تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
بطور طبیعی ساعد در امتداد بازو نیست بلکه با آن زاویه میسازد. در حالت ایستاده وقتی بازوها در دو طرف تنه آویزان هستند اگر کف دست ها را به طرف جلو بگیریم بهتر متوجه این انحراف می شویم. در این وضعیت میبینیم که فاصله مچ دست از خط وسط تنه بیشتر از فاصله آرنج است. زاویه بین بازو و آرنج را زاویه حمل یا Carrying angle میگویند. این زاویه در مردان ۱۰ درجه و در زنان ۱۵ درجه است. افزایش این زاویه را کوبیتوس والگوس Cubitus valgus و کاهش آنرا Cubitus varus مینامند.
کوبیتوس والگوس
در این نوع تغییر شکل یا دفرمیتی (Deformity)، زمانی که فرد در حالت ایستاده قرار می‌گیرد و بازو را به تنه چسبانده و آرنج را در حالت باز و آویزان قرار می‌دهد، مشاهده می‌شود که کف دست به جلو متمایل شده و مچ دست کاملاً از تنه دور شده و با آن فاصله گرفته است. شایع‌ترین علت این تغییر شکل، عدم جوش نخوردن در محل شکستگی کندیل خارجی استخوان بازو در ناحیه آرنج، که معمولاً در دوران کودکی رخ می‌دهد. هنگامی که شکستگی کندیل خارجی استخوان بازو جوش نمی‌خورد، به تدریج و به مرور زمان، مکان آن تغییر می‌کند. این تغییر مکان باعث می‌شود که سر استخوان رادیوس (ساعد) که با آن مفصل است، به سمت بالا حرکت کند و در نتیجه کل ساعد به سمت خارج انحراف پیدا کند.
در کوبیتوس والگوس برجستگی اپی کندیل داخلی در سمت داخلی آرنج بیش از معمول برجسته به نظر میرسد. این تغییر شکل آرنج معمولا برای بیمار فرد مشکلی ایجاد نمیکند مگر ایجاد فلج دیر رس عصب اولنا در ناحیه آرنج.
همانطور که می‌دانید، عصب اولنا از پشت زائده اپی کندیل داخلی آرنج عبور می‌کند. در اثر تغییر شکل کوبیتوس والگوس، مسیر حرکت این عصب طولانی می‌شود و در نتیجه تحت کشش قرار می‌گیرد. این کشش باعث بروز علائم فلجی در عصب اولنت می‌شود. این بیماری به نام “فلج دیررسی عصب اولنا” یا “سندرم تونل کوبیتال” شناخته می‌شود. در صورت بروز این عارضه، بیمار ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد، که در آن محل عصب از پشت اپی کندیل داخلی به جلوی آن منتقل می‌شود تا کشش روی عصب کاهش یابد.
بعضی از بیماران برای درمان تغییر شکل کوبیتوس والگوس به ارتوپد مراجعه می‌کنند. در این موارد، با انجام استئوتومی (شکاندن کنترل شده استخوان و قرار دادن آن در وضعیت مطلوب) می‌توان تغییر شکل را برطرف کرد.
کوبیتوس واروس
در این نوع تغییر شکل یا دفرمیتی (Deformity)، زمانی که فرد در حالت ایستاده قرار می‌گیرد و بازو و آرنج را در حالت باز و آویزان قرار می‌دهد، مشاهده می‌شود که کف دست به جلو متمایل شده و مچ دست به تنه نزدیکتر است تا آرنج. شایع‌ترین علت این تغییر شکل در آرنج، عدم جوش‌خوردن صحیح در محل شکستگی سوپراکندیلر (Supracondylar) استخوان بازو در دوران کودکی است. این تغییر شکل به نام “کوبیتوس واروس” (Cubitus varus) شناخته می‌شود و منجر به شکل قنداق تفنگ به خود بگیرد (Gunstock deformity) در اندام فوقانی می‌شود.
برای برطرف کردن این تغییر شکل، می‌توان از روش استئوتومی استفاده کرد. در این روش، با انجام شکستگی کنترل شده استخوان و قرار دادن آن در وضعیت مطلوب، تغییر شکل را برطرف می‌کنند.
منبع : ایران ارتوپد
