان و مهره های گردنی ایجاد شده است استفاده میکند. تشخیص فشار به نخاع و ریشه های عصبی با استفاده از ام آر آی داده میشود. انجام الکترومیوگرافی یا نوار عصبی میتواند به پزشک در تشخیص فشار به ریشه های عصبی و تشخیص عصب مبتلا شده کمک کند.
درمان فتق دیسک بین مهره ای گردن
برای درمان از روش های زیر استفاده میشود
• گردنبند طبی : این گردنبند ها حرکات گردن را قدری محدود میکنند و به عضلات گردن اجازه میدهند مدتی استراحت کنند و این موجب میشود فشار به ریشه های عصبی کمتر شود. نکته مهم اینست که این گردنبند ها نباید به مدت طولانی بسته شوند چون موجب ضعیف شدن عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیمار میشود.
• فیزیوتراپی : میتواند با انجام دادن نرمش های طبی مخصوص برای افزایش قابلیت انعطاف گردن و تقویت عضلات گردن به رفع علائم کمک کند. گاهی اوقات از کشش سر و گردن هم برای کاهش علائم استفاده میشود.
• دارو : پرشک معالج از داروهای ضد التهابی مثل بروفن و ناپروکسن، داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی برای کاهش مشکلات بیمار استفاده میکند.
• تزریق کورتیکواستروئید : در صورتیکه اقدامات فوق نتواند موجب کاهش مشکلات بیمار شود تزریق کورتیکواستروئید در فضای اپیدورال روش بعدی درمان است. این تزریق به توسط متخصصین جراحی اعصاب و یا متخصصین بیهوشی (فوق تخصص درد) انجام میشود
• جراحی : در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به روشهای ذکر شده و یا در مواردی که بیمار از نظر حرکتی دچار فلجی شده باشد از روش های جراحی استفاده میشود.
جراحی فتق دیسک بین مهره ای گردنی
جراحی به روش های مختلفی انجام میشود که عبارتند از
• فورامینوتومی : در روش فورامینوتومی Foraminotomy سوراخی که ریشه عصبی از آن خارج میشود (به آن سوراخ فورامن میگویند) و فشار به عصب به علت تنگی آن سوراخ ایجاد شده، گشاد میشود تا عصب آزاد تر شود
• دیسککتومی : در روش دیسککتومی Discectomy دیسک بین مهره ای که موجب فشار به ریشه عصبی میشود خارج میگردد. این جراحی معمولا همراه با فیوژن مهره ها انجام میشود
• فیوژن مهره ها : فیوژن Fusion به معنی جوش دادن است. در فیوژن مهره ها ابتدا دیسک بین مهره ای خارج شده و سپس یک قطعه استخوان به جای آن گذاشته میشود تا بدین وسیله دو مهره مجاور به هم جوش بخورند. در این عمل مهره ها کمی بیشتر از هم فاصله میگیرند. این افزایش فاصله و حرکت نکردن مهره ها موجب میشود فشار کمتری به عصب وارد شود