خار پاشنه و درمان آن با راه ها و روش هایی مانند شاک ویو تراپی ، دارو، کفی طبی ، طب سنتی، ماساژ کف پا و عمل جراحی برای از بین بردن علائم و نشانه های آن ، همچنین آشنایی با علت و دلایل این بیماری
متخصصان ما در مرکز جامع طب فیزیکی و توانبخشی دکتر فرخانی با بهره‌گیری از درمان‌های جدید به رفع سریع مشکل خار پاشنه می‌پردازند. از جمله این درمان‌ها میتوان به تزریق، شاک ویو، رادیوفرکوئنسی، کفش و کفی طبی، فیزیوتراپی و ورزش اشاره کرد. جهت دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره‌های ۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل نمایید.
خار پاشنه چیست ؟
خار پاشنه پا (Heel Spur) عبارت است از به وجود آمدن یک زایده استخوانی در پاشنه پا که باعث درد پاشنه پا و مشکل در راه رفتن می شود. علت خار پاشنه پا می تواند وارد آمدن فشار یا آسیب به بافت پاشنه پا باشد، که منجر به التهاب و استخوانی شدن رباط های کف پا شود. التهاب غلاف کف پا علت درد پاشنه پا می شود . فاسیا پلانتار یک رباط نازک است که پاشنه را به پای شما متصل می‌کند. این رباط از قوس پای شما پشتیبانی می‌کند و در حرکت راه رفتن به شما کمک زیادی می‌کند. یکی از متداول‌ترین مشکلات ارتوپدی، التهاب فاسیا پلانتار است. در طول روزمره، رباط فاسیا پلانتار شما ممکن است با ساییدگی و پارگی‌های مختلف مواجه شود. به طور عمومی، این رباط مانند یک فنر عمل می‌کند و قوس پا را حمایت می‌کند. فشار زیاد بر روی پا می‌تواند به آسیب و پارگی منجر شده و باعث التهاب رباط شود. این التهاب منجر به درد در پاشنه، سفتی و خارپاشنه پا می‌شود.
علل و دلایل
علت خار پاشنه در اثر ایجاد فشار بر روی رباطی که از قوس کف پا حمایت می کند به وجود می آید.فشار می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های ریز در رباط شود که منجر به درد و تورم می‌شود. افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به التهاب فاسیا پلانتار قرار دارند. این وضعیت باعث افزایش فشار بر رباط پلانتار می‌شود، به ویژه اگر اضافه وزن به صورت ناگهانی افزایش یابد. زنان باردار نیز اغلب، به خصوص در اواخر دوره بارداری، با حملات التهاب فاسیا پلانتار مواجه می‌شوند. درواقع، اگر شما یک دونده هستید، احتمال ابتلا به مشکلات خارپاشنه بیشتر است. همچنین، افرادی که در کارهای فعالیت بالا وابسته به پاهای خود هستند، مانند کارگران کارخانه یا سرورهای رستوران، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. افراد فعال در رده سنی ۴۰ تا ۷۰ سال بیشترین خطر ابتلا به التهاب فاسیا پلانتار را دارند و این مشکل در زنان نسبت به مردان کمی رایج‌تر است. اگر شما به یکی از مشکلات پا، مانند طبیعی نبودن قوس کف پا که ممکن است زیاد یا کم باشد(صافی کف پا)، ممکن است التهاب پلانتار در شما توسعه یابد و منجر به خار پاشنه شود. تاندون آشیل (تاندون اتصال عضلات ساق پا به پاشنه) نیز ممکن است در ایجاد درد پلانتار فاسیا دخیل باشد، پوشیدن کفش با پاشنه نرم و پشتیبانی ضعیف از قوس پا نیز می تواند منجر به التهاب فاسیا پلانتار شود.التهاب پلانتار فاسیا توسط خار پاشنه ایجاد نمی شود. خار پاشنه یک قلاب از استخوان است که می تواند در استخوان پاشنه (استخوان پاشنه پا) پا تشکیل شده باشد. یک نفر از هر ۱۰ نفر خار پاشنه دارد، اما تنها یک نفر از ۲۰ نفر با خار پاشنه درد را تجربه می کند. علت خار پاشنه پا می تواند دلائل دیگری داشته باشد که در زیر می توان به آن اشاره کرد:
- پاهای شما هنگام راه رفتن بیش از حد معمول به سمت داخل می چرخد
- پوشیدن کفش هایی که اندازه نیست و یا اینکه کهنه شده باشند
- ماهیچه های ساق پا و یا تاندون آشیل شما سفت باشند
علایم و نشانه ها
از علائم خار پاشنه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
شکایت عمده کسانی که با التهاب فاسیا پلانتارمواجه اند درد و سفتی در پایین پاشنه است که می تواند از علائم خارپاشنه باشد. این درد در طول زمان به تدریج توسعه می یابد . معمولا فقط یک پا تحت تاثیر قرار می دهد ، اما می تواند هر دو پا را درگیر کند .برخی از افراد درد کمی دارند، در حالی که دیگران ممکن است درد شدیدی را تجربه کنند، و برخی دیگر از علایم خار پاشنه احساس سوزش یا درد در پایین پا که به بیرون از پاشنه پا گسترش می یابد می باشد. درد معمولا در صبح زمانی که شما اولین گام خود را از تخت بر می دارید بدتر می شود ، و یا اگر شما نشسته اید و یا دراز کشیده اید برای شروع راه رفتن درد را احساس می کنید، ممکن است بعد از چند قدم اول این درد و سفتی کمتر شود. اما ممکن است در طول روز و انجام فعالیت های روزانه آسیب پای شما بیشتر شود. بالا رفتن از پله می تواند به علت خشکی پاشنه پا بسیار دشوار باشد. پس از فعالیت طولانی مدت، درد می تواند به دلیل افزایش التهاب زیاد شود. درد معمولا در طول فعالیت احساس نمی شود، بلکه فقط پس از قطع حرکت و در شروع حرکت احساس می شود.
اگر شب ها با پا درد مواجه هستید ممکن است مشکل شما چیزی به جز خار پاشنه باشد. درد های شبانه پا ممکن است به علت آرتریت و یا مشکلات اعصاب پا مانند سندروم تونل تارسال (tarsal tunnel syndrome) باشند
عوارض
در صورت نادیده گرفتن شرایط خارپاشنه، درد مزمن پاشنه می‌تواند گسترش یابد. این وضعیت می‌تواند به تغییرات در راه رفتن شما منجر شود و باعث آسیب به پاها، زانوها، باسن و پشت شود. تزریق استروئید و برخی از درمان‌های دیگر ممکن است رباط پلانتار را ضعیف کنند و باعث پارگی پتانسیل دارند. عمل جراحی نیز با خطراتی از جمله خونریزی، عفونت و واکنش به بیهوشی همراه است. همچنین، تمایز فاسیا پلانتار ممکن است تغییراتی در پا ایجاد کرده و آسیب به اعصاب را به همراه داشته باشد. برش عضله دیگاستریک نیز ممکن است به آسیب عصبی منجر شود. علاوه بر این، بروز مشکلات در قسمت پایین کمر یا زانو به دلیل لنگیدن مداوم نیز از عوارض بیماری خارپاشنه می‌باشد.
پیشگیری از بروز خار پاشنه پا
از انجام فعالیت هایی که در زمان ابتلا به خار پاشنه پا باعث وارد آمدن فشار مداوم به پا می شوند، خودداری کنید. کفشی بپوشید که در قسمت پاشنه، یک بالشتک پلاستیکی یا نمدی داشته باشد. همچنین می توانید از کفی های طبی مناسب در کف کفش خود استفاده نمایید. بیمار خارپاشنه معمولاً با درمان محافظه کارانه قابل معالجه است. اگر درمان محافظه کارانه موفقیت آمیز نبود، خار پاشنه را غالباً می توان با جراحی معالجه کرد.نهایتاً هر چقدر که می‌توانید روی پاشنه پا فشار نیاورید، خصوصاً در اوایل درمان بیماری.
تشخیص
دکتر شما یک معاینه بالینی برای تعیین حساسیت به لمس و تعیین محل دقیق درد در پای شما انجام میدهد تا مطمئن شود که مشکلات مختلف پا باعث درد شما نشده باشد. ممکن است دکتر شما بخواهد انعطاف پذیری پای شما چک کند. همچنین قرمزی یا تورم خفیف می تواند قابل ملاحظه باشد.دکتر شما قدرت عضلات و سلامت اعصاب شما را با چک کردن رفلکس ها، قدرت ماهیچه ای، حس لمس و هماهنگی و تعادل شما ارزیابی می کند.اشعه X یا اسکن رزونانس مغناطیسی تصویربرداری (MRI) ممکن است تجویز شود تا مطمئن شود که هیچ چیز دیگری مانند شکستگی استخوان باعث درد پاشنه شما نشده باشد.
درمان خار پاشنه پا
روش جدید که برای درمان خار پاشنه پا و فاشیای پلانتر به کار برده می‌شود رادیوفرکوئنسی است. تحت بیهوشی موضعی، الکترودهایی روی پوست پاشنه پا و در محلی که بیشترین درد وجود دارد قرار داده می‌شود. در رادیو فرکوئنسی معمولاً ۴ تا ۵ محل جداگانه برای الکترودها در نظر گرفته می‌شود. در برخی موارد برای تعیین محل درست قرار دادن الکترودها از تصویربرداری اولتراسوند استفاده می‌شود. الکترودها از نظر سایز و شکل شبیه سوزن‌های تزریق معمولی هستند. امواج رادیوفرکوئنسی از طریق پوست به داخل پا ارسال می‌شود. یک الکترود در هر مرتبه بر روی یک قسمت که درد زیادی دارد متمرکز می‌شود. انتهای عصب در برخی از مناطق بیحس می‌شوند و در نتیجه درد از بین می‌رود. این فرایند طب سوزنی نیست بلکه یک روش پزشکی تحقیق‌شده، پذیرفته‌شده و اثبات‌شده است که توسط متخصص طب فیزیکی برای کاهش درد مزمن پاشنه پا و درمان خار پاشنه پا به کار برده می‌شود. شاک ویو موج انرژی بسیار کوتاه اما شدیدی است که سریعتر از سرعت صوت حرکت می‌کند. شاکویو درمانی روشی غیرتهاجمی است که امواج فشاری را برای درمان عارضه‌های عضلانی اسکلتی گوناگون به کار می‌گیرد. امواج صوتی با انرژی بالا (شاک ویو) نیروی مکانیکی را بر بافت‌های بدن اعمال می‌کند.
بازدید کنندگان گرامی جهت آشنایی بیشتر با روش های درمان خار پاشنه پا می توانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده کنید
بهترین راه درمان خار پاشنه استفاده از شوک ویوتراپی می باشد. مرکز جامع توانبخشی دکتر فرخانی مفتخر است که از بهترین و جدیدترین دستگاه شوک ویو تراپی برای درمان کلیه بیماران عزیز استفاده می کند
درمان خانگی
درمان اولیه در منزل شامل متوقف کردن فعالیت های پای خود و گذاشتن یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه سه یا چهار بار در روز برای کاهش تورم است. شما همچنین می توانید کاهش و یا تغییر در فعالیت های ورزشی خود را امتحان کنید. استفاده از حمایت های قوس در کفش خود و انجام تمرینات کششی نیز ممکن است به تسکین درد کمک کند.داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن (به عنوان مثال موترین یا آسپرین) و ناپروکسن اغلب برای کاهش التهاب در رباط استفاده می شود.
تزریق
در صورتی که درمان خانگی و داروهای ضد التهابی تسکین درد را فراهم نکنند، تزریق کورتیکواستروئید مستقیماً به منطقه آسیب دیده از رباط می‌تواند مفید باشد. پزشک شما می‌تواند این روش را در مطب خود انجام دهد. احتمالاً پزشک شما از دستگاه سونوگرافی برای تعیین بهترین محل برای تزریق استفاده خواهد کرد. همچنین، استروئیدها می‌توانند به پوست پاشنه یا قوس پا مالیده شده و سپس از یک جریان الکتریکی بدون درد استفاده شود تا استروئید امکان عبور از پوست شما به عضلات را داشته باشد.
ازن تراپی
بهبود آسیب دیدگی در بافت های بدن به وجود جریان خون در این بافت ها بستگی دارد. بافت های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارند که باید توسط خون به این بافت ها منتقل شود. اکسیژن مهم ترین ماده برای ترمیم بافت ها است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده موجب کاهش جریان خون،اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می شود. عدم حضور اکسیژن موجب تجمع اسید لاکتیک و منجر به درد می شود. در روش اوزن درمانی، اوزون،دارو های ضد التهابی و ویتامین ها به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. این روش به ترتیب زیر عمل می کند:
- با استفاده از بی حسی موضعی عصب ها بی حس می شوند.
- مواد ضد التهابی موجب کاهش درد،تورم و التهاب و در نتیجه افزایش جریان خون می شوند.
- با استفاده از ویتامین و مواد معدنی بافت ها تغذیه می شوند و به بازسازی آن ها کمک می شود.
- اوزون که یک اکسیژن غیر فعال است پس از تزریق به بافت به صورت فعال در آمده و موجب اکسیژن رسانی به ناحیه آسیب دیده می شود.
تاثیر درمان یک تا سه روز پس از انجام تزریق آغاز می شود و و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می شود. روند بهبودی در بیماران بسته به شدت آسیب متفاوت است، با این حال اکثر بیماران تنها به سه تا پنج جلسه درمان نیاز دارند. بر خلاف دیگر روش های تزریقی ، تزریق اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران به همراه ندارد و نتایج آن دائمی است.
فیزیوتراپی
بخش مهم و یکی از بهترین روش های درمان برای خارپاشنه است. این کار می تواند به کشش فاسیا پلانتار و تاندون آشیل کمک کند. یک پزشک فیزیوتراپی نیز می تواند به شما ورزش هایی برای تقویت ماهیچه های پایین پا، و کمک به ایجاد ثبات در پیاده روی شما و کاهش فشار در فاسیا پلانتار اموزش دهد. اگر درد ادامه دارد و روش دیگر برای شما کارامد نیستند، دکتر شما ممکن است درمان با امواج را توصیه کند. امواج صوتی پاشنه شما را برای بهبودی رباط تحریک می کنند. این درمان می تواند منجر به کبودی، تورم، درد، و بی حسی شود و هنوز ثابت نشده است به طور مداوم در تسکین علائم خار پاشنه پا موثر است.
بریس:اسپلینت شبانه یکی دیگر از راه های درمان خار پاشنه پا است که می تواند به کشش ساق پا و قوس پا کمک کند . اسپلینت های شبانه یک نوع بریس است که پای شما را در موقعیت خم قرار می دهد و فاسیا پلانتار و تاندون آشیل را در طول شب تحت کشش نگه می دارد. این می تواند از درد صبح و سختی جلوگیری می کند.
ارتز ویژه
ارتز ویژه پد یا کفی طبی کفش که برای شما ساخته می شود که با حمایت قوس، برای کفش شما ممکن است به کاهش برخی از درد ها کمک کند و باعث توزیع فشارشود و از صدمه بیشتر به فاسیا پلانتار جلوگیری می کند. قالب های بوتی ممکن است برای بی حرکت نگه داشتن پای شما و کاهش فشار مورد استفاده قرار بگیرد این کفش طبی مثل یک بوت اسکی به نظر می رسد ومی توانید برای حمام کردن آن را در آورید .
درمان با داروهای گیاهی و طب سنتی
ماساژ با روغن
یکی از بهترین راه ها برای درمان خار پاشنه ماساژ با یک روغن گرم مانند (زیتون، سیاهدانه،کنجد،هسته قیسی،نارگیل،شترمرغ،کوهان شتر) می باشد.
گرم نگه داشتن موضعی
پیشنهاد می شود برای درمان و رفع خار پاشنه تکه ای پشم در کفش خود و زیر پاشنه قرار دهید .پوشیدن جوراب پشمی و استفاده از کرسی در هوای سرد نیز در درمان درد خار پاشنه پا موثر است
حجامت
انجام دادن حجامت با کاهش التهاب در پاشنه تاثیر بسیاری در درمان خار پاشنه پا دارد در اکثر اوقات انجام دادن یک بار حجامت کافی است اما در صورت نیاز ممکن است تکرار شود محل انجام دادن حجامت می تواند در دو طرف تاندون آشیل (مخصوصا سمت داخل پا) باشد.
پرهیز از مصرف غذاهای سرد
خار پاشنه بیماری سرد است به همین علت اگر بیمار تا جایی که ممکن است از غذاهار گرم استفاده کند خار پاشنه سریعتر بهبود می یابد.برای مثال تداوم در مصرف سیر درد خار پاشنه را رفع خواهد کرد .
همچنین مصرف غذاهای سرد مانند لبنیات برای بیماری خار پاشنه مضر است
استفاده از کلسیم های طبیعی
با آنکه گفتیم که خار حاصل رسوب غیر طبیعی کلسیم در استخوان پاشنه است انتظار می رود که مصرف غذاهای حاوی کلسیم از علل خار پاشنه بوده و باعث تشدید بیماری می شود.اما جالب این است که مصرف خوراکی های حاوی کلسیم های طبیعی شدت بیماری را کاهش داده و آن را به آرامی درمان می کند
رژیم غذایی
جهت بهبود این عارضه رژیم غذایی خاصی توصیه نمی‌شود، مگر اینکه اضافه وزن داشته باشید. در این صورت، باید وزن خود را کم کنید تا از فشار وارده به کف پا کم شود.
جراحی
تنها در موارد که در آن درد بسیار شدید است استفاده می شود. عمل جراحی خارپاشنه پا را می توان تا حدی از استخوان پاشنه جدا کرد، اما در این حالت قوس پا ضعیف می شود و ممکن است عملکرد کلی پا از بین برود . روش دیگر جراحی شامل جراحی در طول ساق پا به نام برش عضله دیگاستریک است. اکثر مردم برای رفع درد نیازی به عمل جراحی ندارند. با این حال، درمان می تواند از چند ماه تا دو سال قبل از بهبود علایم خار پاشنه پا طول بکشد.
بیمار در زمان بیماری باید از ورزش و ایستادن‌های طولانی اجتناب کند، ورزش می‌تواند باعث تشدید درد شود و بیمار در دوره درمان از ایستادن‌های طولانی و ورزش‌های سنگین باید دوری و با کم کردن اضافه وزن به بهبود بیماری کمک کند.
درمان‌های سنتی مانند بطری‌های پلاستیکی یخ زده، راه رفتن بر روی شیشه‌های خورد شده که داخل پارچه پیچیده شده‌اند و سطح ناصاف به لحاظ علمی ثابت شده نیستند و کمکی به درمان خارپاشنه پا نمی‌کند. درمان صحیح خار پاشنه پا می‌تواند از بروز مجدد آن پیشگیری کند، احتمال بازگشت خار پاشنه برای افراد چاق و افرادی که عوامل مستعد کننده را رعایت نمی‌کنند، وجود دارد.
نتیجه گیری
خار پاشنه پا ممکن است به دلایلی به وجود بیاید و باعث ایجاد عوارضی در افراد مبتلا به این بیماری شود که این افراد می توانند با راه ها ورش های درمانی مانند شوک ویو تراپی، مصرف دارو و دیگر روش هایی که در مورد آن ها توضیح داده شد خار پاشنه را درمان کنند و در صورتی که این روش ها برای درمان خار پاشنه موثر نباشد ممکن است عمل جراحی برای درمان خارپاشنه این افراد توصیه شود.