تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
محلی که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند را مفصل میگویند. از لحاظ کارکردی سه نوع مفصل در بدن انسان وجود دارد
مفصل متحرک یا دی آرتروز
در این نوع مفاصل دو استخوان تشکیل دهنده مفصل کاملا آزادانه در کنار یکدیگر حرکت میکنند مانند مفصل مچ دست یا زانو
مفصل نیمه متحرک یا آمفی آرتروز
در این نوع مفاصل استخوان های تشکیل دهنه مفصل توسط بافتی دیگر به یکدیگر چسبیده اند و نمیتوانند به خوبی نسبت به هم حرکت کنند مانند مفاصل بین دو مهره کمری یا مفصل بین استخوان های درشت نی و نازک نی در ناحیه زانو
مفصل بدون حرکت یا سین آرتروز
در این مفاصل دو سر استخوان ها به توسط غضروف یا رباط به هم متصل شده و عملا حرکتی بین دو استخوان وجود ندارد مثل مفصل بین استخوان های جمجمه
قسمت های تشکیل دهنده مفاصل متحرک یا دی آرتروز
غضروف
این بافت انتها های استخوان ها را پوشانده و موجب روان شدن حرکت دو استخوان نسبت به یکدیگر میشود
کپسول مفصلی
کپسول مفصلی یک پوشش یا کیسه است که اطراف مفصل قرار می‌گیرد و سطح خارجی مفصل را پوشش می‌دهد. این کپسول به شکل یک پرده یا کیسه است که از طریق تمام اطراف مفصل گسترش یافته است. بالا و پایین این کپسول به غضروفی متصل میشود که به استخوان مچسبد و در نتیجه نگه‌داشتن دو سر استخوان در محل مفصل را فراهم میکند. این کپسول مفصلی مهمترین ساختمانی است که مفصل را در کنار هم نگه می‌دارد و عملکرد صحیح مفصل را تضمین میکند.
رباط یا لیگامان
رباط‌ها (لیگامانت ها) نوارهایی از بافت لیفی یا فیبروس است که در اطراف مفصل و خارج از کپسول مفصلی قرار دارند و وظیفه حفظ پایداری مفصل را بر عهده دارند. این رباط‌ها بافتی بسیار محکم دارند و تحت تنش قرار می‌گیرند تا مفصل را در محدوده حرکتی معین نگه دارند.
وظیفه اصلی رباط‌ها، محدود کردن حرکت مفصل در جهات خاصی است تا مفصل تنها در جهت‌های خاصی قابلیت حرکت داشته باشد. به این ترتیب، رباط‌ها موجب می‌شوند مفصل فقط در جهت‌های مشخصی حرکت کند و از حرکت نامطلوب یا آسیب روی مفصل جلوگیری کنند.
در بیشتر موارد، رباط‌ها به کپسول مفصلی متصل می‌شوند و به عنوان جزئی از آن عمل میکنند. این به این معنی است که رباط‌ها و کپسول مفصلی با هم تعامل میکنند و تشکیل یک سیستم تقویتی و پشتیبانی برای مفصل را ایجاد میکنند.
لایه سینوویال
یک لایه سلولی نازک و حساس وجود دارد که سطح داخلی کپسول مفصل را پوشانده و وظیفه آن ترشح مایع سینوویال (مایع مفصلی) را برعهده دارد. مایع سینوویال، یک مایع لزج و لغزنده است که درون کپسول مفصل و بین سطوح مفصل وجود دارد. این مایع باعث روان شدن و لغزش صاف و بی‌مشکل غضروف‌ها بر روی یکدیگر میشود. همچنین، این مایع نیز وظیفه تغذیه غضروف مفصل را داراست، به‌طوری که با فراهم کردن مواد مغذی مورد نیاز، به حفظ و سلامتی غضروف کمک میکند.
منیسک
در مفصل زانو وجود دارد. از جنسی شبیه غضروف است و موجب افزایش پایداری مفصل شده و نقش جذب کننده شوک های ناشی از ضربات ناگهانی به مفصل را هم بازی میکند.
منبع : ایران ارتوپد
