درمان سردرد میگرنی با فیزیوتراپی و تحریک مغناطیسی مغز

تاریخ ۵ بهمن ۱۳۹۸

میگرن یک بیماری پیچیده است که علائم متفاوتی دارد. برای بسیاری از مردم اصلی‌ترین جنبه این علائم، سردرد است. علائم دیگر شامل اختلال در دید، حساسیت به نور، صدا و بو، احساس بیماری و استفراغ می‌شود. حملات میگرنی ممکن است بسیار سخت باشد و موجب شود که شما تا ساعت‌ها دراز بکشید. علائم در افراد، متفاوت بوده و ممکن است در هر حمله فرق کند. ممکن است حملات در مدت و تناوب با هم تفاوت داشته باشند. حملات میگرنی معمولاً ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشند و بیشتر افراد در بین این حملات علامتی از میگرن ندارند. میگرن می‌تواند تأثیر زیادی در کار، خانواده و زندگی اجتماعی فرد داشته باشد اما خوشبختانه می‌توان آن را با کمک روش‌های مختلف فیزیوتراپی مدیریت کرد.

میگرن چیست؟

میگرن یک تمایل ارثی به سردرد تنشی با اختلالات حسی است و مغز در تعامل با اطلاعات حسی ورودی، ناپایدار و بی‌ثبات است و نمی‌تواند خود را با تغییرات فیزیولوژیکی مانند خواب، ورزش و گرسنگی وفق دهد.

علل

با این که بسیاری از مردم از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به میگرن هستند ولی هنوز دلیل ابتلا به میگرن ناشناخته است. اگر شما مستعد مبتلا به میگرن باشید، برخی محرک‌ها باعث ایجاد این مشکل می‌شوند که برخی از آنها عبارتند از:

• استرس
• گرسنگی
• تغییرات هورمونی در زنان
• کم‌خوابی
• عوامل محیطی

علائم میگرن

 میگرن بدون اورا

علائم شایع میگرن بدون اورا (دیدن هاله نور) عبارتند از:

• حمله میگرنی بدون اورا اگر درمان نشود یا درمان آن موفقیت‌آمیز نباشد بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد
• معمولاً یک طرف سر دچار درد می‌شود که درد آن ضربان دار و پالسی است و بر زندگی روزمره فرد مبتلا تأثیر می‌گذارد. این درد زمانی که شما هر روز ورزش می‌کنید، پیاده‌روی می‌کنید یا از پله‌ها بالا می‌روید وخیم‌تر می‌شود.
• در زمانی که به این نوع میگرن مبتلا می‌شوید ممکن است حالت بیماری و مریضی داشته یا حالت تهوع و اسهال داشته باشید.
• ممکن است شما به نور (فوتوفوبیا) یا صدا (فونو فوبیا) حساس شوید.

میگرن همراه با اورا

علائم معمول و متداول میگرن همراه با اورا عبارتند از:

• اختلالات بینایی
• نقطه کور در میدان دید
• دیدن نقاط رنگی
• لکه‌ها یا ستاره‌های کورسوزن
• شراره‌های نوری قبل از چشم
• دید تونلی
• خطوط زیگزاگ
• کوری موقتی

برخی دیگر از علائم میگرن همراه با اورا عبارتند از:

• بیحسی و احساس گزگز
• درد و احساس سوزن سوزنی شدن در بازوها و پاها
• احساس ضعف در یک طرف بدن
• سرگیجه
• احساس چرخش (دوران سر)

مراحل یا فازهای حملات میگرنی

می‌توان حملات میگرنی را به چهار یا پنج مرحله تقسیم کرد که یکی پس از دیگری اتفاق می‌افتند:

• مرحله اخطار یا پیش درآمد
• اورا
• سر درد یا مرحله حمله اصلی
• هاله بینایی
• بهبودی یا مرحله پس اثر

انواع

انواع مختلفی از میگرن وجود دارند که هر کدام علائم و نام‌های مختص به خود را دارند. شایع‌ترین انواع میگرن عبارتند از:

• میگرن بدون اورا: ۷۰ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به میگرن به این نوع میگرن مبتلا می‌شوند که ممکن است از یک مرتبه در سال تا چندین مرتبه در هفته اتفاق بیفتد.
• میگرن همراه با اورا: ۱۰ تا ۳۰ درصد از افراد مبتلا به میگرن دچار میگرن همراه با اورا می‌شوند. افراد مبتلا به میگرن همراه با اورا علائم مغزی و عصبی بیشتری دارند که در مدت ۵ تا ۲۰ دقیقه ایجاد شده و در کمتر از یک ساعت از بین می‌رود.
• میگرن مزمن: اگر به مدت سه ماه بیش از ۱۵ روز در ماه به سردرد مبتلا شدید بدان معناست که شما به میگرن مزمن دچار شده‌اید.
• میگرن اپیزودیک: میگرن اپیزودیک یکی از زیرمجموعه‌های میگرن است که در آن سر درد میگرنی کمتر از ۱۵ روز در ماه اتفاق می‌افتند.
• میگرن قاعدگی: یک نوع خاص از میگرن است که در آن سردردهای میگرنی با چرخه قاعدگی رابطه دارند. میگرن قاعدگی همراه با افت ترشح هورمون استروژن ایجاد می‌شود.
• میگرن همی پلژی: که باعث فلج شدن یک طرف بدن می‌شود. علائم این نوع از میگرن مشابه سکته مغزی است و از کمتر از یک ساعت تا چند روز ممکن است ادامه یابد اما معمولاً ظرف مدت ۲۴ ساعت از بین می‌رود.

تشخیص

تشخیص انواع مختلف میگرن از هم دشوار است. ثبت سردرد عصبی یا میگرن معمولاً مفید است و می‌تواند به تشخیص و شناسایی نوع میگرن کمک کند. برخی از افراد مبتلا به میگرن از احساس گزگز یا فشار رنج می‌برند. س درد معمولاً در یک طرف سر به خصوص در هنگام شروع حمله اتفاق می‌افتد. برخی از افراد مبتلا به میگرن نیز در هر دو طرف سر خود یا روی پیشانی دچار درد می‌شوند اما معمولاً در پشت سر، دردی نخواهند داشت. حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است در این مرحله ایجاد شود و افراد مبتلا نسبت به نور یا صدا یا هر دو حساس شوند.

درمان میگرن

داروها

دو گروه دارویی برای درمان میگرن وجود دارد که عبارتند از:

دارو برای میگرن حاد

داروهای حاد معمولاً در هنگام شروع میگرن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• داروهای مسکن (ضد درد): داروهای ضد درد باعث کاهش درد و گرفتگی همراه با میگرن می‌شوند.
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: که با متوقف کردن تولید برخی مواد شیمیایی در بدن باعث کاهش تورم می‌شود.
• داروهای ضد استفراغ (ضد بیماری): که باعث افزایش حرکات روده شده و میزان جذب داروهای ضد درد را افزایش می‌دهند.
• ایزومتپتن ماکات: که با انقباض عروق خونی در سر و بقیه قسمت‌های بدن عمل می‌کند.

داروهای پیشگیری‌کننده

داروهای پیشگیری‌کننده برای پیشگیری از بروز میگرن استفاده می‌شوند:

• مسدودکننده‌های بتا: این داروها کاربردهای مختلفی دارند و برای درمان افراد مبتلا به فشار خون بالا تجویز می‌شوند اما برای درمان میگرن نیز به کار برده می‌شوند.
• داروهای ضد سروتونرژیک (ضد ۵-HT): سرتونین یک ماده شیمیایی در بدن است که در میگرن نقش زیادی دارد.
• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای: که برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند برای درمان میگرن نیز به کار برده می‌شود. این داروها برای افراد مبتلا به میگرن که دچار مشکلات خواب هستند تجویز می‌شود.
• داروهای ضد تشنج: این داروها ظرفیت عصب‌ها را برای انتقال سیگنال‌های درد به مغز کاهش می‌دهند.
• مسدودکننده‌های کانال کلسیم (آنتاگونیست ها کانال کلسیم): این داروها ورود کلسیم داخل سلول‌های عصبی را کاهش می‌دهند و گیرنده‌های دوپامین را در مغز مسدود می‌کنند.
• مسدودکننده‌های آنژیوتانسیون II: این داروها ترشح هورمون آنژیوتانسیون II را مسدود می‌کنند. این داروها برای درمان فشار خون بالا تجویز می‌شوند.

فیزیوتراپی

روش‌های درمان میگرن با فیزیوتراپی شامل سرمادرمانی، گرمادرمانی، ورزش درمانی و حرکات کششی، ماساژدرمانی، اولتراسوندتراپی، الکتروتراپی (TENS)، تحریک مغناطیسی مغز (TMS)، کایروپرکتیک و درمان‌های دستی می‌شود.

تحریک مغناطیسی مغز (TMS)

تحریک مغناطیسی مغز یک روش درمانی غیرتهاجمی برای درمان میگرن و میگرن عصبی است. تحریک مغناطیسی مغز با استفاده از یک دستگاه قابل ‌حمل که روی سر قرار داده می‌شود و پالس‌های مغناطیسی را از طریق پوست به داخل سر ارسال می‌کند انجام می‌شود. تعداد پالس‌های ارسالی ممکن است یک پالس (sTMS) باشد یا تعداد مکرر پالس‌های (rTMS) به مغز ارسال شود. شدت، فرکانس و طول ارسال پالس‌ها  در الکترومغناتیس تراپی متفاوت بوده و دستگاه اطلاعات درمان را ثبت می‌کند.

بیوفیدبک

از نظر علمی اثر مثبت استفاده از بیوفیدبک برای درمان میگرن اثبات شده است. این درمان غیردارویی برای کنترل سردرد میگرنی و کاهش تناوب سر درد به کار برده می‌شود. استفاده از این روش نیاز به مهارتی دارد که می‌تواند باعث تغییر واکنش‌های خاص بدن یا حتی توقف سر درد شود.

کایروپرکتیک و درمان‌های دستی

حملات میگرنی ممکن است در اثر انحراف عضلات و عصب‌ها از امتداد نخاع از پایین کمر تا شانه‌ها و ناحیه گردن ایجاد شود. کایروپرکتیک با استفاده از درمان‌های دستی ستون فقرات، تنظیم بافت نرم و مفاصل باعث کاهش فشار اطراف عصب ملتهب می‌شود و در نهایت درد ناشی از میگرن را کم می‌کند.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی به کاهش درد ناشی از میگرن کمک کرده و باعث مصرف کمتر دارو می‌شود. ماساژ درمانی به شما کمک می‌کند تا نسبت به سیگنال‌های بدن قبل از شروع درد آگاه و هوشیار شوید. ماساژ درمانی به خوب شدن حال و افزایش سطح انرژی بیمار کمک می‌کند.

تمرینات ورزشی برای درمان میگرن

انجام تمرینات ورزشی باعث می‌شود که افراد مبتلا به میگرن کمتر، کوتاه‌تر و با شدت کمتری دچار میگرن شوند. با انجام تمرینات ورزشی می‌توان استرس را کاهش داده و به آرام شدن درد کمک کرد همچنین انجام حرکات روزشی به تعادل بسیاری از مواد شیمیایی و عملکردهای بدن کمک می‌کند. تمرینات ورزشی باعث می‌شود که مغز، اندورفین که یک مسکن طبیعی در بدن است ترشح کند. اندورفین و تمرینات ورزشی خلق‌وخوی فرد را بهبود داده و باعث کاهش درد می‌شوند. از آنجا که ورزش در برخی از افراد می‌تواند محرک میگرن و باشد، نباید در میانه حملات میگرنی ورزش کرد.