آسیب رباط های انگشت دست

تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳

انگشتان دست انسان در معرض خطر آسیب‌های ناشی از ضربه قرار می‌گیرند، و مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال، یعنی مفصل وسطی انگشت، یکی از قسمت‌های بسیار حساس آن است. این مفصل بسیار حساس به ضربات بوده و آسیب پذیری بیشتری دارد. در صورتی که درمان مناسبی اعمال نشود، کشیدگی، پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن این مفصل می‌تواند منجر به خشکی و ناتوانی طولانی مدت آن شود.

آناتومی

در کف دست انسان پنج استخوان بلند و میله ای به نام متاکارپ Metacarp وجود دارد. هر متاکارپ به یک انگشت متصل میشود. هر انگشت سه بند دارد بجز انگشت شست که دو بندی است. هر بند انگشت یک استخوان به نام فالانکس Phalanx دارد.

فالانکس ها به یکدیگر و به استخوان متاکارپ مفصل میشوند. مفصل بین فالانکس و متاکارپ را مفصل متاکارپوفالانژیال Metacarpophalangeal joint مینامند. سه استخوان فالانکس در امتداد یکدیگر قرار گرفته و دو مفصل به نام مفاصل اینترفالانژیال Interphalangeal joint را میسازند.

مفصل اینترفالانژیال که به کف دست نزدیک تر است را مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال Proxiamal interphalangeal joint و یا به اختصار PIP و آنکه به نوک انگشت نزدیک تر است را مفصل اینترفالانژیال دیستال Diatal interphalangeal joint مینامند.

رباط ها یا لیگامان ها Ligaments نوارهای بافتی محکمی هستند که دو انتهای استخوان ها را در محل مفصل به یکدیگر متصل میکنند. رباط ها موجب میشوند استخوان ها در محل مفصل در کنار هم بمانند و در موجب پایداری مفصل میشوند.

محکم ترین رباط اطراف مفاصل اینترفالانژیال انگشت رباط است که به آن صفحه کفی یا ولار پلیت Volar plate میگویند. این رباط در قسمتی از مفصل است که در سمت کف دست قرار دارد و در هنگام صاف و مستقیم شدن انگشت تحت کشش قرار میگیرد. در این وضعیت، ولار پلیت مانع از آن میشود که مفصل اینترفالانژیال بیش از حد به سمت پشت خم شود.

در دو طرف هر مفصل اینترفالانژیال دو رباط جانبی یا کلترال Collateral ligament هم وجود دارد. این رباط ها مانع از خم شدن مفصل به طرفین میشوند. بنابراین مفصل فقط اجازه پیدا میکند که مانند یک لولا فقط در یک جهت خم و باز شود.

چگونگی آسیب مفصل وسطی انگشت دست

یکی از آسیب‌های شایع در مفصل اینترفالانژیال، کشیدگی (Sprain)، پیچ خوردگی یا پارگی رباط‌ها است. در این آسیب، یکی از رباط‌های مفصل کشیده می‌شود و می‌تواند به صورت ناقص یا کامل پاره شود. این کشیدگی یا پارگی می‌تواند در ولار پلیت (Volar plate) یا در یکی از رباط‌های جانبی یا کلترال مفصل رخ دهد.

آسیب ولار پلیت در حالتی اتفاق می‌افتد که انگشت به سمت عقب خم شود. در حالت طبیعی، انگشت فقط به یک سمت خم می‌شود و هنگامی که صاف می‌شود، تمام بندها به صورت متوالی در هم قرار می‌گیرند. اما وقتی نیرویی در جهت معکوس وارد مفصل شده و آن را به سمت عقب یا پشت دست خم می‌کند، ولار پلیت تحت تنش زیادی قرار می‌گیرد. در این حالت، آسیب ممکن است به صورت کشیدگی باشد یا ولار پلیت به صورت ناقص یا کامل پاره شود.

در صورت پارگی ولار پلیت در مفصل وسطی انگشت، این پارگی معمولاً در نقطه اتصال ولار پلیت به بند وسطی انگشت رخ می‌دهد. هنگامی که در محل اتصال ولار پلیت به بند وسطی کشیدگی یا پارگی رخ دهد، ممکن است یک قطعه کوچک از استخوان نیز آسیب ببیند. اگر این قطعه استخوان کوچک باشد، معمولاً مشکل زیادی ایجاد نمی‌کند، اما اگر بزرگ بوده و بخش قابل توجهی از سطح مفصل را جدا کند، نیاز به جراحی و جااندازی آن و سپس ثابت‌سازی آن وجود دارد.

وقتی انگشت با فشار به طرفین خم میشود ممکن است یکی از رباط های جانبی یا کلترال مفصل کشیده شده و یا بصورت ناقص و یا کامل پاره شود.

منبع : ایران ارتوپد