تشخیص علت هیپوکلسمی (کمبود کلسیم)

آزمایشات معمولی که از کنار هم گذاشتن آن ها می توان به تشخیص علت کمبود کلسیم رسید عبارتند از:
1- اندازه گیری سطح خونی کلسیم، فسفر، آلکالین فسفاتاژ، کراتی نین، آلبومین و منیزیوم.
2- اندازه گیری سطح خونی ویتامین D (فرم های غیر فعال، نیمه فعال و فعال) و هورمون پاراتورمون (PTH)
3- اندازه گیری دفع ادراری کلسیم و فسفر در طی 24 ساعت.
البته در بسیاری از مواقع، نیازی به انجام همه ی این آزمایشات نیست، بلکه با کمک گرفتن از شرح حال بیمار، معاینه او و اندازه گیری کلسیم، فسفر و الکالین فسفاتاز می توان به تشخیص رسید. الکالین فسفاتاز آنزیمی است که از سلولهای استئوبلاست در اثر فعال شدن آن ها آزاد شده، وارد جریان خون می شود.

برای آگاهی بیشتر از ارزش اندازه گیری کلسیم، فسفر و الکالین فسفاتاز در تشخیص علت هیپوکلسمی به 2 مثال زیر توجه کنید.

در هیپوکلسمی ناشی از هیپوپاراتیروئیدی (کمبود پاراتورمون) کلسیم سرم کم شده اما فسفر زیاد می شود در حالی که الکالین فسفاتاز تغییر چندانی نمی کند.

کمبود ویتامین D می تواند باعث ایجاد بیماری نرمی استخوان شود که در دوران کودکی به آن راشیتیسم و در بالغین استئومالاسی می گویند، در این بیماری سطح کلسیم و فسفر هر دو کاهش یافته اما سطح الکالین فسفاتاز افزایش می یابد و شدت این افزایش رابطه ی مستقیمی با میزان نرمی استخوان یا کمبود ویتامین D دارد.
ذکر این نکته ضروری است که الکالین فسفاتاز علاوه بر موجود بودن در سلول های استئوبلاست استخوان در سلول های بعضی از ارگان های دیگر بدن مثل کبد، روده ها و… نیز وجود دارد و با کمک سایر آزمایشات تکمیلی می توان منبع افزایش الکالین فسفاتاز خون را تشخیص داد. پس از آنکه علت هیپوکلسمی مشخص شد بیمار تحت درمان قرار می گیرد. برای درمان هیپوکلسمی بیماران را به دو گروه شدید و علامتدار یا خفیف و بدون علامت تقسیم می کنند.
منظور از شدید و علامتدار حالاتی هستند که کمبود کلسیم باعث اسپاسم های شدید عضلانی، اختلالات ریتم قلب و یا تشنج در فرد شده باشد.. در این حالت از تزریق آهسته وریدی کلسیم (انفوزیون) استفاده می شود. در بیماری که کمبود کلسیم آنها شدید نباشد، نیازی به درمان وریدی نیست بلکه با استفاده از کلسیم خوراکی و فرآورده های ویتامین D که میزان و نوع آنها رابطه ی مستقیمی با علت هیپوکلسمی دارد، استفاده می شود.

برای آشنایی با عوارض و درمان پوکی استخوان بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: کتاب درمان آسان کمردرد