آرتروز کمر و ستون فقرات علت، علائم و درمان با طب فیزیکی

تاریخ ۵ بهمن ۱۳۹۸

ستون فقرات از ۳۳ استخوان که به آنها مهره گفته می شود ساخته شده است. این مهره های ستون فقرات را پشتیبانی کرده و رباط ها و ماهیچه هایی که به آن متصل هستند باعث حرکت بدن می شوند. مهره ها به وسیله دیسک های بین مهره ای و مفاصل فاست به یکدیگر متصل شده اند. به مرور زمان، غضروف هایی که از مفاصل فاست محافظت می کنند تحلیل می روند. وقتی که این اتفاق می افتد، مهره ها روی یکدیگر لغزیده و باعث درد و تورم و در نتیجه آرتروز ستون فقرات می شود. این عارضه ممکن است زمانی رخ دهد که مایع سینوویال که لایههای در بین مهره ها است عفونی شود. شایع ترین نوع آرتروز که بر ستون فقرات تأثیر می گذارد، استئوآرتریت، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلت انکیلوزین است.

آرتروز ستون فقرات چیست؟

آرتروز ستون فقرات به دلیل از بین رفتن غضروف مفاصل و دیسک ها در گردن و قسمت تحتانی کمر ایجاد می شود. در برخی موارد، آرتروز باعث ایجاد خارهای استخوانی شده که بر عصب هایی که از ستون فقرات خارج می شوند فشار وارد می کنند. این امر باعث ایجاد احساس ضعف و درد در دستها و پاها می شود.

علل

– آرتروز ستون فقرات معمولاً به مرور زمان و به تدریج ایجاد می شود اما می تواند به دلیل آسیب های ناگهانی مانند زمین خوردن یا بلند کردن اشتباه اجسام نیز ایجاد شود.
– شایع ترین نوع آرتروز که به دلیل آسیب دیدگی های ناشی از افزایش سن است باعث زوال پوشش غضروفی مفاصل می شود.

خطرات احتمالی ناشی از آرتروز ستون فقرات

دو خطر احتمالی ناشی از ابتلا به آرتروز ستون فقرات عبارتند از:

– افزایش سن: شیوع علائم آرتروز مفاصل فاست از سن ۴۵ سالگی شروع شده و به سرعت افزایش می یابد و پس از آن نیز ادامه می یابد. شیوع آرتروز ستون فقرات با افزایش سن شدت می یابد زیرا با گذشت زمان مفاصل فاست ساییده شده و رو به زوال می روند. همچنین غضروف ها نازک شده و به مرور انعطاف پذیری خود را از دست می دهند و مفاصل را مستعد ابتلا به آرتروز می کنند.
-آسیب دیدگی دیسک بین مهره ای: دیسک های بین مهره ای مانند یک بالشت بین دو مهره عمل می کنند. آسیب دیدگی دیسک بین مهره ای متفاوت از آرتروز ستون فقرات است البته معمولاً آسیب دیدگی دیسک باعث ابتلا به آرتروز می شود.
– اضافه وزن و چاقی: مفاصل فاست مفاصلی هستند که باید وزن بدن را تحمل کنند و افراد چاق یا افرادی که اضافه وزن دارند بیش از سایرین در معرض ابتلا به آرتروز ستون فقرات هستند. در واقع، افراد چاق ۵ برابر افراد دیگر در معرض آرتروز ستون فقرات در قسمت تحتانی ستون فقرات خود هستند.
-بیماری ها یا نقایص مادرزادی: اسکولیوزیس یا ناترازی ستون فقرات می تواند بر مفاصل فاست بین مهره ها فشار بیش از حدی وارد کند و احتمال ابتلا به آرتروز ستون فقرات را افزایش دهد. نقرس یا آرتریت عفونی و اختلالات متابولیک و بیماری های مادرزادی دیگر نیز ممکن است احتمال ابتلا به آرتروز ستون فقرات را افزایش دهند.

علائم

برخی علائم آرتروز ستون فقرات عبارتند از کمر درد، گرفتگی کمر، درد و بی حسی در گردن، درد در ناحیه تحتانی کمر که به سمت باسن و رانها کشیده میشود، ضعف و بیحسی در دستها و پاها، اختلال در راه رفتن یا خم شدن و در موارد حاد و شدید، بدشکلی و نافرمی ستون فقرات. علائم ممکن است ثابت بوده و یا متناوباً احساس شده و برای مقطعی از بین بروند. کمر شما در هنگام بیدار شدن از خواب به شدت گرفته و سفت می شود.

تشخیص و آزمایش های تشخیصی

اگر شما هر یک از این علائم را همراه با آرتروز ستون فقرات خود می بینید، فکر خوبی خواهد بود اگر به پزشک مراجعه کرده و با وی مشورت کنید. او سوابق پزشکی و علائم شما را بررسی کرده و سپس معاینات فیزیکی و بالینی لازم را انجام می دهد. همچنین ممکن است نیاز باشد شما برخی از آزمایش های تشخیصی مانند آزمایش خون، عکس برداری به وسیله اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن، اسکن استخوان ها و میلوگرام را انجام دهید. این آزمایش ها برای تأیید تشخیص آرتروز ستون فقرات ضروری است زیرا علائم آرتروز ستون فقرات مشابه بسیاری از بیماریهای مرتبط با کمر است.

اقدامات درمانی

زمانی که تشخیص بیماری محرز شد، اقدامات درمانی آغاز می شود. اقدامات درمانی بر اساس نوع آرتروز ستون فقرات و شدت و گستردگی آن تنظیم می شود. عموماً فرایند درمان شامل دارو، درمان های فیزیکی، انجام تمرینات ورزشی، گرما درمانی، سرما درمانی و استراحت می شود.

استراحت

استراحت کافی نقش عمدهای در فرایند درمان دارد. استفاده از بستههای یخ به کاهش درد و تورم کمک می کند.

داروها

داروهایی مانند داروهای مسکن و ضد درد یا گلوکوزامین و مکملهای سولفات کوندروتین برای کاهش درد و داروهای ضدالتهابی غیر آستروئید برای درمان آرتروز ستون فقرات تجویز می شوند. در صورت ابتلا به روماتیسم مفصلی ممکن است داروهای تعدیلکننده روماتیسم مفصلی تجویز شوند. همچنین روش های متعدد جراحی برای درمان آرتروز ستون فقرات وجود دارد که به کاهش دائمی درد کمک می کند.

درمان های فیزیکی و انجام حرکات ورزشی

یکی از مؤثرترین روش های درمانی آرتروز ستون فقرات انجام حرکات ورزشی منظم و درمان های فیزیکی است که بر کشش عضلات ران، مفاصل کمر و عضلات همسترینگ متمرکز بوده و به حفظ دامنه حرکتی ستون فقرات کمک می کنند.

تزریق

اگر علائم شدید بود، متخصص طب فیزیکی تزریق آستروئید یا اوزون را برای شما تجویز می کند تا به کاهش تورم و مدیریت درد کمک شود.

لیزر درمانی

لیزر درمانی سرد یک روش درمانی عالی است که غالباً برای درمان طیف وسیعی از امراض و دردهای ناشی از آرتروز در کمر به کار برده می شود. این روش درمانی با ترکیب تحریک الکتریکی و تکنولوژی لیزر سرد به بدن این امکان را می دهد که به طور طبیعی به درمان خود کمک کند. لیزر درمانی سرد شامل ابزار ساطع کننده نور است که می تواند برای بسیاری از قسمت های بدن به کار برده شود.

روش TENS

این نوع از درمان از مقادیر جزئی الکتریسیته برای کاهش حساسیت عصب های اطراف ستون فقرات به کار برده می شود. این روش درمانی عوارض جانبی کمی داشته و از روش های غیرتهاجمی محسوب میشود. البته درد در همه بیماران با این روش بهبود نمییابد. معمولاً یک فیزیوتراپیست روش (TENS) را تجویز می کند و با روش صحیح آن را برای بیمار به کار می بندد.

شاک ویو تراپی

استفاده از روش شاک ویو تراپی برای درمان آرتروز روشی اثبات شده و مؤثر است. با کمک روش شاک ویو تراپی تورم مفاصل که همراه با آرتروز به وجود می آید با کاهش مایعات سینوویال و پروتئین های مایع سنوویال کاهش می یابد.

پی آر پی

پی آر پی (PRP) می تواند در درمان آرتروز بسیار مؤثر باشد به خصوص در مراحل اولیه بیماری. پی آر پی به کاهش تورم و درد ناشی از آرتروز کمک می کند. با این روش بازسازی غضروف تحریک شده که به صورت بالقوه مانع از تأثیر اثرات تخریبی افزایش سن می شود و روند پیشرفت آرتروز را کند می کند. پی آر پی و همچنین پرولوتراپی می تواند باعث تقویت رباط ها، بازسازی و تحریک مویرگی جریان خون در بافتهای همبند شود.

درمان های دستی

درمان های دستی (مانند کایروپرکتیک یا درمان های دستی استئوپاتیک) برای علائم مزمن یا کاهش دردهای شدید ناشی از آرتروز در قسمت تحتانی کمر توصیه می شود. فلسفه انجام درمان های دستی ایناست که اختلال در عملکرد مفصل در ستون فقرات باعث ایجاد درد می شود. حرکت دادن مفاصل ستون فقرات از طریق درمان های دستی (که به آن تنظیم هم گفته می شود) میتواند باعث کاهش درد شود.
از آنجا که آرتروز یک اختلال عملکردی در مفاصل است، ممکن است به حرکت دادن واکنش نشان دهد. انواع دیگر درمان های دستی که به آنها تراکشن گفته می شود نیز ممکن است به کار برده شود مانند تراکشن گرانشی با استفاده از بلوکهای تنظیم کننده

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی میتواند به کاهش درد ناشی از آرتروز کمک کرده و گردش خون را بهبود بخشد. این روش همچنین می تواند برای کاهش استرس و فشار و تنش های عضلانی مفید واقع شود؛ اما پیدا کردن فرد متخصص که برای ماساژ دادن افراد مبتلا به آرتروز آموزش دیده باشد از اهمیت زیادی برخوردار است.

عمل جراحی

تهاجمی ترین گزینه، جراحی ستون فقرات است که بیشتر مردم تمایلی به مواجه شدن با خطرات احتمالی آن ندارند زیرا ممکن است عوارض جدی همراه با عمل جراحی ایجاد شود. در برخی موارد ممکن است اقدامات درمانی متداول مؤثر نباشد و تنها راه باقی مانده انجام عمل جراحی باشد.